ضرورت شناخت «کليني» و «کافي» براي مسلمانان

ثقةالاسلام «محمدبن يعقوب کليني رازي» نقش بزرگ و سرنوشت سازي در حفظ و انتقال ميراث علمي ارزشمند اهل بيت عليهم السلام به جهانيان داشته است.

کليني را همه علماي رجالي توثيق کرده اند و نجاشي و علامه حلي و ابن داوود و پدر شيخ بهايي درباره وي نوشته اند: «اوثق الناس في الحديث و اثبتهم»؛ او موثق ترين و مطمئن ترين و ثابت ترين مردم در حديث است. از اين رو به «ثقةالاسلام» مفتخر و معروف شده است. نگارش دوره کافي خدمت بي نظيري در حفظ و نشر و گسترش معارف اهل بيت(ع) و تبيين و تدوين حقايق مذهب شيعه بوده است. شيخ مفيد در شرح عقايد شيخ صدوق درباره «کافي» نوشته است: «هو اجلّ کتاب الشيعه و اکثرها فائدة» (تصحيح الاعتقاد، ص۲۷)؛ کافي بزرگ ترين و جليل ترين کتاب شيعه و پرفايده ترين آن هاست.

شهيدمحمدبن مکي در اجازه خويش به علي بن خازن مي گويد: «کتاب الکافي في الحديث الّذي هم يعمل في الاماميّه مثله»؛ مانند کتاب کافي در بين اماميه در حديث نوشته نشده است. فيض کاشاني در توصيف کتب اربعه شيعه مي نويسد: «الکافي اشرقها و اوثقها و اتمّها و اجمعها» (الوافي، ج۱، ص۵)؛ از ميان کتب اربعه «کافي» شريف ترين و مطمئن ترين و تمام ترين و جامع ترين آن هاست. کتاب فاخر کافي با بيست سال رنج و جهاد علمي در عصر حيات نواب اربعه ولي عصر عجل ا... تعالي فرجه الشريف در مقطع زماني غيبت صغري نوشته شد. از اين رو کافي در قدمت زماني و نزديکي و ارتباط با عصر صدور، منحصر به فرد است. اين عالم بزرگ ايراني، در عصر امامت امام حسن عسگري عليه السلام در روستاي کلين در جنوب شهر ري چشم به جهان گشود و اثر سترگ و مهم وي کافي از سرفصل هاي خدمات بزرگ ايرانيان به اسلام راستين و تشيع و معارف اهل بيت(ع) است. وجود اين شخصيت فرهيخته و خردمند عالي مقام ايراني در قرن سوم و چهارم هجري قمري و آثار و خدمات فرهنگي وي نشان دهنده استعداد بالاي علمي مردم ايران و فداکاري دانشمندان ايراني در راه اسلام است و آگاهي و هوشياري و بيداري و شعور بالاي ايرانيان در انتخاب اسلام راستين و دفاع از معارف اهل بيت(ع) را ثابت مي کند. «کليني شناسي» و «کافي شناسي» ميزان دلبستگي و تلاش علمي مردم ايران در خدمت به اسلام را روشن مي کند. کليني مظهر خدمات متقابل اسلام و ايران است. بايد کليني و کتاب کافي را شناخت و بر نقش و آثار جاويدان اين شخصيت برجسته و نابغه بزرگ ايراني آگاهي يافت و خدماتش را ارج نهاد و راه او را ادامه داد. آري «کليني شناسي» بايد در دانشگاه هاي ايران و جهان رواج يابد. شناخت کليني شناخت سيماي زيباي مسلمانان ايراني در قرن هاي اول تا سوم هجري قمري است.