شهروند نوشت: پدیده‌هایی آمده از فقر، از دیار بلوچستان. مردم سراوان و روستاهایش، در جنوب شرقی‌ترین نقطه ایران، نزدیک مرز ایران و پاکستان از دو روز پیش تا به حال لبخند می‌زنند؛ از خوشحالی قبول شدن پسران دانش‌آموز یک دبیرستان در دانشگاه و به ویژه در رشته پزشکی.
از دو روز پیش، نام ١٧ دانش‌آموز که همه در یک کلاس و رشته تجربی بوده‌اند و در کنکور سراسری رشته‌های پزشکی و داروسازی قبول شده‌اند در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود؛ دانش‌آموزان مدرسه شهید مطهری که یک مدرسه شبانه‌روزی است و به این دلیل که وضع مالی خوبی ندارند، یا بورسیه کانون قلم‌چی‌اند یا تحت پوشش خیریه‌ها. خبر قبولی این دانش‌آموزان را نخستین بار نظرمحمد اربابی، رئیس دبیرستان نمونه دولتی شهید مطهری سراوان اعلام کرد و گفت: «این موفقیت نتیجه برنامه‌ریزی‌های مدون ٤ ساله و مجموعه فعالیت‌های مکمل و بسته‌های آموزشی، آزمونی و تحلیل عملکرد دانش‌آموزان بوده و این نتیجه حاصل شده تا حدود زیادی قابل پیش‌بینی بود.» این مدرسه ٢٨٠ دانش‌آموز دارد و کل سال به مدرسه می‌آیند.
«محمود نصرت» اما معلم زیست این دانش‌آموزان بوده؛ او در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید که این کلاس ٣٠ دانش‌آموز داشته و همه آنها در دانشگاه‌های ایران قبول شده‌اند. آن طور که او می‌گوید این مدرسه شبانه روزی است و بیشتر دانش‌آموزانش از روستاهای اطراف سراوان می‌آیند. «مدرسه ما امسال ٢٨٠ دانش‌آموز داشته و سال بعد حدود یک کلاس اضافه می‌شود. مدرسه در مقطع متوسطه دوم است و در رشته‌های تجربی، انسانی و ریاضی دانش‌آموز دارد. این بچه‌ها از همان سال اولی که به مدرسه می‌آیند با توجه به برنامه خاص و تیمی که ٥ سال است ثابت کار می‌کنند تحت برنامه‌های مدرسه قرار می‌گیرند.»
او می‌گوید مهمترین عامل موفقیت این دانش‌آموزان، نیروی انسانی متخصصی‌اند که در مدرسه کار می‌کنند: «دبیرهای مختلف مدرسه متخصص‌اند و البته صددرصدشان، بومی سراوانند. ما در مدرسه، تیم اداری کارآمد پرتلاش و همه فن حریف داریم که در ٣٦٠ روز سال، سرکارند. در مدرسه، معمولا سال تحصیلی جدید را روز بعد از آخرین امتحان بچه‌ها شروع می‌کنیم. مثلا امسال روز آخر سال تحصیلی ٦ خرداد بود و همان موقع آغاز سال تحصیلی ٩٧ را داشتیم؛ یعنی بچه‌ها به خانه نرفتند، آنها را توجیه کردیم برنامه کل سال تحصیلی را دادیم و گفتیم از امروز تا ٢٠ شهریور، هدف این است که درس‌های پایه دهم و یازدهم را تمام کنیم. با توجه به وضعیت خاصی که در پایه دوازدهم در سال جدید داریم و درس‌ها جدیدند و تجربه‌ای وجود نداشته، سعی کردیم پایه دهم و یازدهم را تمام کنیم و با آمادگی کامل وارد پایه دوازدهم شویم.» به گفته نصرت، در سال‌های گذشته هم این مدرسه، موفقیت‌های زیادی داشته است: «تیم مدرسه از ٦ سال پیش، برنامه‌های راهبردی زیادی برای پیشبرد سال تحصیلی دارند؛ از همان اول کار هدف گذاری‌ها و تقویم کاری مشخص است. البته به این دلیل که اغلب بچه‌ها خوابگاهی‌اند، کار سخت‌تر است چون از یک طرف کارهای روتین مدرسه است و از یک طرف کارهای بچه‌هایی که در خوابگاهند.»
