محمد باقر قالیباف، امروز در «پنجمین همایش مالیه شهرداری، مشکلات، راهکار‌ها با رویکرد اقتصاد مقاومتی» که در برج میلاد با حضور حجت الاسلام ابوترابی نائب رئیس مجلس شورای اسلامی، مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر و جمعی از مدیران و معاونان شهرداری تهران برگزار شد، با بیان اینکه خدا را شاکریم که در نظام اسلامی و ولایی زندگی می‌کنیم گفت: همه ما باید خدا را شکرگذار باشیم که عمر ما را در این مقطع قرار داد که به جای آنکه در نظامی طاغوتی، جبار و مستکبر باشیم در سایه ولی فقیه، مجتهد جامع الشرایط و مدیر و مدبر زندگی می‌کنیم و باید قدر این را بدانیم.
وی با بیان اینکه امروز دشمن، عرصه اقتصادی را برای مبارزه نشانه گرفته است که این عرصه سخت‌تر از عرصه نظامی است، افزود: در عرصه نظامی جغرافیا محدود و افرادی نیز که تحت تاثیر قرار می‌گیرند محدود و اثر گذاری کوتاه مدت است، قطعا در دوران دفاع مقدس، صدام و دشمنان می‌خواستند نظام اسلامی را از پای درآورند اما راه نظامی کوتاه و رسیدن به مقصد در مدتی کوتاه است و روش مبارزه خود را دارد، اما روش اقتصادی حتما برای رسیدن به هدف زمان بیشتری می‌خواهد اما تاثیر گذاری آن عمیق است و همه جغرافیای کشور را در بر می‌گیرد و مربوط به خوزستان و دزفول و حمله‌های جسته و گریخته به تهران مانند سال ۶۰ نیست و همه افراد جغرافیای ایران درگیر این صحنه هستند و همه افراد جامعه را درگیر می‌کند؛ پدر و فرزند را مقابل هم قرار می‌دهد، زن و شوهر، دو دوست را مقابل هم قرار می‌دهد و احساس امنیت و آرامش را از جامعه می‌گیرد و فقر را به جامعه می‌آورد که وقتی فقر به جامعه آمد، جهل می‌آید و زمانی که جهل آمد هیچ آینده‌ای پیش روی آن جامعه نخواهد بود.
وی افزود: وقتی فقر آمد چاپلوسی می‌آید و تعظیم در مقابل قدرت و ثروت را به همراه دارد و این یعنی از همه آرمان‌ها فاصله می‌گیریم و در یک کلام ذلت را می‌پذیریم، پس این عرصه مهم و صحنه آرایی جدی و عمیقی است و دشمنان ما جای حساسی را برای نبرد با انقلاب اسلامی انتخاب کرده‌اند و همه باید دست به دست هم دهیم تا درک درستی از ابعاد این تهدید داشته باشیم.
شهردار تهران با اشاره به نام گذاری‌هایی که از سال‌های قبل از سوی مقام معظم رهبری شده است، گفت: ایشان طی سال‌های گذشته مواردی از جمله اصلاح الگوی مصرف، همت و کار مضاعف و تولید و سرمایه ملی را به ما گفتند و این خطر را به ما گوشزد کردند، اما متاسفانه توجه کافی به این موضوعات نشد و مجموع عملکرد ما امروز قابل قبول نیست کارنامه‌مان قابل دفاع نیست.
