توافق اخیر آمریکا و عمان چه معنایی در بردارد؟ / مسقط همچنان هم پیمان تهران خواهد ماند / عمان می داند تقابل احتمالی تا چه حد می تواند منافع بین دو کشور را تهدید کند / مسقط تحت هیچ شرایطی راضی نمی شود که به محلی برای تحقق اهداف واشنگتن علیه تهران تبدیل شود

قاسم محبعلی مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه بر این باور است که توافق اخیر امریکا و عمان به معنای فاصله گرفتن مسقط از تهران نیست.

محبعلی درباره توافق امریکا با عمان بر سر استفاده از بندرهای دُقم و صَلاله به «انتخاب» گفت: عمان از سال ها پیش، از اولین کشورهایی بود که با آمریکایی ها بر سر بهره بردن از بنادرش توافق کرده بود. بعد از خروج انگلیس، ایالات متحده در منطقه در کنار عمان، با بحرین هم در خصوص حضور در بندرهایش به توافق رسید.

مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه افزود: عمان روابطی قرینه ‌با آمریکا دارد و به همین دلیل، توافق اخیر نه تنها اتفاق جدیدی نیست، بلکه در تداوم اصرار آمریکایی ها برای حضور در منطقه است که باید گفت، این حضور در برهه‌ های مختلف برای ‌دولت های ایالات متحده از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار بوده و از این پس هم خواهد بود.

وی مقابله واشنگتن با نفوذ مسکو و پکن در منطقه را یکی از دلایل توافق اخیر عمان و امریکا دانست و گفت: آمریکایی ها در راستای استراتژی امنیت کشورشان دنبال مهار روسیه و چین در منطقه هستند‌، تا از این طریق در رقابت اقتصادی با این دو کشور منافع خود را تامین کنند. از آنجایی که چین در تلاش است تا از طریق پاکستان به دریای عمان و دریای عرب برسد تا اقیانوس هند را دور بزند، احتمالاً آمریکایی ها برای اینکه چینی ها را در این محدوده کنترل کنند، به فکر ظرفیت های جدید دریایی در منطقه افتاده اند.

این دیپلمات سابق وزارت خارجه با بیان اینکه «ایران نباید نگران توافق جدید عمان ‌با آمریکا باشد» خاطرنشان کرد: عمان از گذشته تاکنون همواره در تلاش بوده تا روابط خارجی اش را متوزان کند. به همین دلیل مقامات ایران واکنش چندانی به این توافق اخیر نشان ندادند، چراکه برای دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی کاملا محرض است که عمانی ها تحت هیچ شرایطی راضی نمی‌شوند، سرزمین شان به محلی برای تحقق اهداف دشمنان ایران تبدیل شود و باور عمومی چیزی غیر از این نیست که عمانی ها ‌همچنان هم‌پیمان ما خواهند ماند. البته این ذهنیت بر اساس تحولات گذاشته است و‌ کسی از آینده خبر ندارد. با این حال، دلیلی برای تشکیک درباره تداوم تعامل عمان با ایران مشاهده نمی‌شود.

محبعلی همچنین با اشاره به همکاری های مسقط و تهران، گفت: عمان یکی از همسایه های ما در منطقه استراتژیک خاورمیانه است. ایران و عمان در تنگه مهم هرمز مشترک هستند و‌ همین کافی است تا بدانند، تقابل احتمالی تا چه حد می‌تواند منافع فی مابین را تهدید کند. البته نکته مهم دیگر، این است که عمانی ها تنها عضو شورای همکاری خلیج فارس هستند که در تصمیم گیری های این شورا، از اتخاذ تصمیم های علیه جمهوری اسلامی جلوگیری کرده و تا به حالا هم در این هدف موفق بوده اند.