امسال در مدرسه شهید مطهری، یک نفر در رشته انسانی رتبه دوی منطقه ٣ و رتبه کشوری ٢٤، یک نفر رتبه ٦٤ تجربی منطقه ٣ و٤٢١ کشوری و یک نفر رتبه ٢٧ هنر در منطقه ٣ شده است. این مدرسه در کل، ٣٠ رتبه زیر هزار داشته و همه دانش‌آموزان بدون استثنا برای انتخاب رشته مجاز شده‌اند. از زمانی که نام دانش‌آموزان این مدرسه دست به دست می‌شود، بعضی گفته‌اند که آنها چون از سهمیه مناطق محروم استفاده کرده‌اند، در رشته‌های پزشکی قبول شده‌اند، اما معلم زیست آنها این حرف را رد می‌کند و می‌گوید همه آنها از سهمیه استفاده نکرده‌اند: «سهمیه مناطق محروم برای بعضی از این دانش‌آموزان بوده. کسانی که ایران و تبریز قبول شده‌اند در سهمیه آزاد بوده‌اند. از طرف دیگر سهمیه مناطق محروم برای همه شهرهای محروم وجود دارد و این طور نیست که فقط این دانش‌آموزان از آن استفاده کرده باشند.» آنطور که معلم زیست مدرسه می‌گوید هزینه ورودی این مدرسه ١٥٠هزار تومان است و چون هزینه‌های مدرسه با این پول درنمی‌آید، از سال ٩٢ بنیاد قلم‌چی به صورت رایگان ٥٠درصد دانش‌آموزان را بورسیه کرده و تا حدودی هم خیریه‌های دیگر پای کار بوده‌اند؛ خیریه‌های مهر گیتی، گروه جهادی السابقون و غیره: «این مدرسه یک روز هم تعطیل نیست. غذا، ایاب و ذهاب و ... همه با حساب مدرسه است. معلمان خیلی از کلاس‌ها به صورت جهادی تدریس می‌کنند.»او می‌گوید بیشتر این دانش‌آموزان از نظر مالی خیلی ضعیفند، مخصوصا روستایی‌ها: «خانواده‌های آنها به‌ویژه به دلیل خشکسالی‌ها عملا هیچ درآمدی ندارند. ما بچه‌هایی را داریم که از اول تا آخر سال به مدرسه می‌آیند و اصلا خانه نمی‌روند، یعنی پولی ندارند که بروند. برای ما دو عید قربان و فطر خیلی مهم است و هرسال برای اینکه این بچه‌ها بتوانند این دو روز عید را به خانه بروند، بعضی همکاران پول جمع می‌کنند تا بتوانند کرایه بدهند.»
به گفته نصرت، فارغ‌التحصیلان موفق این مدرسه بعد از اینکه دانشگاهشان تمام می‌شود به سراوان و روستاهایش برمی‌گردند: «تعدادی از بچه‌هایی که فارغ‌التحصیل شدند در سال‌های قبل از بهترین دانش‌آموزان رشته‌های پزشکی بودند. از فارغ‌التحصیل‌های قبلی دبیرستان، یک نفر متخصص قلب است، یک نفر متخصص چشم و یک نفر متخصص مغز و اعصاب. ما می‌بینیم که حتی افرادی که با سهمیه قبول شده‌اند، وقتی به محیط بزرگتر رفته‌اند، توانسته‌اند خودشان را ابراز کنند.» آنطور که او می‌گوید تعدادی از دبیران این مدرسه، از فارغ‌التحصیلان همین مدرسه‌اند. «آنها به خانه برمی‌گردند؛ خانه‌شان اینجاست، خاکشان اینجاست.»
