تصاویر : عکاسی در یک قدمیِ مرگ

دونالد مک کالین یکی از مشهورترین و تاثیرگذارترین عکاسان خبری جهان که شماری از مهمترین فجایع چند دهه اخیر را با دوربین خود به ثبت رسانده است اکتبر امسال هشتاد ساله می‌شود؛ او عکاس شجاعی است که برای ثبت فجایع با مرگ دست و پنجه نرم کرده است.

دونالد مک کالین عکاس خبری انگلیسی یکی از مشهورترین عکاسان خبری جهان به شمار می‌رود که موضوعاتی چون جنگ، فقر، بیماری و قحطی را در آثار خود دنبال می‌کند و شماری از تاثیرگذارترین عکس های تاریخ معاصر را عکاسی کرده است.

مک کالین که در اکتبر 1935 در یکی از محلات فقیر لندن متولد شد از اولین تجربیات عکاسی سیاهی و تباهی جامعه فقیر انگلیس را به عنوان سوژه عکاسی انتخاب کرد و با عکاسی از یکی گروه گنگستری در «فینزبوری پارک» کار خود را شروع کرد. بیان تاثیرگذار مک کالین باعث شد خیلی زود به عنوان عکاس در نشریه "آبزرور" استخدام شود و برای عکاسی از جنگ قبرس به این منطقه اعزام شود. این شروع ماموریتی بود که بعدها در نقاط جنگی و بحرانی دیگری چون «بیافرا»، «کنگو»، «ایرلند شمالی»، «بنگلادش»، «جنگ داخلی لبنان»، «ال سالوادور» کامبوج، ویتنام و افغانستان به خلق شماری از تاثیرگذارترین عکس‌های خبری انجامید.

تعهد بالای مک کالین در به تصویر کشیدن فجایعی که در حال رخ دادن بود باعث شد بارها تا یک قدمی مرگ پیش برود تا تصویری واقعی از خشونت، تباهی و مرگ در قرن گذشته را به ثبت برساند. نقل است که او که در زمانی که از جنگ داخلی در لبنان عکاسی می‌کرد در بیروت توسط فالانژها با چاقو تهدید به مرگ شد و یکبار دیگر در بحران داخلی ایرلند به واسطه تنفس گاز سی.اس مسموم شد. او حتی یکبار توسط عوامل «ایدی امین» در اوگاندا دستگیر شد و مدتی را در زندانی که شمار زیادی از مخالفان امین در آن با پتک اعدام می‌شدند افتاد اما پس از مدتی آزاد شد؛ حادثه ای که بعدها تالمات روحی شدید برای وی به همراه داشت. با این حال او یکبار واقعا تا یک قدمی مرگ پیش رفت؛ زمانیکه در جبهه نبرد ویتنام تیری به سمت او امد و دوربین مانع آن شد که گلوله به بدنش اصابت کند.

قدرت و تاثیر آثار مک کالین بر افکار عمومی باعث شده او را یکی از تاثیرگذارترین عکاسان معاصر بدانند؛ عکس‌های او آنقدر اثرگذار بود که وقتی در سال 1982 قرار بود برای عکاسی همراه با سربازان انگلیسی به جزیره «فالکلند» برود مارگارت تاچر نخست وزیر وقت این کشور شخصا اجازه اعزام او را نداد؛ افدامی که به منزله سانسور در رسانه‌های عمومی قلمداد شد.

او خودش درباره عکس‌هایی که گرفته و تاثیراتی که بر مخاطب می‌گذارد معتقد است: «گاهی اوقات احساس می کردم دارم قطعاتی از گوشت انسان را با خود به خانه می برم، نه نگاتیوها را. به این دلیل که رنج و درد مردمی را که عکاسی کردم با خود می بردم.»

او تاکنون چهاربار جایزه عکاسی «وردپرس فوتو» را برای آثارش دریافت کرده است. به مناسبت هشتاد سالگی مک کالین در زیر برخی از مشهورترین کارهای او را مرور می‌کنیم. تصاویر از فرادید.