قالیباف در ادامه با اشاره بحث بینش در اقتصاد، گفت: زمانی که در نیروی انتظامی بودم، خواستم اهل فن و کسانی که صلاحیت دارند سندی به ما ارائه دهند تا ابعاد یک پلیس اسلامی را بشناسیم، من به عنوان فرمانده ناجا صلاحیت آن را ندارم که بدانم پلیس اسلامی چه شاخصه‌هایی دارد، باید با کمک اهل فن بدانم تفاوت پلیسی که در یک نظام اسلامی کار می‌کند با سایر جوامع چیست؟، اما سرانجام نتوانستند این سند را به من ارائه دهند و این موضوع امروز نیز هست که سند اقتصاد اسلامی ما در حوزه بینشی چیست؟
وی تصریح کرد: در حوزه بینش اقتصادی باید مالکیت و حقوق شخصی و تولید ثروت را در جامعه به رسمیت بشناسیم نه به آن معنا که امروز مردم سند دارند ومالکیت دارند پس این حقوق هست، متاسفانه تا عدد و رقم‌ها از مرزهایی عبور می‌کند، سنسورهای همه برای این ثروت حساس می‌شود، من نمی‌گویم نباید این طور باشد، «از کجا آورده‌ای؟» در همه اقتصاد‌های غرب و سرمایه‌ای هم وجود دارد و هرکسی از هر جایی نمی‌تواند هر چیزی رابه دست آورد، اما حرمت مالکیت و اطمینان بخشی و امنیت ثروت و مالکیت، موضوع مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد چراکه اشکالات جدی در این حوزه داریم.
شهردار تهران ادامه داد: دخالت دولت در حد ضرورت نیز موضوع مهمی است که باید بدان توجه شود، همچنین اندازه دولت در اقتصاد باید بسیار کوچک باشد و اجازه دهیم صحنه رقابتی پیش رود، اما امروز دخالت دولت در اقتصاد بزرگ و بیش از اندازه است.
قالیباف در ادامه با اشاره به اهمیت توجه به حوزه علم و دانش، با بیان اینکه کار را باید به کاردان سپرد اظهار کرد: در حوزه تدبیر اقتصادی می‌دانیم که باید چه مولفه‌هایی را دنبال کنیم و این مولفه‌ها نیروی کار، سرمایه، دانش و تکنولوژی و تعاملات جهانی است که کاری تخصصی است و اندیشمندان علم اقتصاد در این زمینه باید برای ما نسخه بپیچند نه مدیران و نه شخصیت‌های سیاسی و کسانی که در این حوزه کار‌شناس نیستند و کار را باید به اهل آن سپرد، مانند آنکه در شهرداری تهران در حوزه حسابرسی و مالی چون شهردار هستم هر روز در کار آقای پورزرندی دخالت کنم و بگویم چه کند و چه نکند؛ من نباید این کار را بکنم باید کار وی و تیم کار‌شناسی آن را بپذیرم و درست عمل کنم.
وی توجه به ترتیبات نهادی را یکی از شاخصه‌های مهم دانست و خاطر نشان کرد: این ترتیبات مانند فضای کار و کسب است که اگر در نیروی کار و سرمایه دیده شود اشتباه است و یا در حکمرانی خوب آنچه مهم است ثبات سیاسی است و اینکه حرف صاحبنظران شنیده شود و قانون خوب باشد و توجه به قانون شود و در قانون ثبات باشد و اگر به این‌ها خوب توجه نشود، هر قدر هم که سرمایه و نیروی کار داشته باشیم و تئوری‌پردازی کنیم آن را خراب کرده‌ایم.
وی ادامه داد: در این شرایط بد اقتصادی، حجم سرمایه گذاری کشورما جزو ۲۰ کشور دنیاست، اما خروجی آن و رشد اقتصادی ما رو به سیر نزولی است، چون در ترتیبات نهادی دچار مشکل هستیم و این نکته‌ای است که مدیران؛ تصمیم گیران و کسانی که در موضع قدرت و حاکمیت هستند دراداره جامعه باید به آن دقت کنند.
قالیباف با اشاره به موضوع مدیریت گفت: علم دانستن است و انگیزه آن خواستن است و بخشی از آن توانستن است و توانستن درحوزه مدیریت بسیارمهم است.
