این روزها دیدن افرادی که در مترو، در حال قدم زدن، سرکار و ...مشغول کار با گوشی های خود هستند چندان عجیب نیست. اما این موبایل ها چرا تا این حد جذاب هستند؟ شاید بتوانیم بگوییم اگر اپلیکیشن ها نبودند موبایل ها هم تا این حد جذاب جلوه نمی کردند.
همه ما به محض در دست گرفتن موبایل های خود فورا اپلیکیشن ها را بررسی می کنیم. شاید در این میان اپ های پیام رسان محبوب تر باشند. اما اپ های مختلف دیگری نیز وجود دارند که هر یک مخاطب مخصوص به خود را دارند. درواقع فرقی ندارد تا چه حد اهل دنیای مجازی و فناوری هستید، از هر قشری و سن که باشید، قطعا حداقل یک بار از اپلیکیشن ها استفاده کرده اید.
گاهی این وابستگی به اپلیکیشن ها تا حدی پیش می رود که نمی توان تشخیص داد اعتیاد کاربران به موبایل ها است یا اپلیکیشن ها. اما در این بازار پررونق اپلیکیشن ها سوالاتی نیز مطرح است. برای مثال این که آیا اپلیکیشن ها طی سال های آتی نیز پر رونق خواهند بود؟ پرسش دیگر این که اساسا جامعه چه نیازی به اپلیکیشن ها دارد .
بر همین اساس و برای یافتن پاسخ این پرسش ها با دکتر حسین اخلاق پور ،کارافرین و فعال در حوزه تکنولوژی و استارتاپ ها گفتگو کردیم . آقای اخلاق پور متخصص در حوزه فناوری و هوش مصنوعی و کارآفرین است که ۲۶ سال از زندگی کاری خود را در آمریکا گذرانده و حدود ۲ دهه نیز در شرکت‌های معتبری مثل ebay، در بخش‌های نرم‌افزار (software) و توسعه (development) فعالیت کرده است.
متن گفتگوی «انتخاب» با اخلاق پور متخصص هوش مصنوعی در زیر می آید:
این روزها تعداد اپلیکیشن ها بسیار زیاد شده است. در این میان برخی از اپلیکیشن های ایرانی از اپلیکیشن های خارجی کپی شده اند و برخی دیگر نیز جدید هستند.به نظر شما این تعداد اپلیکیشن درامدزایی دارند ؟
به طور کلی وجود این تعداد اپلیکیشن موضوع عجیبی نیست و عادی تلقی می شود. تعداد اپلیکیشن های آمریکایی به مراتب بیش از اپیکیشن های بومی وطن ما است.بنابراین موضوع مذکور (تعدد اپلیکیشن ها )عادی است. ضمن این که تعداد زیادی از اپلیکیشن ها مشابه هم هستند و به مرور از چرخه رقابت خارج می شوند، یعنی یا اساسا نصب نمی شوند و یا به علت عدم کارایی به مرور از سیستم کاربر حذف می شوند. متاسفانه بسیاری از مبدعین اپلیکیشن ها پیش از راه اندازی این اپلیکیشن ها در خصوص وضعیت اپ ها و آینده فعالیت های خود اطلاعات چندانی ندارند.
بر این اساس به نظر شما در حال حاضر چه نوع اپلیکیشن هایی در بازار ایرانی مخاطب دارند و چه اپلیکیشن هایی مخاطب ندارند و به طور کلی چرا برخی از اپلیکیشن ها به مرور حذف می شوند ؟ راه پیشگیری از این مشکل چیست ؟
شاید یکی از دلایل مهم این اتفاق را بتوان این دانست که متاسفانه ما چندان ابزار کارامدی برای سنجش نظر کاربران و یا تشخیص این که نیاز بازار چیست نداریم.ابزاری که می توانست کمک کند تا بررسی کنیم، پیش از توسعه یک ابزار،آیا جامعه ما امادگی پذیرش این ابزار را دارد یا خیر و یا اساسا اگر قرار است برای این ابزار خاص هزینه کند، مردم آمادگی پذیرش و دریافتش را دارند یا نه .
بر همین اساس بسیاری از شرکت ها هزینه می کنند، مراحل توسعه اپلیکیشن خود را نیز پشت سر می گذارند، اما علیرغم این که خودشان تصور می کنند ایده ای عالی دارند و اپلیکیشنشان در بازار موفق می شود، اما وقتی اپ وارد بازار می شود، با کاهش بازدید و نصب مواجه می شوند.بنابراین هزینه صرف شده دیگر باز نمی گردد. در نهایت نیز اغلب این اپلیکیشن ها نا امید می شوند و از بین می روند.
بنابراین برای موفقیت در این مسیر 2 موضوع مهم وجود دارد. نخست ؛ تجربه افرادی که در این حیطه فعالیت می کنند. دوم نیازسنجی صحیح که افراد مطمئن باشند، ایده آن ها موقعیت مناسبی برای رشد و پذیرش در جامعه خواهد داشت. موضوع دوم کمک می کند تا افراد پیش از راه اندازی اپلیکیشن و صرف هزینه ایده خود را به درستی ارزیابی کنند.
شما تجربه 2 دهه حضور در سیلیکون ولی را دارید و اکنون نیز در حوزه اپلیکیشن ها و استارتاپ های ایرانی تجربه زیادی دارید. بنابراین کمی به تفاوت فضای خلق اپلیکیشن در ایران و سیلیکون ولی بپردازید ؟
واقعیت این است که فضای سیلیکون ولی را می توان یک استثنای غیرقابل مقایسه در سطح جهان دانست. از سوی دیگر ایالات متحده را می توان مهد اپلیکیشن ها دانست، چرا که تعداد بالایی اپ را در خود جای داده است.اگر بخواهم به درستی این موضوع را روشن کنم باید بگویم درست مثل فیلمسازی است. برای مثال تعداد فیلمی که در هالیوود ساخته می شود بسیار بالاست اما در این میان تعداد کمی از فیلم ها موفق می شوند که پرفروش باشند.
اپلیکیشن نیز مثل همین موضوع است. اما با همه این ها شرایط سیلیکون ولی به شدت استئناست چرا که دسترسی به توسعه دهنده ها نیز بسیار بالا است. بنابراین سرعت ارائه ایده تا اجرای آن بسیار سریع انجام می شود. اما جالب است بدانید هزینه توسعه یک ایده در سیلیکون ولی بسیار بالاتر است چرا که حقوق متخصصان نیز نسبت به کشور ما بالاتر است. بنابراین عملا به این شکل نیست هر ایده ناکارامدی را اجرا کنند.نتیجه این که ؛ افراد در سیلیکون ولی محتاط تر هستند و ایده را بارها بررسی و ارزیابی می کنند. حتی ممکن است یک ایده را ده ها بار بررسی کرده و تغییر دهند تا به مرحله اجرا در بیاید. اما خارج از سیلیکون ولی شرایط اصلا به این شکل نیست.
یعنی در سراسر ایالات متحده روزانه تعداد زیادی اپلیکیشن خلق می شود که شاید اگر تعدادی از افراد با تجربه این ایده ها را می دیدند، تاکید می کردند که وقت خود را روی این موضوع نگذارید.
به کشور خودمان باز گردیم . در حال حاضر برخی از کارشناسان معتقدند که به زودی به علت تعدد اپلیکیشن ها، مردم از اپلیکیشن ها زده می شوند ، نظر شما در این خصوص چیست؟
من بعید می دانم که شرایط به سمت و سویی برود که مردم بخواهند اپلیکیشن ها را کنار بگذارند، یا یگویند با اپ ها باید خداحافظی کرد. اغلب مردم در موبایل های خود تعداد محدودی اپ دارند و به همین اپ ها نیز بسنده کرده اند. باید به این نکته نیز توجه کنیم که سلیقه ها متفاوت است و ممکن است اپلیکیشنی که از دید من جذاب نیست از دید شخصی دیگر بسیار جذاب باشد. بنابراین تا زمانی که تنوع سلیقه ها و تقاضا وجود داشته باشد، عرضه نیز وجود دارد.
اما اگر قرار باشد به طور تخصصی بررسی کنیم که در ایران چه اپلیکیشن هایی موفق تر هستند، باید به این نکته اشاره کنیم که در حال حاضر جامعه ایرانی چندان تفاوتی با دیگر جوامع متمدن دنیا ندارد. این روزها ایرانیان به لحاظ رفتار،نحوه زندگی، محصولات مورد علاقه و سلایق چندان تفاوتی با شهروندان دیگر کشورها ندارند.
برای مثال بسیاری از محصولات دنیای تکنولوژی را که در آمریکا می بینیم، با فاصله کمی در ایران نیز می بینیم. این بدین معناست که بسیاری از اپ های برتر که در ایالات متحده مورد استفاده هستند در ایران نیز استفاده می شوند و یا نمونه های کپی شده و بومی شده این اپ ها در ایران دیده می شود. بنابراین به اعتقاد من اصلا بدین شکل نیست که ایران یک سلیقه کاملا متفاوت از جهان داشته باشد. بر همین اساس در چنین بستری شاید بهترین شانس برای اپلیکیشن ها این باشد که به کپی کاری روی بیاورند.
در حال حاضر اپلیکیشن های بازی به شدت پرطرفدار هستند. گرچه گاهی بازی های خارجی به شدت پرطرفدار تر هستند. اما فراموش نکنیم که گاهی بومی سازی اپلیکیشن ها می تواند یک فرصت عالی برای رشد و توسعه ایجاد کند. در نهایت باز هم به همان اعتقاد اولیه باز می گردم که هم اکنون فاصله ایران و آمریکا در حوزه اپلیکیشن ها چندان زیاد نیست.
حضور گجت ها در کنار اپلیکیشن ها را چگونه ارزیابی می کنید؟
به هر ترتیب حضور گجت ها نیز در روند رشد اپلیکیشن ها بی تاثیر نیست. این روزها بازار گجت های فیتنس و سلامتی به شدت داغ است. به مرور نیز گجت ها جای فناوری های مشابه را گرفتند. برای مثال گجت هایی مثل ساعت های هوشمند یا دستبندهای سلامتی. اما همین گجت ها هم به برنامه اپ موبایلی وابسته هستند. یعنی به نوعی بین این 2 همپوشانی وجود د ارد .
به هر ترتیب دلیلی این موضوع این است که هنوز هیچ ابزاری جای موبایل را نگرفته و حتی اگر قرار باشد شما یک ساعت هوشمند هم استفاده کنید، باز هم به سراغ موبایل خواهید رفت.بنابراین می توانیم نتیجه بگیریم که تا زمانی که موبایل پر کاربرد و بی رقیب است اپ ها هم زنده هستند .