فرهاد دهواری، رتبه ٦٤ تجربی و اهل سراوان: چشم‌های مادرم مشکل دارند می‌خواهم تخصص چشم‌پزشکی بخوانم
بهترین رتبه تجربی مدرسه نمونه مطهری سراوان، فرهاد دهواری است که از چند روز دیگر باید عازم تهران و دانشگاه علوم پزشکی ایران شود. او ساکن روستای محروم در اطراف سراوان است و خانواد‌ه‌اش اصرار فراوانی بر انتخاب زاهدان به عنوان شهر و دانشگاه محل تحصیل داشتند. آنطور که دهواری می‌گوید در نهایت و با وساطت رئیس مدرسه و مدیر آموزش و پرورش سراوان، او دانشگاه علوم پزشکی ایران را پیش از مرکز استان خود انتخاب کرد. او هم مانند دیگر هم‌کلاسی‌هایش می‌خواهد بعد از پایان تحصیل، به سراوان برگردد و به مردمی که این‌روزها مجبورند برای درمان به زاهدان بروند، خدمت کند. علاقه فرهاد دهواری برای تخصص، چشم‌پزشکی است که البته برای این علاقه هم دلیلی شخصی دارد؛ چشم‌های ضعیف مادرش.
آقای دهواری، متولد چه سالی هستید و قبل از این هم سابقه شرکت در کنکور را دارید؟
متولد ۳۰ /۲ /۷۹ از شهرستان سراوان، شهر محمدی، روستای کهنو هستم. امسال سال اول بود که کنکور دادم و رتبه ۶۵ تجربی شدم.
وضعیت مالی خانواده چطور است؟ ساکن روستای کهنو هستند؟
بله، همه ساکن همین روستا هستند. پدرم شغل آزاد دارد با مدرک سیکل. مادرم بی‌سواد است. سه برادر و یک خواهر هستیم. وضعیت متوسطی داریم.
دوره دبیرستان را در همین مدرسه مطهری بودید؟
از سال اول دبیرستان، مدرسه مطهری بودم. راهنمایی هم مدرسه نمونه امام سجاد سراوان بودم.
ثبت‌نام و شروع کلاس‌ها از چه زمانی است؟
من الان همین روستای خودمان هستم. شروع کلاس‌ها از اول مهر است و من هم برنامه دارم در این اردوهای جهادی شرکت کنم چون همین بچه‌ها خیلی به ما کمک کردند.
به نظر خودت چه عواملی باعث شد که این مدرسه در یک کلاس، این همه موفق باشد؟ معلمان خوبی داشتید یا تلاش خودتان بود؟
کلاس ما از اول دانش‌آموزان درس‌خوانی داشت و در امتحانات نهایی سال سوم، ما در استان اول شدیم و از زاهدان با این امکانات جلوتر بودیم. مدیر مدرسه که عالی بود و از اول صبح می‌آمد و شب هم در خوابگاه می‌خوابید؛ بسیاری از شب‌ها. خودش سراوانی بود ولی اکثر شب‌ها آنجا می‌خوابید و حتی از جیب خودش خرج می‌کرد. کلاس مذهبی هم بودیم و خدا کمک کرد که قبول شویم.
چه برنامه‌ای برای آینده دارید؟
منطقه ما الان پزشک ندارد؛ پزشک متخصص. الان در شهر ما هیچ پزشک متخصصی نیست و من برنامه دارم که حتما تخصص بگیرم. الان مردم ما برای درمان به زاهدان یا شیراز و مشهد می‌روند. خیلی‌ها هم وسع و توان این کار را ندارند که شیراز یا مشهد بروند. حتی بعضی نمی‌توانند تا زاهدان هم بروند. به همین دلیل می‌خواهم حتما تخصص بخوانم و به همین شهر برگردم. تخصص چشم‌پزشکی.