وی مهم‌ترین چالش کشور را موضوع مدیریت دانست، گفت: با تئوری اقتصادی از تحریم و مشکلات اقتصادی که دشمن طراحی کرده نمی‌توان عبور کرد و آن قدر که مدیریت و سیاست، اقتصاد کشور را تحت الشعاع قرار داده، نداشتن علم اقتصاد ما رابه چالش نینداخته است و مشکل در اقتصاد ما پیش از اینکه اقتصادی باشد، یک موضوع مدیریتی و سیاسی است که باید اصلاح شود.
شهردار پایتخت افزود: مثلا در حوزه مدیریت من در شهرداری تصمیمی می‌گیرم اما وقتی نگاه می‌کنم می‌بینم آنچه در بدنه شهرداری اتفاق می‌افتد با آنچه من تصمیم گرفتم مغایرت دارد، پس اگر ده‌ها تصمیم درست وتئوری اقتصادی خوب داشته باشیم، اما وقتی قدرت توانستن برای اجرای آن را تا آخرین رده‌ها نداریم، چگونه می‌توانیم این تئوری خوب را اجرا کنیم.
وی تصریح کرد: در شهرداری ۴۸ ماه زمان گذاشتیم تا حوزه شهرسازی را براساس طرح جامع و تفصیلی تحت وب سازیم و بگوییم که هیچ پرونده‌ای دستی جا به نمی‌شود و بخشنامه‌ای نیز اجرا نمی‌شود، چرا که آن زمان هم که بخشنامه‌ها می‌آمد ضمانتی برای اجرای آن نبود، اما امروز تکنولوژی در خدمت مدیریت آمده است و مدیریت درشهرداری بر این باور است که اگر الان بخواهم بدانم از امروز صبح چند پرونده و کجا صادر شده و چه کسی آن را صادر کرده به آن دسترسی دارم در صورتی که دو سال قبل این طور نبود.
قالیباف با بیان اینکه اگر ده‌ها برنامه خوب داشته باشیم و نتوانیم آن‌ها را خوب اعمال کنیم چه فایده‌ای دارد، گفت: صحنه اقتصاد، صحنه دفاع مقدس نیست که فضای جان دادن و معنویت باشد، فضای جان دادن فضای سالمی است، اما در صحنه اقتصاد پول، شیطنت، ثروت، گمراهی وجود دارد و این بدان معناست که برادر خود را می‌کشند، حیثیت پدر را از بین می‌برند، دوست خود رابه قتل می‌رساننذ و کلاهبرداری می‌کنند، این‌ها فساد است و منطق بسیار قوی تری در حسابرسی‌ها می‌خواهد تا این مفسده‌های بزرگی که متاسفانه اتفاق می‌افتد، انجام نشود.
وی افزود: نگاه کنیم ببینیم درحوزه مدیریت در بخش مالیات چه وضعی داریم؟ همین الان رقم قابل توجهی ارز در کشور هست اما این ارز آیا در کنترل سیتم مالی و پولی کشور است یا در اختیار افراد؟ چقدر این ارز‌ها خرد است و چقدر در صندوق خانه هاست؟ این سرمایه متعلق به کیست و با چه مدیریتی می‌توان آن را در اختیار گرفت؟ حالا هر قدر می‌توان ارز به کشور تزریق کرد، وقتی نمی‌توانیم آن را کنترل کنیم، صد‌ها میلیارد دلارهم بیاد چه می‌خواهیم بکنیم و اینجاست که بحث مدیریت در توانستن و پیاده سازی یک تئوری خوب، ممکن نیست.
قالیباف با بیان اینکه مدیریت در نظام اسلامی تنها یک هنر نیست و بین یک مدیر اسلامی و با مدیر غیر اسلامی تفاوت وجود دارد و تفاوت ماهوی بین مدیریت اسلامی وغیر اسلامی هست، اظهار کرد: اگر ما یک باور انقلابی و دشمن قسم خورده در عرصه اقتصادی داریم اینجا معنی مدیریت جهادی مشخص می‌شود و از اینجاست که اقتصاد مقاومتی تعریف می‌شود.
