سرویس تاریخ «انتخاب»؛ امروز بعد از ناهار، پسر وکیل طبس [۱] از طبس آمده بود، به حضور رسید. با امیر حسینعلی‌خان خافی که مدتی بود از خراسان فراری سمت هرات شده بود، با برادرش به حضور آمدند. بعد از آن ظهیرالدوله و حاجی میرزا محمدرضا و غیره آمده، سان نوکرهای جلال‌الدوله را دیدیم. مردمان عجیب و غریبی بودند، مثلا سه پسر از کلانتر طهران، برادر میرزا موسی وزیر مرحوم؛ پسرهای سیف‌الله میرزا [۲]، پسرهای بهاءالدوله‌ی مرحوم، پسرهای محمدعلی‌خان، پسر آصف‌الدوله. مثلا برادر حاجی حسنعلی‌خان مرحوم آجودان‌باشی ناظر بود. سرکشیک‌چی‌باشی و قوللرآقاسی و غیره داشت، یازده غلام داشت. صاحب‌جمع و بابای شترخانه، قاطرخانه و غیره داشت. بیست رأس قاطر داشت. خلاصه قلم‌دان‌دارباشی داشت. بعد از سان، بعضی تنخواه نقد و اسباب جواهر از سپه‌سالار آورده بودند که حفظ کرده طهران ببرند؛ آن‌جا به ورثه موافق قانون تقسیم شود. ملاحظه شد. معیر، هاشم، عین‌الملک [و] امین‌الملک سیاهه می‌کردند.
بعد از آن ملک‌الشعرای حضرت، میرزا مینا قصاید خوبی گفته بود، محقق می‌خواند. بعد حرم رفتند زیارت، ما هم رفتیم خانه‌ی نواب. خانه‌ی نواب خانه‌ی حاجی قوام است، در بالاخیابان نزدیک صحن مقدس. خوب خانه‌ای است، اما بسیار گرم بود و خفه. کُندری [و] هاجر خانم آن‌جا ملاحظه شدند. بیگم خانم و غیره بودند [و] فلانی. اشرک، تیمور، سلیم و غیره. زن میرزا غلام‌شاه باد آورده بود، راه می‌رفت، دلم سوخت. قدری آن‌جا نشستیم؛ عزت‌الدوله و غیره هم بودند. حرم که از حضرت برگشتند، ما سوار شده زیارت رفتیم. امروز آن‌قدر عرضه‌چی و گدا بود که بالمره تنگ‌حوصله شدم. از راه بازار برگشته آمدیم منزل. آقا والی، ایشیک‌آقاسی‌باشی و سلطان [و] تفنگدارباشی جلال‌الدوله است.
پشه‌ی زیادی دارد، شب آدم را پُرزور می‌زند، پشه‌دان زده‌ایم. قوللرآقاسی از طهران آمده بود، امروز عصری در حرم ملاحظه شد.
پی‌نوشت:
۱- حاج محمدباقرخان، وکیل طبس در سال ۱۲۸۴ ق. ملقب به عمادالملک شد. عمادالملک در سال ۱۳۱۲ ق. درگذشت. (شرح‌حال رجال ایران، ص ۵۹۲)
۲- سیف‌الله میرزا پسر چهل‌ودوم فتحعلی‌شاه و پدرزن ناصرالدین‌شاه (تاج‌الدوله خانم) بود.
منبع: روزنامه خاطرات ناصرالدین‌شاه، از ربیع‌الاول ۱۲۸۳ تا جمادی‌الثانی ۱۲۸۴ به انضمام سفرنامه اول خراسان، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم، ۱۳۹۷، صص ۲۴۳ و ۲۴۴.
