توضيحات قاضي‌عسكر درباره‌ي اشكالات ثبت نام عمره

نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت با تأكيد بر مشكل شرعي «وام جعاله‌ي عمره»، گفت: عمره، سفر مستحبي است؛ ولي برخي بانك‌ها به خاطر آن مردم را به فعل حرام بزرگ، يعني «ربا» واداشته‌اند؛ بنابراين بانك‌ها مكلف هستند در اين‌باره خود پيش‌قدم شوند و اين پول‌ها را بازگردانند.

به گزارش انتخاب به نقل از ایسنا، حجت‌الاسلام والسلمين سيدعلي قاضي‌عسكر با بررسي مشكلات موجود در ثبت نام عمره، شايعه‌ي توقف وديعه‌گذاري در بانك‌ها را تكذيب كرد و گفت: قطعا وقتي به مردم قولي مي‌دهيم، بايد به آن وفادار باشيم؛ براي همين ثبت نام عمره در بانك‌ها تا 24 مهرماه ادامه دارد.

او يادآور شد: امسال با جلسات متعدد كارشناسي كه داشتيم، تلاش كرديم تسهيلاتي را براي ثبت نام عمره فراهم كنيم؛ چون در گذشته مردم از يك شب قبل، ساعت‌ها پشت در دفاتر خدمات زيارتي معطل مي‌ماندند تا بتوانند ثبت نام كنند؛ ولي در چند دوره‌ي اخير با برنامه‌ريزي‌ها روش ثبت نام تغيير كرد.

به گفته او، امسال براي اين دوره از ثبت نام عمره، دو بانك عامل با شش‌هزار شعبه در نظر گرفته شد كه علاوه ‌بر آن، امكان ثبت نام اينترنتي نيز فراهم شده است.

سرپرست حجاج ايراني با تأكيد بر اين‌كه زمان ثبت نام در بانك‌ها تاثيري در زمان اعزام متقاضيان ندارد، اظهار كرد: فعلا ظرفيت براي اعزام عمره حدود 800 هزار نفر در هر سال است كه اگر امكانات فراهم شود، اين ظرفيت افزايش خواهد يافت. بر اين اساس، ما در اين دوره براي سه سال ثبت نام مي‌كنيم تا مردم در نوبت طولاني‌تري قرار نگيرند.

وي در ادامه با اشاره به تخلف برخي از بانك‌ها براي آغاز زودهنگام سپرده‌گذاري عمره، گفت: قرار بر اين بود كه ثبت نام از 24 شهريورماه آغاز شود، وقتي اين تاريخ اعلام شده است، ديگر براي پيش ثبت نام ضرورتي وجود ندارد.

قاضي‌عسكر ادامه داد: اين بانك‌ها پول مردم را علي‌الحساب مي‌گرفتند تا روز 24 شهريورماه كه سايت‌ها باز شود و نام آن‌ها را منتقل كنند؛ اين كار از نظر اخلاقي درست نبود.

او تاكيد كرد: سفر عمره، ديني است و نبايد با مسائل دنيايي اختلاط يابد. راه براي بانك‌ها باز است، اگر مي‌خواهند پول جذب كنند، مي‌توانند اوراق مشاركت بفروشند؛ عمره و حج تمتع جاي اين حرف‌ها نيست.

وي همچنين گفت: در تفاهم‌نامه‌ي سازمان حج و زيارت با بانك‌ها، صراحتا در بند «3» آمده است كه زمان آغاز و خاتمه‌ي ثبت نام توسط سازمان حج و زيارت تعيين مي‌شود و بانك‌ها مجاز به پيش ثبت نام براي پذيرش وديعه‌ها نيستند؛ براي همين اين كار بانك‌ها معنا نداشته است.

سرپرست حجاج ايراني ادامه داد: خبط ديگري در بعضي از بانك‌ها صورت گرفته است. آن‌ها به مؤسسه‌هاي دولتي و غيردولتي بسيج و هيات‌ها و مساجد اعلام كردند كه سهميه عمره داريد و مي‌توانيد با دريافت تسهيلات ويژه ثبت نام كنيد كه اين كار هم اشتباه بود.

وي گفت: وقتي شوق مردم براي اين سفر فراوان است، دليلي ندارد آن‌ها را در نوبت قرار دهيم. قرار ما اين است كه متقاضيان را براي سه سال قرعه‌كشي كنيم، كه اگر انتخاب شدند، پول آن‌ها به صورت سرمايه‌گذاري در بانك مي‌ماند؛ اما اگر انتخاب نشدند، افراد مازاد بر ظرفيت بايد پول خود را از بانك پس بگيرند. بانك‌هايي كه وام داده‌اند، در آن زمان چطور پول خود را باز مي‌گردانند؟!

