نشانه های مثبت در مذاکرات هسته ای؛ از سفر آمانو به تهران تا پرواز نهاوندیان به وین / علت سفر دست راست روحانی به پایتخت اتریش چه بود؟

این روزها مذاکرات هسته ای وارد فازی از بی خبری شده است، هر از چندگاهی وزرای خارجه 1+5 در مقابل هتل کوبورگ و چشمان منتظر خبرنگاران می ایستند و سخنانی کلیشه ای به زبان می آورند که به جوک هایی متدوال بین گزارش کنندگان مذاکرات هسته ای تبدیل شده است، اما نشانه ها و برخی اخبار حکایت از نزدیکی ایران و 1+5 به توافق هسته ای دارد.

اختلافات ایران و 1+5 که روزی، لیستی بلند بالا بود امروز به چندین مورد تبدیل شده است که PMD، دسترسی ها و تحریم تسلیحاتی از این جمله است. بدین سبب، یوکیو آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به هتل کوبورگ آمد و با ظریف و کری دیدارهایی کرد و سرانجام توافق بر این شد که برای یافتن راه حل و تسریع روند حل و فصل مسائل فنی باقی مانده، او راهی تهران شود و شخصا با رئیس جمهور و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار کند.

آنطور که از اظهارات و سخنان مسئولان ایرانی و خارجی بر می آید، سفر آمانو موفقیت آمیز و مثبت بوده است. در این راستا، نماینده ایران در اژانس گفت: در جریان ملاقات ها در مورد مورد چارچوب زمانی، تدوام همکاری ها با در نظر داشتن ملاحظات ایران و آژانس برای تسریع در حل و فصل موضوعات گذشته به تفاهم کلی رسیدند.

جدا از نتایج دلگرم کننده سفر آمانو به تهران، پرواز بی سر و صدای محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور به پایتخت اتریش که در تاریخ دو ساله مذاکرات بی سابقه بوده است، نشانه ی مثبت دیگری از روند رو به جلوی گفتگوها است.

نهاوندیان که پیش از این در دوره ی ریاست علی لاریجانی بر تیم مذاکره کننده هسته ای ایران، نقش پیام آوری ویژه را ایفا می کرد و شخصا به آمریکا سفر کرد تا درگوشی های رئیس تیم هسته ای را به محمدجواد ظریف ،که نماینده وقت ایران در سازمان ملل بود، انتقال دهد، امروز ظاهرا بازهم حامل پیامی مهم از جانب پایتخت برای ظریف است.

شنیده ها حاکی از آن است که نهاوندیان حامل توصیه هایی از سوی تهران در رابطه با مسئله تحریم ها است. همچنین برخی منابع دیگر معتقدند حضور نهاوندیان مربوط به مدیریت شرایط پس از مذاکرات و توافق است.

تنها نشانه ی منفی که در طول آخرین دور از مذاکرات دیده شده، اظهارات و شروط لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه در مقابل خبرنگاران است. او شروطی غیرقابل تحقق از نگاه ایران مطرح کرد. با این حال به گفته منابع مطلع، فابیوس این سخنان را تنها برای آرام ساختن شرکای منطقه ای خود اعلام کرده است و هرگز این موارد را در نشست های خود با مذاکره کنندگان ایرانی مطرح نکرده است.

از سوی دیگر، دو شب پیش، در ضیافت افطاری با استانداران و معاونین وزرا، رئیس جمهور گفت: امام حسن(ع) به ما یاد دادند که باید به مصلحت امت و خواست مردم و جامعه توجه کرد؛ امت می‌توانست مضمحل شود،اما تصمیمی بسیار مهم اتخاذ کردند.

این قسمت از سخنان رئیس جمهور که در حساب های توییتر و اینستاگرام روحانی نیز بازنشر یافت، اهمیتی ویژه در این برهه از زمان دارد و می توان آن را نشانه ی اراده ی محکم ایران برای بستن همیشگی پرونده هسته ای دانست. با این حال، رئیس جمهور پس از آن اعلام کرد که در صورت عدم توافق، دنیا به پایان نمی رسد و برنامه ایران «شدیدتر از آنچه در مخیله» 1+5 تصور می شود، ادامه پیدا خواهد کرد.

حقیقت آن است که کشورهای پنج بعلاوه یک بویژه آمریکا هر یک به نوبه ی خود تلاش های بسیاری در راستای حصول توافق انجام داده اند و دو سال تمام، زمان خود را روز و شب صرف این گفنگوهای بی سابقه کرده اند. این کشورها راه زیادی پیموده اند و علاقه ای ندارند این مسیر دشوار را که پیش از این کسی در آن پا نگذاشته بود را بازگردند، بنابراین تمام قوای خود را برای طی کردن چندین قدم باقی مانده به مقصد نهایی گذاشته اند.

اختلافات باقی مانده نیز باوجود اهمیتی که هر یک به تنهایی دارند، مانع از آن نخواهند شد که طرفین به توافق نرسند. در حقیقت، دو طرف تلاش خواهند کرد که تا جای ممکن گام هایی متقابل برای پایان دادن به اختلافات بردارند. در حال حاضر ایران و 1+5 آخرین زورهای خود را برای گرفتن امتیاز از یکدیگر می زنند؛ ایران بر روی مسئله بازرسی فشار می آورد و 1+5 بر روی تحریم ها.

هم اکنون در وین اخباری به نقل از محافل اروپایی به گوش می رسد که براساس آن، باید شب یکشنبه یا بامداد دوشنبه شاهد اعلام حصول توافق باشیم. سخنان فابیوس در مورد بازگشت او به وین در روز یکشنبه و ادعای ایتارتاس در رابطه با نشست خبری وزرای خارجه ایران و 1+5 در همان روز، شایعه نزدیک بودن این اخبار به واقعیت را قوت بخشیده است. با این حال باید منتظر ماند و دید در روزهای آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد.