توماس فریدمن در نیویورک تایمز نوشت: شش هفته پس از جنگ بین روسیه و اوکراین، به این نتیجه رسیدم که تقریباً همه افراد کره زمین می‌توانند این نبرد را در سطح مشخصی مشاهده کنند، به نحوی در آن شرکت داشته باشند یا از نظر اقتصادی تحت تأثیر آن قرار گیرند؛ فارغ از اینکه در کجا زندگی می‌کنند.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: آندرس آسلوند، کارشناس اقتصاد روسیه به من گفت که این جنگ به «نبرد بزرگ» بین دو نظام سیاسی مسلط در جهان امروز تبدیل شده است: «دموکراسی حاکمیت قانون و دزدسالاری استبدادی».
این جنگ هنوز به پایان نرسیده و ولادیمیر پوتین ممکن است راهی برای پیروزی پیدا کند و قوی‌تر ظاهر شود، اگر این کار را نکند، می‌تواند نقطه عطفی در کشمکش بین نظام‌های دموکراتیک و غیردموکراتیک به وجود آورد. شایان ذکر است که جنگ جهانی دوم به فاشیسم پایان داد و جنگ سرد به کمونیسم ارتدوکس. بنابراین، آنچه در خیابان‌های کیف، ماریوپل و منطقه دونباس اتفاق می‌افتد، می‌تواند بر نظام‌های سیاسی در آینده تأثیر بگذارد.
در واقع، رهبران خودکامه دیگر، مانند چین، اوضاع روسیه را با دقت زیر نظر دارند. آن‌ها می‌بینند که اقتصاد روسیه به دلیل تحریم‌های غرب تضعیف شده، هزاران متخصص جوان آن به دلیل عدم دسترسی به اینترنت و اخبار موثق از کشور فرارمی کنند و ارتش ناتوان آن قادر به جمع‌آوری، اشتراک‌گذاری و انتقال اطلاعات دقیق به بالادستی‌ها نیست. این رهبران باید از خود بپرسند: «آیا من نیز بر خانه پوشالی تکیه زده ام؟»
همه دارند تماشا می‌کنند
در جنگ جهانی اول و دوم، هیچ کس تلفن هوشمند یا دسترسی به شبکه‌های اجتماعی نداشت که از طریق آن بتواند جنگ را مشاهده و در آن شرکت کند. در واقع، بخش بزرگی از جمعیت جهان هنوز مستعمره بودند و از آزادی کامل برای بیان نظرات مستقل برخوردار نبودند. بسیاری از کسانی که در خارج از مناطق جنگی زندگی می‌کردند نیز کشاورزانی بسیار فقیر بودند که تحت تأثیر دو جنگ جهانی قرار نگرفتند.
اکنون، هر کسی که گوشی هوشمند دارد می‌تواند اتفاقات اوکراین را زنده و رنگی مشاهده کند و نظرات خود را در سطح جهانی از طریق رسانه‌های اجتماعی بیان کند. در دنیای پسااستعماری ما، دولت‌ها در سراسر جهان می‌توانند از طریق مجمع عمومی سازمان ملل متحد به محکومیت یک طرف در اوکراین رأی دهند.
در حالی که تخمین‌ها متفاوت است، به نظر می‌رسد که بین سه تا چهار میلیارد نفر در کره زمین امروزه گوشی هوشمند دارند و اگرچه سانسور اینترنت به ویژه در چین یک مشکل واقعی حل نشده است، اما افراد زیادی وجود دارند که می‌توانند به همه جا سرک بکشند.
هر کسی که یک گوشی هوشمند و یک کارت اعتباری دارد، می‌تواند به اوکراینی کمک کند. نوجوانان در هر نقطه می‌توانند برنامه‌هایی در توییتر ایجاد کنند تا الیگارش‌های روسی و قایق‌های تفریحی آن‌ها را ردیابی کنند. برنامه پیام‌رسان تلگرام محلی برای به‌روزرسانی‌های اطلاعات جنگ هم برای پناهندگان اوکراینی و هم برای روس‌های منزوی شده است.
در همین حال، دولت اوکراین توانسته از یک منبع کاملاً جدید بودجه استفاده کند. پس از درخواست در رسانه‌های اجتماعی برای کمک مالی، بیش از ۷۰ میلیون دلار ارز دیجیتال از افراد سراسر جهان جمع آوری شد. ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد جهان نیز سرویس اینترنت ماهواره‌ای شرکت اسپیس ایکس خود را در اوکراین برای ارائه اینترنت پرسرعت فعال کرد.
شرکت‌های ماهواره‌ای تجاری مستقر در ایالات متحده، مانند «مکسار»، به هر کسی این امکان را داده‌اند که از فضا صد‌ها نفر از مردم ناامید را که بیرون از یک سوپرمارکت در ماریوپل برای غذا صف کشیده‌اند، مشاهده کند، حتی اگر روس‌ها شهر را محاصره کرده و ورود خبرنگاران را ممنوع کرده باشند.
جنگ‌جویان سایبری نیز وجود دارند که می‌توانند از هر جایی به مبارزه علیه روسیه بروند. سی ان بی سی گزارش داد که یک حساب کاربری محبوب توییتر به نام "ناشناس" اعلام کرده که این گروه در حال انجام "جنگ سایبری" علیه روسیه است. این حساب بیش از ۷.۹ میلیون دنبال کننده جهانی دارد، تقریباً هشت برابر کل ارتش روسیه. این گروه مسئولیت از کار انداختن وب سایت‌های برجسته دولتی، خبری و شرکتی روسیه را بر عهده گرفته است.
چنین بازیگران و پلتفرم‌های غیردولتی فوق العاده قدرتمند در جنگ جهانی اول یا دوم وجود نداشتند.
اما همانطور که افراد بسیاری می‌توانند بر این جنگ تأثیر بگذارند، افراد بسیاری تیز می‌توانند تحت تأثیر آن قرار بگیرند. روسیه و اوکراین تامین کنندگان کلیدی گندم و کود برای زنجیره‌های تامین کشاورزی هستند که اکنون جهان را تغذیه می‌کند. جنگ بین این دو کشور اروپایی باعث افزایش قیمت غذا برای برزیلی ها، هندی‌ها و آفریقایی‌ها شده است.
از آنجایی که روسیه یکی از بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی، نفت خام و سوخت دیزل در جهان است، تحریم‌ها زیرساخت‌های انرژی روسیه، صادرات این کشور را محدود کرده و باعث افزایش قیمت سوخت در پمپ بنزین‌ها شده است.
بر اساس گزارش مرکز ژئواکونومیکس شورای آتلانتیک، شش کشور برتر که دارایی‌های ارز خارجی بانک مرکزی روسیه در آن‌ها ذخیره شده است عبارتند از: چین، ۱۷.۷ درصد؛ فرانسه، ۱۵.۶ درصد؛ ژاپن، ۱۲.۸ درصد؛ آلمان، ۱۲.۲ درصد؛ ایالات متحده، ۸.۵ درصد؛ و بریتانیا ۵.۸ درصد. بانک تسویه بین المللی و صندوق بین المللی پول نیز مشارکت ۶.۴ درصدی دارند.
هر یک از این کشورها، به جز چین، ذخایر روسیه را مسدود کرده اند. بنابر گفته ردیاب شورای آتلانتیک، حدود ۳۳۰ میلیارد دلار از دسترس پوتین خارج شده است. نه تنها دولت روسیه نمی‌تواند به این ذخایر برای حمایت از اقتصاد در حال فروپاشی خود دست بزند، بلکه فشار جهانی عظیمی برای استفاده از این پول به منظور پرداخت غرامت برای بازسازی خانه‌ها، ساختمان‌های آپارتمانی، جاده‌ها و سازه‌های دولتی اوکراین که ارتش روسیه آن‌ها را ویران کرده است، وجود خواهد داشت.
با توجه به همه این دلایل، رهبرانی که به سمت نسخه‌ای از سرمایه داری استبدادی یا دزدسالاری الهام گرفته از پوتین پیش رفته اند، باید نگران باشند.
این رژیم‌ها در استفاده از فناوری‌های نظارتی جدید برای کنترل مخالفان سیاسی و جریان‌های اطلاعاتی و دستکاری سیاست‌ها و منابع مالی دولتی تسلط پیدا کرده اند. ما در مورد ترکیه، میانمار، چین، کره شمالی، پرو، برزیل، فیلیپین، مجارستان و چندین کشور عربی صحبت می‌کنیم. پوتین مطمئنا امیدوار بود که دوره دوم ترامپ ممکن است آمریکا را به نسخه‌ای از این نوع دزدسالاری مردان قدرتمند تبدیل کند و کل توازن جهانی را در مسیر دلخواه او قرار دهد.
اما معلوم شد که پوتین هیچ ایده‌ای از این که در چه دنیایی زندگی می‌کند، هیچ ایده‌ای از ضعف‌های سیستم خود و هیچ ایده‌ای از اینکه جهان آزاد و دموکراتیک چقدر می‌تواند و می‌خواهد به مبارزه علیه او در اوکراین بپیوندد، نداشت. مهمتر از همه، پوتین نمی‌دانست که چند نفر در جهان او را تماشا خواهند کرد.
