یک عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل گفت: خواب دیرهنگام، سبک و منقطع همراه با دیدن رویاهای آشفته از جمله اختلالات خواب است که در صورت استمرار برای طولانی مدت علاوه بر اثرات سویی که در متابولیسم پایه بدن بر جای می گذارد، باعث بدخلقی، پرخاشگری و اضطراب خواهد شد.
دکتر نرجس گرجی، جدی گرفتن اختلال خوب را توصیه و بر اصلاح الگوی خواب تاکید کرد و افزود: داشتن خواب کافی از جمله عوامل مؤثر در افزایش طول عمر است. خواب یکی از نیازهای اصلی انسان است که علاوه بر بهبود و ارتقا سلامت و توان بدنی، در کیفیت عملکرد روحی و تعاملات اجتماعی انسان نیز نقش بسیار مهمی دارد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه علوم پزشکی بابل،وی توضیح داد: در تحقیقات نوین نقش خواب مناسب در تنظیم عملکرد هورمونی بدن، فعالیت سیستم گوارشی و عصبی شناخته شده است و یکی از توصیه‌های مهم به والدین جهت بهبود رشد فرزندان، تنظیم زمان و میزان خواب کودکان می‌باشد.
این متخصص طب سنتی ایرانی گفت: در منابع کهن طبی نیز خواب مناسب و کافی از اصول پایه سلامتی برشمرده شده و علاوه بر افزایش طول عمر، جهت پیشگیری از ابتلاء به بیماری و تسریع روند درمان مورد تاکید فراوان بوده است.
وی با تاکید بر اینکه میزان نیاز به خواب در افراد مختلف متفاوت است، توضیح داد: بعضی افراد با چهار الی پنج ساعت خواب احساس نشاط و رفع خستگی کامل دارند و برخی با هفت الی هشت ساعت خواب احساس رضایت می‌کنند.
گرجی گفت: از منظر طب سنتی ایرانی میزان نیاز به خواب در افراد مختلف تا حدودی با ویژگی‌های مزاجی آنها ارتباط دارد؛ افراد دارای طبع گرم و خشک به خواب کمتری نیاز دارند و بر عکس افرادی که مزاج سرد و تری دارند به طور معمول بیشتر می‌خوابند، البته به طور کلی خوابیدن کمتر از چهار ساعت و بیش از هشت ساعت پرهیز داده شده است.
هورمون ملاتونین، ملات مناسب خواب
وی یکی از پیش نیازهای مهم خواب خوب را تنظیم زمان خواب با میزان روشنایی محیط دانست و بر ضرورت انتخاب درست زمان خواب تاکید کرد و افزود: بهترین زمان شروع خواب، حدود دو الی سه ساعت بعد از غروب آفتاب است.
این متخصص طب سنتی ایران گفت: مطالعات گسترده نشان داده هورمون ملاتونین که امروزه به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تنظیم خواب شناخته شده با میزان تاریکی محیط ارتباط تنگاتنگی دارد و در واقع نه تنها میزان خواب بلکه زمان آن در طی شبانه روز نیز بسیار حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه از دیدگاه طب سنتی ایران، خواب در زمان روشنایی روز، مگر در موارد اضطرار و خستگی شدید توصیه نمی‌شود، افزود: افرادی که عادت به خواب روز دارند توصیه می‌شود به تدریج این عادت را ترک کرده و در صورت نیاز زمان خواب شب را افزایش دهند و البته بیشتر خواب طولانی در زمان عصر مد نظر است و خواب کوتاه میانه روز به ویژه در تابستان خالی از فایده نیست.
او ادامه داد: در فصل تابستان نیز به دنبال تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، الگو و نظم خواب بسیاری از کودکان و نوجوانان دچار اختلال شده که علاوه بر بروز بی حوصلگی و کسالت در طی این فصل، زمینه افزایش اختلالات هضمی، وزن غیرطبیعی و کاهش ظرفیت‌های ذهنی را نیز در آنان فراهم می‌کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل افزایش فاصله میان آخرین وعده غذایی و خواب، کاهش میزان مصرف غذاهای نفاخ و ادویه جات تند در وعده شام، پرهیز از مصرف مواد غذایی پرچرب و فست فودها، داشتن پیاده روی ملایم و گوش دادن به موسیقی آرام و بدون کلام پیش از خواب، را از جمله توصیه‌های مؤثر در بهبود کیفیت خواب معرفی کرد.
وی توصیه کرد: ماساژ ملایم به خصوص در ناحیه پیشانی، شقیقه‌ها و کف پا با روغن بنفشه یا بادام شیرین، استفاده از مواد غذایی مانند شیر، ماست، کاهو، کدو و گشنیز در افراد مبتلا به کم خوابی به شرط سازگاری با گوارش، کمک کننده خواهد بود.
دکتر گرجی گفت: گیاهان دارویی مختلفی برای کمک به خواب به صورت خوراکی یا بوییدنی شناخته شده‌اند از جمله اسطوخدوس، سنبل الطیب، بهارنارنج، بادرنجبویه و بنفشه که البته با توجه به شرایط فردی و مزاج افراد میزان پاسخ دهی به آنها در افراد مختلف می‌تواند متفاوت می‌باشد و بهتر است در این زمینه با پزشک متخصص مشورت شود.