قاضي‌عسكر با بيان اين‌كه «جعاله» در فقه شيعه تعريف مشخصي دارد، اظهار كرد: جعاله يعني كاري صورت مي‌گيرد؛ درباره‌ي ثبت نام عمره چه كاري صورت گرفته است؟ در وضعي كه بانك‌ها ايجاد كردند، نخست بايد ثبت نامي صورت بگيرد تا طرف وام‌دهنده (بانك) وام بدهد كه خود اين شرط صحيح نيست و از منظر تعدادي از مراجع معظم تقليد «ربوي» دانسته شده است كه جايز نيست.

او درباره‌ي اين‌كه تكليف وديعه‌هايي كه با استفاده از اين وام در بانك سپرده‌گذاري شده‌اند، چيست، گفت: خود بانك‌ها بايد پيش‌قدم شوند تا اين پول‌ها را بازگردانند.

نماينده‌ي ولي فقيه در امور حج و زيارت بيان كرد:‌ وقتي از اقدام بانك‌ها مطلع شدم، به ليالي ـ رييس سازمان حج و زيارت ـ گفتم، حتما از بانك‌ها گلايه كنند كه تذكر جدي دادند و شنيدم از روز سه‌شنبه (29 شهريورماه) پرداخت اين وام‌ها متوقف شده است. آن‌هايي هم كه اين وام را گرفته‌اند، بازگردانند.

او تأكيد كرد: اين دخالت در وظايف سازمان حج و زيارت و خلاف توافق‌ها بوده است كه طبيعي نيست.

وي درباره جمعيتي كه تا كنون براي عمره در بانك‌ها سپرده‌گذاري كرده‌اند، افزود: ما هر سال 800هزار نفر به عمره اعزام مي‌كنيم كه بر اين اساس، براي سه سال به ظرفيتي نزديك به دو ميليون و 400هزار نفر احتياج داريم كه مطابق اين جمعيت، اولويت‌ها در قرعه‌كشي مشخص مي‌شوند. تاكنون نيز كم‌تر از سه ميليون نفر در بانك‌ها وديعه‌گذاري كرده‌اند.

قاضي‌عسكر متذكر شد: ما سقفي را براي ثبت نام تعيين نكرده‌ايم؛ اما از ميان جمعيتي كه وديعه‌گذاري كرده‌اند، قرعه‌كشي را انجام مي‌دهيم و به تدريج افرادي را كه انتخاب شده‌اند، اعزام مي‌كنيم. ظرفيت مازاد نيز بايد پول خود را از بانك‌ها پس بگيرند.

او گفت: تعهد شرعي داده‌ايم كه يك ماه ثبت نام انجام شود و به عنوان حافظ منافع مردم تلاش مي‌كنيم حق هيچ كسي ضايع نشود.

سرپرست حجاج ايراني درباره‌ي تعيين اولويت سني در قرعه‌كشي عمره، اظهار كرد: در شرايط فعلي نمي‌توان اولويت سني را درنظر گرفت. در گذشته، غفلتي صورت گرفته بود و نبايد تكرار شود كه به خاطر آن مردم مجبورند حدود 17 سال در نوبت حج تمتع منتظر بمانند. در بين آن‌ها افرادي بالاي 80 و حتا 95 سال هستند كه اگر هر چند سال يك بار اين ثبت نام انجام مي‌شد، مي‌توانستيم اين قرار را بگذاريم كه سن‌هاي بالاتر در اولويت قرار گيرند. اين اتفاق در زمان ثبت نام حج تمتع رخ نداد؛ ولي ديگر در ثبت نام عمره اين غفلت را تكرار نمي‌كنيم.

او ادامه داد: اگر در آينده اين مشكل پيش آمد، ممكن است شرط سني را در اولويت اعزام قرار دهيم؛ ولي فعلا اين تصميم را نداريم؛ چون آمار ثبت نام‌شدگان براي ما مشخص نيست.

او همچنين درباره خريد و فروش آزاد فيش عمره در اين دوره از ثبت نام، گفت: در ضوابط جديد اعلام شده است كه فيش‌هاي عمره غيرقابل انتقال و فروش است؛ حتا به بستگان درجه يك. به دلايل خاصي نمي‌توان اين راه را باز گذاشت؛ چون راه براي سودجويي باز مي‌شود. ما نمي‌خواهيم آن بساط خريد و فروش آزاد دوباره به راه افتد.