وی افزود: ما نباید اقتصاد مقاومتی را یک تئوری علمی بدانیم، بلکه اقتصاد مقاومتی، یک رویکرد و یک باور است و موضوعات آن از جنس کمی نیست که به آن کمی نگاه شود و کیفی است که باید نگاه خاص خود را داشته باشد و از ابزار تکنوکراسی و بروکراسی برای پیاده سازی آن استفاده کنیم، البته ممکن است که بگویند قالیباف، انسان تکنوکراتی است که باید بگوییم تکنوکرات بودن چیز بدی نیست و به معنای استفاده درست از ابزار خوب و مدرن است که برای پیاده سازی یک آرمان و یک عقل متصل به وحی الهی استفاده می‌شود و اگر نخواهیم از آن استفاده کنیم باید به عقلمان شک کنیم، هر چند گاهی برخی افراد آن را ابزار سیاسی می‌کنند و طوری وانمود می‌کنند و مثلا فکر می‌کنند اگر جایی که می‌توان با ویدئو کنفرانس حضور پیدا کرد، پیاده راه بروند و عرق بریزند و نصف روز حرکت کنند یعنی اجر و ثوابش بیشتر است، در اسلام چنین چیزی را نداریم و نفهمیدیم وهمه این‌ها مواردی است که نیازمند یک مدیریت اجرایی است تا بتوایم عقلانیت و معنویت را با همه ابزار و امکاناتی که جامعه و بشریت و علم و دانش در اختیارمان گذاشته استفاده کنیم.
شهردار تهران تصریح کرد: امروز ما در مرزهای علم و دانش دنیا قرار داریم و در بخش فنی و حوزه علوم انسانی، جوانان، اندیشمندان و دانشگاهیان ما در مرزهای علم دنیا قرار دارند اما واقعیت آن است که وقتی می‌خواهیم آن را در جامعه پیاده سازی کنیم به هفت دهه قبل بر می‌گردیم، پس این چه فایده‌ای دارد که دانش را داشته باشیم، اگر نتوانیم آن را به درستی به خدمت بگیریم یعنی همان جایی که ما به تکنولوژی و مدیریت توجه نمی‌کنیم.
وی افزود: حتما این مدیریت و تکنولوژی اگر در مسیر عقلانیت نباشد در مسیر آرمان‌ها حرکت نکرده‌ایم و اگر مثلا شهری بهتر از ونکوور بسازیم اما در آنجا عبادت خداوند اتفاق نیفتد و انسان‌ها سیر رشد و تعالی خود را انجام ندهند انحراف بزرگ‌تر از انحراف اولیه که در فقر هستیم برای ما اتفاق افتاده است و ما به دنبال آن نیستیم.
شهردار تهران در ادامه با بیان اینکه امروز در شهرداری تهران مشکلات ما کمتر است، گفت: عدد و رقم نشان می‌دهد که در دوره‌های گذشته و ۵ دهه قبل، همیشه بین ۳۰ تا ۳۳ درصد بودجه شهرداری تهران را دولت مرکزی تامین می‌کرده است، اما امسال در سال ۹۰ و ۹۱ این سقف به کمتر از یک و دو درصد رسیده است واین در شرایطی است که شهرداری تهران هر سال بودجه‌اش دو برابر شده است.
قالیباف تصریح کرد: سالی که توفیق داشتم و شهرداری را تحویل گرفتم در سال ۸۴، دقیق، ۹۹۶ میلیارد تومان بودجه تحقق یافته شهرداری تهران بود، امروز نزدیک به ۷ هزار میلیارد تومان است و در هفت سال هر سال دو برابر شده است که این در بخش نقدی است و درآمد پایدار نیز چند برابر شده است.
