خاطرات آیت‌الله هاشمی؛ ۱ آبان ۱۳۷۶: در قم خطبه جمعه آخر من، قبل از انتخابات را به نفع جناح خاتمى و به ضرر ناطق [نوری] ارزيابى می‌كردند

خاطرات روزنوشت مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۷۶، هرشب در «انتخاب» منتشر می‌‌شود. پیشتر، خاطرات ایشان از سال ۵۸ تا ۷۵ در سرویس تاریخ «انتخاب» به صورت روزانه پوشش داده شده است

سر صبحانه آقايان [محمد] جعفرى [گیلانی، رییس دفتر تبلیغات اسلامی قم] و [طاها] هاشمى، نماينده قم و [سیدهاشم بنی‏ هاشمی]، استاندار، از شرايط اقتصادى و سياسى كشور به خاطر مديريت دولت و نيز تغييرات زياد در سطح مديران و نيز انتقادات صريح از ولايت فقيه و به خصوص نامه آقاى [احمد] آذرى قمى در مورد رهبرى و اظهارات تند اخيرش در درس دينى، اظهارات آقای [حسین] وحيدخراسانى و يكى از افراد اتحاديه [دفتر تحکیم وحدت] دانشجويان اظهارنگرانى كردند و از من خواستند كه حمايت بيشترى از رهبرى بنمايم و نيز براى توجيه طلبه‌ها، به قم بيشتر بيايم.
از نمايشگاه كارهاى اقتصادى و برنامه دفتر تبليغات اسلامی براى تأسيس دهكده محققين بازديدكردم. ده طرح صنعتى و كارخانه به ارزش حدود هفتاد ميليارد تومان دارند. لوح تقديرى با عبارات بسيار قوى براى من تهيه كرده بودندكه خواندند.
سپس از مزرعه بازديدكرديم. چندين قنات و چشمه و استخر و زمين‌هاى زياد، در يك دره طولانى و هواى بسيار خوب دارد. با چند نفر از روستایيان كاشانى كه با الاغ به زيارت شاهزاده اسماعيل مى‌رفتند، احوال‏پرسى كردم.
به روستاى فُردو رفتيم. مردم تعدادي گوسفند در كوچه‌ها قربانى كردند. اسفند دود كردند و تعداد زيادى تخم مرغ جلوی ماشين شكستند؛ اين رسم را جاى ديگر نديده‌ام. در حسينيه در جمع مردم، آقاى ابراهيمى و امام جمعه، آقاى مردانه، تعريف و تشكركردند. من هم صحبت كوتاهى كردم و از ايثار مردم در جنگ، قدردانى نمودم. تعداد 104 شهيد داده‌اند؛ با اينكه بيش از 500 خانوار هستند. عكس شهدا را بر ديوارهاى حسينيه نصب كرده بودند.
در كهك به مدرسه دبيرستان فاطميه رفتيم. براى جمع مردم صحبت كردم و افتتاح كرديم و به بزرگراه قم ـ كاشان رفتيم. مجرى طرح توضيحات داد. 110 كيلومتر با 110 ميليارد ريال هزينه كه تا آخر سال به بهره‌بردارى مى‌رسد. من هم صحبت كوتاهى كردم.
به مزرعه پسته مرقد امام در منطقه كوشك نصرت رفتيم. حسن‏ آقا [خمینی] و آقاي [محمدعلی] انصارى و مهندس باراني توضيح دادند. حدود هشت هزار هكتار زمين گرفته‌اند، با 12 حلقه چاه كه تاكنون 600 هكتار درخت [غرس] كرده‌اند. تا ساحل درياچه حوض‏ سلطان رفتيم. به باتلاق برخورديم و برگشتيم. ناهار را همان‏جا خورديم؛ كار مهم و وسيعى است.
از آنجا به سوى مأمونيه زرند رفتيم. در مسير، در روستاى كوچك دربند در تنگه بين قم و ساوه، با اصرار خانواده‌اى كشاورز، آنجا به منزلشان رفتيم. روستاى كوچكى است با سه خانواده كه برادرند؛ با تعدادى درخت انار و دام. گفتند، در عهد ناصرالدين‏شاه [قاجار]، پدرانشان به اينجا تبعيد شده‌اند.
به مزرعه پسته مهندس باراني رفتيم. دو حلقه چاه با 200 هكتار زمين خريده و پسته‏ كارى كرده و امسال اولين محصول را برداشته است. پيشرفت خوبى را دارد. مزرعه مرقد امام را هم مديريت مى‌كند؛ قرار است 25 درصد مجموع مزرعه را بردارد. از طريق اتوبان تهران ـ ساوه برگشتيم. اتوبان را بسته‌اند؛ براى تكميل نواقص چند ماه پيش افتتاح شده توسط من. كار بدى كرده‌اندكه بسته‌اند. در مسير آقاى [محمدعلی] انصارى، [سرپرست حرم امام خمینی]، توضيحات زيادى دربارة كارهاى مرقد داد و از وضع اقتصادى كشور اظهارنگرانى‏ كرد.
***
از سفر دو روزه قم، نكات قابل توجهى داشتم كه به خاطر خستگى ديشب و نيز تمام شدن جاى نوشتن در صفحه، ثبت نشده است، منجمله:
1- در جلسه كنگره حاج آقا مصطفى [خمینی]، اعلان شدكه آقاى [سید عبدالکریم] موسوى اردبيلى، به عنوان عضو هيأت‏ ریيسه هستند، ولى چون نيامده بودند، از آقاى [علی] مشكينى‏ كه كنار من نشسته بودند، به جاى ايشان دعوت شد‏كه باعث تعجب حضار و ناراحتى خود ايشان شد، ولى با نجابت پذيرفتند و رفتند، نشستند.
2- بعضى از آقايان، شعارهاى تحقق‏ نيافته آقاى [سیدمحمد] خاتمى را با تعبيرات جامعه مدنى و قشر انديشمند و قانون‌گرایي و... به تمسخر مى‌گرفتند.
3- پيشنهاد مُصرانه‌اي داشتند كه در خطبه‌هاى جمعه، بحث دفاع از ولايت‏ فقيه را شروع كنم.
4- از قوه قضایيه، به خاطر برخوردهاى نسنجيده با شهردارى تهران و از بعضى از مطبوعات به خاطر ناامن‏ كردن وضع اقتصاد كشور و از آقاى ناطق [نوری]، به خاطر تبليغات نارسا و مضر دوران انتخابات انتقاد مى‌كردند.
5- خطبه جمعه آخر من، قبل از انتخابات را به نفع جناح آقاى خاتمى و به ضرر آقاى ناطق [نوری] ارزيابى مي‏كردند و از تغيير موضع رهبرى بعد از خطبه مي‌گفتند.