قاضي‌عسكر ادامه داد: پيش از ثبت نام اين دوره، نظر شخصي داشتم كه افرادي كه قبلا به عمره مشرف شدند، در اولويت بعد قرار گيرند؛ ولي در جلسه‌ كارشناسي اين رأي داده شد كه افرادي كه قبلا به عمره مشرف شده‌اند، دوباره امكان ثبت نام داشته باشند.

نماينده‌ي ولي فقيه در امور حج و زيارت درباره‌ امكان خريد بيش از يك فيش عمره به يك نام، اظهار كرد: سيستم رايانه‌يي به گونه‌اي است كه فقط يك ‌بار امكان ثبت نام در بانك وجود دارد و اگر دو بار ثبت نام صورت گيرد، سيستم او را قبول نمي‌كند. اگر تصادفا اين اتفاق افتاد، هنگام عزيمت، از سفر اين افراد جلوگيري مي‌شود.

او همچنين درباره‌ي امكان ثبت نام به صورت گروهي براي اعزام هم‌زمان، توضيح داد: در ثبت نام اين دوره اين امكان با تهيه فرم‌هاي گروهي فراهم شده است. در صورت تكميل كردن اين فرم در قرعه‌كشي، تمام اسامي موجود در اين فرم، هم‌زمان استخراج مي‌شود.

وي در ادامه درباره‌ي نرخ ثبت نام اين دوره‌ي عمره، گفت: هزينه‌ي سفر عمره در شوراي عالي حج تعيين شده است كه به دلايلي تصميم گرفتند، اين نرخ مقداري افزايش يابد. در آينده بايد بحث‌هاي بيش‌تري كنيم تا به مردم فشار نيايد.

او همچنين درباره‌ي دريافت مبلغي بيش‌تر از هزينه‌ي تعيين‌شده براي عمره در برخي شعب بانك‌ها، اظهار كرد: اگر احيانا در شعباتي بيش از رقم تعيين‌شده، از مردم پول گرفته شد، حتما به روابط عمومي سازمان حج و زيارت اطلاع داده شود؛ چون ما نيز گزارش‌هايي را دريافت كرده‌ايم كه اين اتفاق در برخي شعب بانكي رخ داده است؛ براي همين گروه نظارتي را مأمور كرديم كه اگر صحت داشته باشد، با آن‌ها برخورد كنند.

قاضي‌عسكر كه در يك گفت‌وگوي تلويزيوني حضور يافته بود، در بخش ديگري از سخنانش درباره‌ي سفر حج تمتع امسال نيز توضيحاتي داد.

او با يادآوري اين‌كه تمام برنامه‌ريزي‌ها و تداركات لازم براي حج تمتع امسال انجام شده است، درباره‌ي مدت زماني كه زائران ايراني امسال در عربستان حضور دارند، يادآور شد: عربستان به خاطر محدوديت‌هايي كه در فرودگاه‌هاي جده و مدينه دارد، اعلام كرده است زائران بايد از اول ذي‌القعده در عربستان حضور داشته باشند. اگر ما نظر آن‌ها را مي‌پذيرفتيم، با دو مشكل موجه مي‌شديم؛ نخست اين‌كه منزلي براي اسكان زائران نداشتيم و دوم آن‌كه بسياري از زائران ما كهن‌سال هستند و تحمل سفر طولاني‌تر را ندارند؛ براي همين توافق كرديم تا زائران ايراني از دهم ذي‌القعده در عربستان حضور داشته باشند.

به گفته وي، زائراني كه مجبورند زودتر به عربستان بروند، سفر آن‌ها بيش از 38 روز طول مي‌كشد كه به دليل نداشتن مسكن در مدينه، آن‌ها زودتر به مكه‌ي مكرمه مي‌روند.

او افزود: حدود 80درصد زائران بين 34 تا 35 روز در عربستان اقامت دارند و زائراني كه بيش‌تر از اين در عربستان مي‌مانند، لازم نيست هزينه‌ي اضافي پرداخت كنند.

او تأكيد كرد: كيفيت سفر اين گروه از زائران به خاطر طولاني شدن مدت اقامت، پايين نخواهد بود.

