سال گذشته بود که ستاد مبارزه با مواد مخدر آمارهايي از نرخ اعتياد دانش‌آموزان اعلام کرد که بر اساس آن حدود 2درصد از دانش‌آموزان مقطع دبيرستان دچار اعتياد هستند.
اين ميزان‌درصد در سال 80 يعني حدود 18 سال پيش در ميان دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم در حدود نيم‌درصد بود و 10 سال بعد يعني در سال 90 به يک‌درصد رسيد. آنطور که کارشناسان اعتياد مي‌گويند شيوع مصرف گل در بين دانش‌آموزان بسيار افزايش داشته است.
چندي پيش نيز معاون پرورشي و فرهنگي وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به برگزاري آزمون غربالگري سلامت رواني و اجتماعي دانش‌آموزان دوره متوسطه اول گفت: طبق تحليل‌هاي به دست آمده از اين آزمون، حدود يک‌درصد دانش‌آموزان نيازمند درمان و در معرض شديد آسيب‌هاي رواني و اجتماعي قرار دارند. همچنين 30درصد دانش‌آموزان به‌شدت نياز به توانمندسازي دارند و در معرض آسيب‌هاي اجتماعي قرار گرفته‌اند.
طرح نماد (نظام مراقبتي اجتماعي دانش‌آموزان)، طرح مشترک بهزيستي، وزارت بهداشت، نيروي انتظامي و دستگاه قضائي است که از سال 96 براي پيشگيري از رفتارهاي پرخطر، ارتکاب جرم و ابتلا به آسيب‌هاي اجتماعي نزد دانش‌آموزان بر اساس غربالگري، حمايت‌هاي رواني، اجتماعي و مداخله موثر به جريان افتاده است.مسئولان بهزيستي بارها تاکيد کرده‌اند که واقعيت‌هاي ناشي از تغيير شيوه‌هاي زندگي و تحولات محيطي، آسيب‌هاي اجتماعي را عميق‌تر کرده است.
همان‌طور که معاون اين سازمان مي‌گويد: آموزش و پرورش و مدرسه جايي است که به 95درصد بچه‌ها در آنجا دسترسي داريم و فرصتي است که همه دستگاه‌ها بايد از آن استفاده و به آموزش و پرورش در راستاي رويکردهاي پيشگيرانه کمک کنند.
دانش‌آموزان در رابطه با مواد مخدر، افسردگي، خودکشي و اختلال‌هاي رواني و رفتاري، رويکرد پيشگيرانه داشته باشند. حبيب‌الله مسعودي فريد از کمبود قابل توجه مشاور و مربي بهداشتي در مدارس خبر داده و خواهان صدور مجوز نيروي مشاور براي آموزش و پرورش شده است.
او در عين حال اعلام کرده که طبق پروتکل نماد، مراکز اورژانس اجتماعي بهزيستي با آموزش و پرورش متصل هستند تا اگر دانش‌آموزي نيازمند مداخله باشد، پيگيري‌ها انجام شود. وي جاي اقدامات پيشگيرانه و مهارت‌هاي زندگي در جمعيت دانش‌آموزي را خالي دانسته و مي‌افزايد: فردي که دست به خودکشي مي‌زند از مدت‌ها قبل علائمي چون افسردگي و اضطراب داشته است؛ و اين امر در مورد اعتياد نيز صدق مي‌کند.
ما بايد نشانگان آسيب‌ها را رصد کنيم؛ مثلا اگر 15 عامل خطر اعتياد داريم که در سن دانش‌آموزي در حال افزايش است، بايد هوشيار بشويم و قبل از بروز آسيب مداخله لازم را داشته باشيم.
مجبور به اقدامات سلبي مي‌شويم
همين‌طور جانشين معاونت اجتماعي ناجا نيز اعلام کرده که اگر دستگاه‌هاي مربوط آسيب‌هاي اجتماعي را کنترل نکنند، سرريز آن به کارهاي سلبي و پليسي مي‌رسد که چندان هم خوشايند نيست. ابراهيم کريمي، در برنامه تلويزيوني پرسشگر اعلام کرده که آسيب‌هاي اجتماعي در شهرها و استان‌ها و مقاطع تحصيلي مختلف، تفاوت دارند: سن اعتياد دارد مقداري پايين مي‌آيد.
سن مصرف تفنني سيگار 14 تا 15 سالگي است اما اگر اعتياد باشد به 17 تا 18 سال هم مي‌رسد. علي‌رغم اقدامات و تلاش‌هاي صورت گرفته هنوز به نقطه درست و مطمئن نرسيده‌ايم و بعضا دانش‌آموزاني دستگير مي‌شوند که خطرناک هستند. سردار کريمي آمار سيگاري‌بودن 48درصدي پسرها در مدارس تهران را رد کرده و مي‌گويد:
اين آمار يعني از هر دو دانش‌آموز بايد يکي سيگاري باشد در حالي که ما چنين چيزي را نمي‌بينيم و مصرف سيگار بايد در سطح خيلي پايين‌تري باشد. آماري رسمي از ميزان اعتياد در ميان دانش آموزان در ايران وجود ندارد.
محمد بطحايي، وزير وقت آموزش و پرورش در ارديبهشت امسال مصرف مواد مخدر و روان‌گردان‌ها در مدارس را انکار نکرد اما به خبرگزاري‌ها گفت عمدا آمار اعتياد در مدارس را اعلام نمي‌کند.
دسترسي آسان دانش آموزان به مواد مخدر
يک جامعه شناس اجتماعي درباره دلايل افزايش دانش آموزان به مصرف مواد مخدر همچون گل مي‌گويد: موضوع اول ژنتيک و بحث وراثت است. همان‌طور که ژنتيک موجب مي‌شود که افراد به ديابت يا چاقي مبتلا شوند درباره اعتياد هم اين موضوع به لحاظ علمي ثابت شده است. موضوع بعدي بحث روحي رواني نوجوان است. حميد تهوري خاطرنشان کرد:
اگر نوجواني مشکل روحي داشته باشد مثلا افسرده باشد و يا اضطراب داشته باشد احتمال گرايشش به سمت مواد مخدر بيشتر مي‌شود. مساله ديگر هم عوامل خانوادگي است.
پدر و مادر معتاد و يا طلاق موجب مي‌شود تا نوجوان علاقه‌مند به استفاده مخدر باشد.از سوي ديگر عوامل مهم خانوادگي مثل پدر و مادر سختگير و يا پدر و مادر بي‌توجه هم نقش مهمي در اين موضوع دارند. بايد بگويم در اعتياد دانش‌آموزي گروه دوستي و خانواده بسيار تاثيرگذار است.
پيدا کردن مواد مخدر براي دانش‌آموزان بسيار بسيار آسان شده است. شما به هر پارکي مراجعه کنيد مي‌توانيد ساقي پيدا کنيد که ماده مخدر داشته باشد. دانش‌آموزان راحت اين افراد را شناسايي مي‌کنند. البته در کنار آسان‌بودن اين مواد بسيار ارزان قيمت هم هستند. هر چه مواد ارزانتر باشد دانش‌آموزان راحت‌تر مي‌توانند آن را خريداري کنند.
آرمان ملی
