پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : «ليكن پلان» يك بيماري ژنتيكي خارش دار مزمن در پوست است كه به طور شايع به شكل پاپول (ضايعات كوچك برجسته بنفش رنگ) در نواحي مچ دست، پا و در ديگر نواحي بدن مانند پوست نواحي تنه و اندام تناسلي بروز مي كند كه در صورت درمان نشدن بزرگ تر شده و موجب عوارض جدي مي شود. اين بيماري علاوه بر پوست مي تواند در موارد نادر در مخاط دهان، اندام تناسلي، پوست سر و مو، ناخن و حتي صورت بدون خارش آشكار شود كه در اين صورت باعث ريزش مو، تخريب ناخن و زخم هاي مقاوم دهاني و حتي تخريب موضعي پوست صورت با ايجاد لك تيره ميشود.
علت اين بيمارينوعي اختلال در سيستم ايمني بدن است كه منشا ژنتيكي و فاميلي دارد و موجب مي شود نوعي هورمون يا ماده مخصوص در خون و پوست آزاد شده و يك فعاليت غيرطبيعي را در پوست و ساير نواحي ذكر شده از بدن آغاز كند كه موجب خارش و بروز ضايعات كوچك برجسته مي شود. در تشديد يافتن و حتي آغاز بيماري گاهي عواملي چون بيماري هاي داخلي مانند هپاتيت، اختلال عملكرد كبد و ابتلابه بيماري هاي ويروسي و عفوني و مصرف بعضي داروها (آتنولول، ليتيوم، قرص هاي ضدبارداري، بعضي آنتي بيوتيك ها و...)، استرس و مشكلات عصبي و روحي، آلاينده ها و موادشيميايي نقش بسزايي دارند.
بايد دانست بيماري ليكن پلان ممكن است به طور كامل درمان و ريشه كن نشود، اما با مراقبت ها و پيگيري هاي لازم مي توان آن را كنترل و از عود و عوارض آن جلوگيري كرد. به همين جهت به بيماراني كه مبتلابه ليكن پلان مخاط دهان، مو و ناخن هستند، توصيه مي شود براي جلوگيري از زخم هاي دهاني و امكان بدخيم شدن آن و جلوگيري از تخريب دائمي ريشه موهاي سر (سيكاترسيل آلوپشي) و ناخن به درمان سريع آن با توصيه پزشك متخصص پوست اقدام كنند.
در تشخيص قطعي بيماري ليكن پلان و بيماري هاي همراه گاهي ممكن است از پوست يا مخاط دهان نمونه برداري (بيوپسي) همراه آزمايشات خوني و كبدي به عمل آيد. اهميت اين آزمايش ها علاوه بر تشخيص بيماري و علل آن، براي مصرف داروي پردنيزولون با عوارض جانبي آن است كه گاهي اين بيماران براي رهايي از ليكن پلان نيازمند مصرف آن هستند. بنابراين اگرچه پردنيزولون داروي اول و مفيد در سركوب سيستم ايمني بيش از حد فعال شده در بيماري ليكن پلان متوسط تا شديد است، اما عوارض آن در بيماران فشارخوني، ديابتي، مبتلابه بيماري هاي زمينه اي (سل، ايدز، بيماري هاي عفوني و انگلي، مشكلات چشمي و استخوان) بايد مورد توجه باشد. از اين جهت دوره درمان با آن كه ممكن است تا 3 ماه باشد، نيازمند همكاري بيماران و پيگيري آنان در بروز عوارض احتمالي مصرف پردنيزولون است. توصيه به مصرف شير و لبنيات و فعاليت بدني و ورزش مي تواند عوارض اين دارو را به حداقل برساند. فراموش نكنيم دوره مصرف پردنيزولون بايد كامل باشد، به اين صورت كه بعد از توقف و بهبود بيماري به تشخيص پزشك، مصرف دارو آرام آرام كم شده تا قطع شود و از قطع ناگهاني دارو جدا خودداري كنيد، زيرا موجب عود و مقاومت بيماري مي شود.
اما فرم هاي خفيف تا متوسط بيماري با مصرف بعضي پمادها و كرم هاي موضعي (فلوسينولون، كلوبتازول، تريامسينولون) و قرص هاي ضدخارش (لوراتادين، سيتيريزين و...) قابل درمان است و افراد خانواده نبايد نگران سرايت بيماري باشند، زيرا مسري نيست.
