محسن هاشمی: آیا تحصیل صرفا برای آن است که یک فرد سربه زیر، مطیع و حرف گوش کن را تربیت کند؟ / سالانه صد‌ها هزار ورودی دانشگاه از این نوع هستند؛ پس چرا هنوز مشکلی از جامعه حل نشده؟ / در مدارس باید «عقلانیت» دانش آموزان پرورش داده شود

محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران گفت: اگر فقط مراد از تعلیم کتابخوان کردن و حرف گوش کردن دانش آموزان بود، سالانه صدها هزار ووردی به دانشگاه بخصوص هزاران نفر که رتبه های خوبی دارند، از این نوع هستند، پس چرا ما هنوز به این نسل جوان بهای کافی را نمی دهیم و مشکلی از جامعه ما حل نشده است و بعد از مدت کوتاهی بسیاری از این دانش آموزان درسخوان وسربه زیر در دانشگاه روحیات جدیدی پیدا می کنند؟

او که در افتتاحیه سال تحصیلی در دبیرستان دخترانه شاهد اطهر در منطقه 19 تهران سخنرانی می کرد، گفت: ابتدا ایام عزاداری حسینی را گرامی می داریم، این روزها، مصادف با حضور اهل بیت در کوفه است و اگر قهرمان واقعه کربلا تا عصر عاشورا امام حسین علیه السلام بود، قهرمان بعد از عاشورا ، زینب کبری است، الگوی رفتاری حضرت زینب سلام الله علیها، یک درس بزرگ است، در سایر جوامع سراغ نداریم که یک زن اینگونه تاریخ ساز باشد و بدون سپاه و ارتش وسلاح، بلکه با منطق و عقلانیت خود یک امپراطوری بزرگ را به زانو درآورد و کاری که شمشیرها نتوانستند انجام دهند با زبان زینب شدنی بشود.

او ادامه داد: من از شما دختران جوان می خواهم، برای نشان دادن نقشی که یک زن می تواند در جامعه ایفا کند، خطبه های ایشان را مطالعه کنید و به دیگران منتقل کنید.

هاشمی با اشاره به موضوع فضای آموزشی در تهران گفت: هم اکنون متوسط سرانه آموزشی در کشور حدود 5 متر است اما سرانه آموزشی در تهران حدود 4.2 متر؛ یعنی برخلاف تصور کمتر از متوسط کشوری است، از٤ هزار فضای آموزشی تهران، حدود٨٠٠ مدرسه فرسوده محسوب می شوند و 235 مورد از این مدارس عمری بالاتر از شصت سال دارند.

او افزود: براساس عملکرد امسال سازمان نوسازی مدارس حدود 50 مدرسه سالانه نوسازی می شوند که رشد تعداد مدارس فرسوده حدود 100 مدرسه در سال است، یعنی با این میزان بودجه نه تنها هیچ گاه مساله مدارس فرسوده حل نمی شود ، بلکه هر سال اضافه می گردد و این مساله در زمان بحران و سوانح ، جان فرزندان ما را به خطر می اندازد، مدیریت شهری آمادگی دارد دولت را در نوسازی مدارس کمک کند و در صورتی که بودجه لازم از سوی دولت اختصاص داده شود، اختصاص زمین، مجوز واقدامات مقدماتی توسط شهرداری انجام خواهد شد.

رییس شورای شهر تهران تصریح کرد: موضوع مهمی که می خواستم امروز به آن بپردازم ، عقلانیت است، تحصیل یا به تعبیری تعلیم وتربیت برای چیست؟، آیا برای آن است که صرفا یک دانش آموز و دانشجوی درسخوان و کتابخوان را تحویل جامعه دهد؟، آیا برای آن است که یک فرد سربه زیر و مطیع و حرف گوش کن را تربیت کند؟ اگر فقط مراد از تعلیم کتابخوان کردن و حرف گوش کردن دانش آموزان بود، سالانه صدها هزار ووردی به دانشگاه بخصوص هزاران نفر که رتبه های خوبی دارند، از این نوع هستند، پس چرا ما هنوز به این نسل جوان بهای کافی را نمی دهیم و مشکلی از جامعه ما حل نشده است و بعد از مدت کوتاهی بسیاری از این دانش آموزان درسخوان وسربه زیر در دانشگاه روحیات جدیدی پیدا می کنند؟

او ادامه داد: پس ما باید بدنبال الگوی دیگری در نظام تربیتی خود باشیم، نه تنها در مدارس و دانشگاه ها، بلکه در حوزه های علمیه، رسانه ملی و هر نهادی که کارکرد آموزشی وتربیتی دارد.

هاشمی تاکید کرد: به نظر می رسد، الگویی که باید نظام آموزشی ما بدانجا برسد، پرروش عقلانیت و نهادینه کردن عقلانیت در جامعه است، یعنی تعلیم و تربیت باید در خدمت عقلانیت باشد، فرد هم براساس تخصص و رشته تحصیلی خود ، تصمیمات منطقی و عقلانی بگیرد و هم براساس ملکه شدن صفت عقلانیت در درونش از رفتارهای هیجانی و زیانبار بپرهیزد.

وی ادامه داد: ممکن است شما بپرسید عقلانیت چیست؟ انسان عاقل چه کاری انجام می دهد که انسان غیرعاقل نمی تواند انجام دهد؟ امام على (ع) فرمود: عاقل، آن نيست كه خوبى را از بدى بشناسد؛ بلكه عاقل آن کسی است كه از ميان بدى ‏ها (بین بد و بدتر) بهترين یعنی (کم زیان تر) را تشخيص دهد.

رییس شورای شهر تهران افزود: یعنی جایی که تشخیص آسان است وهمه می فهمند که نیازی به عقل نیست، عقلانیت در مسایل وموضوعات پیچیده که بین دو ارزش تضاد بوجود می آید، یعنی بین عدالت و آزادی، یا بین ایستادگی و حفظ کشور معنا پیدا می کند. اگر بخواهیم عقلانیت را تعریف کنیم، از سه ویژگی باید بهره ببریم، تشخیص ، تحلیل و تدبیر

او ادامه داد: در مرحله اول یعنی تشخیص درست بین حق و حق نما، یا بین بد و بدتر، یا بین مهم ومهمتر، جایی که دو سوی تصمیم درست جلوه می کند. مرحله دوم، تحلیل است، یعنی ما بتوانیم از معلول به علت و از مشکل به ریشه مشکل و راه حل برسیم و مرحله سوم تدبیر است ، تدبیر یعنی بکارگیری راه حل ، یعنی قدرت مدیریت حل مساله.

هاشمی گفت: اگر ما توانستیم این سه مرحله را باهم بکار بگیریم، یعنی توانسته ایم عقلانیت را در وجود خودمان و نقشی که در جامعه ایفا می کنیم نهادینه کنیم و جا دارد از همه دستگاههایی که در آموزش، تعلیم وتربیت نقش دارند بخواهم که به پرروش عنصر عقلانیت بخصوص در دوران دبیرستان و دانشگاه درنسل جوان ما توجه ویژه ای بکنند، چرا که جامعه ما بیش از همه عناصر امروزه نیازمند عقلانیت است.