چرا چشم‌پزشکی؟
دلیل شخصی دارم و بیشتر انتخابم شخصی است چون مادرم الان دو چشمش خیلی ضعیف هستند و به سختی می‌بیند. در منطقه ما هم تخصص چشم‌پزشکی اصلا نداریم. می‌خواهم حتما تخصص بگیرم و بعد به سراوان برگردم.
بعد از خبر قبولی، مردم روستا و خانواده‌ات چه واکنشی داشتند؟
همه خوشحال شدند. روستای ما همه تقریبا بی‌سواد هستند و همه می‌گفتند برو زاهدان درس بخوان چون نزدیک‌تر و هزینه آن کمتر است. در خاندان ما، خاندان دهواری اصلا پزشکی نداریم و می‌گفتند که زاهدان درس بخوان. اولش می‌خواستم زاهدان را اتخاب کنم چون فشار خانواده خیلی زیاد بود. ولی مدیر مدرسه و مدیر آموزش و پرورش سراوان با خانواده صحبت کردند که من تهران را انتخاب کنم. من خودم به شخصه دوست داشتم دانشگاه بهتر درس بخوانم.
«صالح کرد» دانش‌آموز قبول‌شده در رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز: پزشک می‌شوم و برمی‌گردم به سراوان
خبر قبولی در رشته پزشکی دانشگاه تبریز را در مهرستان شنیده است؛ شهری محروم که این روزها میزبان اردوی جهادی است. «صالح کرد» که با رتبه ۲۰۰ از اول مهر باید وارد کلاس‌های پزشکی دانشگاه تبریز شود، مشاوره و آموزش به دانش‌آموزان محروم سیستان‌وبلوچستان را وظیفه خود و دیگر دوستانش می‌داند. آنطور که او می‌گوید، اگر حمایت گروه‌های خیّر و جهادی نبود، امکان چنین موفقیتی برای بچه‌های مدرسه مطهری سراوان وجود نداشت و حالا ادامه این مسیر را وظیفه خود و دوستانش می‌داند. این دانش‌آموز که دو سال آخر دبیرستان را در خوابگاه مدرسه مطهری گذرانده، می‌گوید که حتما بعد از پایان تحصیلات برای خدمت به مردم سراوان به همین شهر بازخواهد گشت. او در ادامه از روزهای مدرسه و برنامه‌اش برای آینده زندگی‌اش می‌گوید.
آقای کرد متولد چه سالی هستید و درباره شرایط تحصیلی و وضع مدرسه مطهری توضیح دهید.
من متولد ۲۰ آذر ۷۸ هستم؛ تا سال دوم دبیرستان مدرسه دبیرستان دانشگاه خاش بودم. سال سوم و پیش‌دانشگاهی را مدرسه نمونه مطهری سراوان درس خواندم. وضعیت درسی‌ام خوب بود و راهنمایی هم مدرسه نمونه خاش بودم و هر سه سال هم نفر اول بودم.
ساکن سراوانید یا خوابگاهی بودید؟
من در این دو سال خوابگاه بودم.
زندگی در خوابگاه و همزمان درس‌خواندن برای کنکور سخت نبود؟
تحمل روحیات بقیه بچه‌ها شاید کمی سخت باشد ولی وقتی بتوانی آرا و نظریات بقیه بچه‌ها را تحمل کنی و این موارد را در کنار خودت قبول کنی، به شخصیت آدم کمک می‌کند و من این سازگاری و ارتباط را با بچه‌ها گرفتم. الان بهترین دوستانم مربوط به همین مدرسه و بچه‌های خوابگاه هستند.
یعنی شما الان در اردوی جهادی به سر می‌برید؟
بله؛ من خودم چون مدرسه نمونه بودم، گروه جهادی السابقون از دانشگاه امیرکبیر به مدرسه ما زیاد می‌آمدند و من با مسئول جنوب کشور این گروه آشنا شدم و این زمینه‌ای شد که الان من به این مدرسه بروم.