وی با تاکید بر اینکه شهرداری تهران در بحث بودجه نگرانی ندارد، اظهار کرد: خلاف آنچه که امروز در بیرون جوسازی‌هایی می‌کنند که شهرداری تهران تراکم فروشی می‌کند، در حضور رئیس شورای شهر می‌گویم که شهرداری حداقل از زمان طرح تفصیلی و سه سال گذشته که تلاش کردیم، در شهرداری تهران تراکم فروشی اتفاق نمی‌افتد، یک تراکم حداقل کف پایه ۱۲۰ درصد داریم که بر اساس آن تراکم مجازی داریم که در برخی جا‌ها ۴۲۰ درصد، ۶۰۰ درصد، ۳۰۰ درصد بر اساس طرح جامع عمل می‌شود که تراکم فروشی نیست و واقعیت شهرسازی است که بر اساس آن دنبال می‌شود.
شهردار تهران تصریح کرد: تراکم فروشی برای وقتی بود که در خیابان ۱۲ متری با گذر ۱۰ متری یک نفر مانند شهردار منطقه و یا شخص دیگری تصمیم می‌گرفت و پولی داده می‌شد و اجازه ساخت ۳۰ طبقه داده می‌شد و تعداد خودروهایی که اضافه می‌شد و امروز ترافیک آن را در اتوبان صدر می‌بینیم بدون آنکه زیرساختی تهیه شود، هرگز در شهرداری تهران امروز چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد.
وی خاطرنشان کرد: سیستم درآمدی در شهرداری کشور ما مبنای ساخت و ساز دارد، هرچند این کار درستی است اما باید تلاش کنیم این سیستم را به سمت غیرساخت و ساز ببریم.
قالیباف در ادامه تصریح کرد: عملکرد شهرداری تهران امروز در حوزه حسابرسی بسیار شفاف و روشن است؛ روزی که می‌خواستیم پایه‌های حسابرسی سال ۸۵ را مستقر کنیم، هیچ حسابرسی در پایان سال ۸۴ که شش ماه آن را خودم شهردار بودم و قبل آن نداشتیم، اما از زمان شورای دوم این تلاش شروع شد و امروز اگر انحراف دو دهم درصد است و بودجه عملیاتی شده و طبق برنامه پیش می‌رویم و مناقصات برای پروژه‌ها برگزار می‌شود به خاطر زحمات کار‌شناسان و دلسوزانی است که در بدنه شهرداری تلاش کردند و توانستند این سیستم درآمدی و حسابرسی را درست کنند و پیش ببرند و همه مجموعه شهرداری و شورای شهر دست به دست هم دادند که این افتخار بزرگ به دست آمده است که می‌تواند به همه شهرداری‌های کشور منتقل شود.
وی با تاکید بر اینکه امروز اصلا شهرداری تهران دغدغه درآمد ندارد، گفت: امسال برای درآمد متمم آوردیم با همه مشکلاتی که در ابتدای سال فکر می‌کردیم که آیا درآمد‌ها تحقق می‌یابد یا خیر که خوشبختانه محقق شد، درآمد‌ها بالا رفت، پروژه‌ها سه شیفت کار می‌کنند.
قالیباف خاطر نشان کرد: امروز از قضا بریز و بپاش هم نداریم؛ وقتی زمان را می‌خریم یعنی صرفه جویی کریدم، وقتی کیفیت را کنترل می‌کنیم یعنی عاقلانه به موضوع نگاه کردیم، پس اساس ما این است که قیمت تمام شده، زمان و کیفیت را مورد توجه قرار دهیم و این از ویژگی‌های پروژه‌های ماست؛ گاهی می‌پرسند پروژه چقدرگران شده است، چرا پروژه دو برابر درآمده است، اما اینطور نیست، زمانی که پروژه را شروع کردیم می‌لگرد کیلویی ۷۰۰ تومان بود و همین الان شده ۲۱۰۰ تومان و این یعنی سه برابر و قرار نیست می‌لگرد را سه برابر بخریم اما قیمت پروژه را به قیمت روز تصویب طرح اجرا کنیم و اسم این را بریز و بپاش و گران شدن می‌گویند در حالی که بیش از ۷۰ درصد پروژه را زمانی ساختیم که این رقم می‌لگرد میانگین ۱۲۰۰ تومان شده است و در قیاس با تونل رسالت که دوکیلومتر ۱۲ سال زمان برد، تونل ۱۰ کیلومتری نیایش، ۲۰ ماه زمان برده است که با توجه به همه شرایط انجام شده و کاملا روند آن روشن است.