سرپرست حجاج ايراني با بيان اين‌كه عربستان به عنوان ميزبان زائران بايد برنامه‌ريزي كند، اظهار كرد: شهري مانند فرانكفورت كه پايتخت هم نيست، فرودگاه بسيار مجهزي دارد كه آماده پذيرش صدها هزار مسافر است. وقتي عربستان سالانه ميليون‌ها زائر را مي‌پذيرد، لازم است، فرودگاه‌هاي خود را توسعه دهد.

او ادامه داد: چند سال پيش، سفري به شهر طائف داشتيم كه از فرودگاه آن هم بازديد كرديم. پيشنهاد شد از فرودگاه اين شهر براي انتقال بخشي از زائران استفاده شود؛ ولي متأسفانه به خاطر گنجايش محدود فرودگاه طائف تا كنون اقدامي در اين‌باره صورت نگرفته است.

او با تأكيد بر اين‌كه حمل و نقل در فرودگاه‌هاي عربستان چالش عمده‌ي حج و عمره است، گفت: ما خيلي غصه مي‌خوريم كه با وجود تمام تلاش‌هاي صورت‌گرفته، در پايان اين سفر ذائقه‌ي زائران به خاطر شرايط فرودگاه‌ها و پروازها تلخ مي‌شود. لازم است مسؤولان عربستاني در اين‌باره برنامه‌ريزي داشته باشند.

قاضي‌عسكر همچنين به برنامه‌هاي آموزشي و فرهنگي كه براي حج تمتع امسال تدارك ديده شده است، اشاره كرد و ادامه داد: بيش از 200 ساعت برنامه‌ي آموزشي با بهره‌گيري از اساتيد فن براي زائران آماده شده است. همچنين قرآن نفيسي چاپ شده است كه زائران امسال آن را همراه خود مي‌برند و اميدوارم حلقه‌هاي قرآني را در مكه و مدينه شكل دهند.

نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت درباره اقدامات بعثه‌ي مقام معظم رهبري براي بهبود وضعيت حجاب بانوان ايراني گفت: اكثر بانوان حجاب را رعايت مي‌كنند. طبق آمارهاي دقيق، تعداد بسيار محدودي كه بيش‌تر در ايام عمره هستند، با اين مسأله مواجه‌اند.

وي افزود: وجهه‌ي ايران اسلامي بين‌المللي است. انقلاب اسلامي ايران نيز اكنون جهان را به خود متوجه كرده است. مردمي كه از گوشه و كنار دنيا مي‌آيند، در كنار زائران ما قرار مي‌گيرند؛ براي همين، مسؤوليت بانوان ما سنگين‌تر مي‌شود.

او در ادامه بيان كرد: ما روي اين مسأله سرمايه‌گذاري زيادي كرده‌ايم و حتا الگوهايي را براي بانوان طراحي كرده و در اختيار آن‌ها قرار داده‌ايم. در حال حاضر هم فعاليت‌هاي اخلاقي و تربيتي انجام مي‌دهيم تا الگوي يكساني براي چادر داشته باشيم. زمان امسال بسيار محدود بود؛ ولي سعي مي‌كنيم روي پوشش زائران كار فرهنگي انجام دهيم.

نماينده‌ي ولي فقيه در امور حج و زيارت تاكيد كرد: نمي‌توان انتظار داشت زائر در يكي دو شب با تحول جدي روبه‌رو شود. وقتي در داخل سرمايه‌گذاري ما روي حجاب به آن اندازه نيست، طبيعي است كه خود را در آن مقطع و مكان نشان مي‌دهد.

او در پاسخ به اين سؤال كه آيا مسأله حجاب بانوان مهم‌ترين چالش بعثه‌ي مقام معظم رهبري است، گفت: اين مهم‌ترين مسأله نيست؛ ما روي مسائل فرهنگي به صورت گسترده سرمايه‌گذاري مي‌كنيم و با توجه به برنامه‌ريزي‌اي كه داريم، اثرات اين چالش‌ها آهسته آهسته كاهش مي‌يابد. مثلا در سال‌هاي گذشته با اين چالش مواجه بوديم كه هنگام برپايي نماز جماعت، زائران ايراني معمولا در بازارها حضور داشتند؛ ولي با فعاليت‌هاي فرهنگي كه صورت گرفت، اين مسأله به حداقل رسيده است. هر چه بيش‌تر كار فرهنگي كنيم، اين چالش‌ها كاهش مي‌يابد.

قاضي‌عسكر در پايان بيان كرد: اميدوارم روزي به جايي برسيم كه الگوي زن ايراني را به جهانيان معرفي كنيم.