شرایط این مدرسه و دانش‌آموزان چطور است؟
این مدرسه تازه تاسیس است و امسال نخستین تجربه کنکور را دارد. شهر بسیار محرومی است و امکانات بسیار کمی دارد. دبیرهای زحمتکشی دارد ولی تجربه کنکور ندارد. از طرفی مشاور خوب، کتابخانه و کتاب‌های کمک‌آموزشی ندارند و این شد که حضور ما الزامی در این شهر شد.
کلاس شما امسال ۱۶ قبولی پزشکی و یک داروسازی دارد، سال‌های قبل وضع این مدرسه چطور بود؟
بله؛ مدرسه مطهری، حدودا ۳۰۰ دانش‌آموز دارد. از کلاس ما ۱۶ نفر پزشکی و یک نفر هم داروسازی قبول شدند. سال‌های قبل هم آمار ۱۰ و ۱۱ نفر از یک کلاس را داشته اما امسال بهترین آمار را داشته است.
این مدرسه رشته ریاضی هم دارد؛ نتیجه کنکور بچه‌های ریاضی چطور بود؟
مدرسه رشته ریاضی هم داشت و رتبه‌های سه رقمی زیادی داشتیم. بچه‌ها رتبه‌های خوبی داشتند ولی به تربیت دبیری بیشتر علاقه دارند؛ چون زندگی مردم اینجا به شکلی است که با سختی تا الان آمده‌اند و دبیری شرایط آینده آنها را تا اندازه‌ای تأمین می‌کند؛ چون در دوره دانشگاه هزینه‌ای از خانواده نمی‌گیرند. دانشگاه دبیری خرج دانشجو را می‌دهد و حتی باعث می‌شود این دانشجویان بتوانند به خانواده کمک هم کنند.
آقای کرد شما دلیل موفقیت این مدرسه را در کنکور چه می‌دانید؟
سال ٩٠ که آقای اربابی مسئولیت ریاست مدرسه را برعهده می‌گیرد، مطالعه جامعی انجام می‌دهد و به دبیرستان‌‌های مختلفی در تهران می‌رود و بررسی می‌کند که چه شرایطی باعث موفقیت دانش‌آموزان می‌شود. علاوه‌براین یک ارتباط خوبی با مردم شهر می‌گیرد؛ الان یک نانوایی نان رایگان به مدرسه می‌دهد؛ هر تعداد نانی که مدرسه بخواهد به طور مجانی در اختیار مدرسه قرار می‌دهند؛ مثلا در عید قربان مردم بخشی از گوشت‌های قربانی را به این مدرسه اهدا و خیّرین زیادی هم به این مدرسه کمک می‌کردند. علاوه‌براین معلم‌های ما بسیار زحمتکش و باسواد هستند و مدام تلاش می‌کنند که سطح خود را بالا ببرند.
چه برنامه‌ای برای آینده دارید؟ بعد از اینکه درس‌تان تمام شد به سراوان برمی‌گردید؟
قصد دارم که پشت سر هم تخصص و فوق‌تخصص‌ام را بگیرم. علاقه‌‌ام به تخصص در حوزه مغز و اعصاب است. مردمی تلاش و یک مدرسه نمونه را حمایت کردند. الان وظیفه ما است که نتیجه این عمل خیر را به آنها برگردانیم. من می‌خواهم حتما به این شهر و نه تهران یا زاهدان برگردم و به همین مردم خدمت کنم. دلیل اینکه من الان مهرستان‌ام این است که پشتیبان من خیلی به من کمک کرد و این وظیفه من است که این زنجیره را ادامه دهم و پشتیبان بچه‌های دیگری باشم و این باعث می‌شود که جامعه خوبی در بلوچستان ایجاد کنیم.