شهردار تهران در ادامه اظهار کرد: باید تلاش کنیم یک پیوند عمیق بین سرنوشت حرفه‌ای مدیران با خروجی کار آن‌ها بگیریم و مثلا در بودجه عملیاتی موقعیت حرفه‌ای مدیر را با خروجی کارش در این سیستم قیاس کنیم که این بسیار مهم است و در کشور ما به ان توجهی نمی‌شود و مردم آن را در مجموعه شهر می‌بینند.
وی افزود: فرید زکریا که از نظریه پردازان معروف دنیاست و موضع جدی با انقلاب اسلامی دارد، وی یک سال قبل که به تهران آمد و از اینجا برگشت در وبلاگ شخصی خود نوشت که درتهران با وجود شرایط سخت بحران اقتصادی که امریکا به تهران وارد کرده است هیچ آثاری از تحریم و فشار اقتصادی غرب بر ایران در تهران ندیدم و این اقرار دشمن ماست که به خاطر این افتخار دست همه زحمتکشان و دلسوزان شهرداری را می‌بوسم و باید به طور وسیع به این موضوع توجه کنیم که اقتصاد مقاومتی یعنی اینکه مشکلاتی پیش روی ما هست و باید آن را بشناسیم و حرکت کنیم و بدانیم که در یک نبرد هستیم و حتما باید در تولید و توزیع و مصرف دقت کنیم و اقتصاد مقاومتی یعنی اینکه همه مدیران و مردم ما بدانند یک مجاهدت می‌کنند و یک مجاهد هستند و نباید این طور باشد که وقتی می‌بینیم که کار سخت است آن را رها کنیم، کار را باید با اوج درایت و پختگی انجام دهیم مانند ماه‌های اول جنگ که ابزاری نداشتیم اما نگفتیم که نمی‌توانیم با دشمن نبرد کنیم و این را هم نگفتیم که با امکانات کمی می‌تواتیم در برابر تانک دشمن بایستیم، این حرف غیر عقلانی است و انقلابی نیست؛ اگر کسی این حرف را گفت از شجاعتش نیست و قصد دیگری دارد یعنی یا نادان است یا خائن و هرکدام باشد به ما خسارت می‌زند وحتی اگر بگوییم که تسلیم می‌شویم و نمی‌جنگیم یعنی پای آرمان‌ها و سنت‌های الهی نایستادیم و آرمان خواه نیستیم و مدیر جهادی نیستیم و اگر در اقلیت هم قرار گیریم اما در مسیر درست باشیم پیروزی تضمین شده است باید بایستیم ودر جنگ نیز همینطور عمل کردیم و پیروز شدیم.
وی افزود: امروز هم در عرصه اقتصادی هم با نگاه عقلانیت، معنویت، اعتدال، گذشت، تدبیر و خرد جمعی، همدلی و محبت و دوری از مچ گیری و اختلاف عمل کنیم تا خدا به ما برکت دهد و خدا آنقدر به کشور ما برکت داده است که ما مدیران باید از آن به درستی استفاده کنیم و در غیر این صورت این فرصت برای ما تهدید می‌شود مانند نفت که برای ما فرصت بوده است و بد از آن استفاده کردیم و امروز تبدیل به تهدید شده است.
قالیباف ادامه داد: سالی ۱۲۰ میلیارد دلار درآمد در این دو سه سال اخیر دست ما بوده است که برای آن تدبیر نکردیم و طوری خرج کردیم که همان فرصت امروز تبدیل به تهدید شده است و باید به این مسائل توجه کنیم و نقاط ضعفمان را تبدیل به فرصت کنیم.
