پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : جام جم نوشت:
رئیس سابق آموزش و پرورش تهران و معاون حال پرورشی وزیر، ازدواج دختران
دانشآموز را توصیه میكند. وزیر آموزش و پروش میگوید كه از ازدواج
دختران دانشآموز خوشحال میشود و بالاخره رئیسجمهور، 16تا 18 سالگی را
بهترین سن ازدواج دختران میداند و همه اینها بهانهای است تا اولین
دبیرستان دختران متاهل آغاز به كار كند.قرار است بزودی مدارس ویژه
دانشآموزان متاهل دختر در سراسر كشور راهاندازی شود و اولین نمونه از
این مدارس به طور آزمایشی در شهرستان كاشمر تاسیس شده است.
محمدتقی فخریان، مدیركل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی در این باره
توضیح داده است، به منظور ترویج فرهنگ ازدواج آسان و برطرف كردن مشكلات
ادامه تحصیل دانشآموزان متاهل دختر، بخشی از فضای آموزشی به این افراد
اختصاص داده شده است تا بتوانند در مدارس اختصاصی به تحصیلات خود ادامه
بدهند.
به گفته او، آموزش و پرورش در تلاش است تا در هر شهر دستكم یك
دبیرستان یا یك شیفت مدرسه به دانشآموزان متاهل اختصاص یابد كه ممكن است
در برخی شهرستانها به دلیل تقاضای بالا، تعداد مدارس ویژه دانشآموزان
متاهل نیز افزایش یابد.
گامی برای كاهش سن ازدواج
این تصمیم براساس نظر برخی كارشناسان واكنشی عملی به افزایش سن ازدواج
دختران است كه معمولا ادامه تحصیل، مهمترین دلیل این تعویق عنوان میشود.
براساس آمارهای رسمی مركز آمار ایران، میانگین سن ازدواج جوانان در 30 سال
پس از انقلاب اسلامی بیش از 5/3 سال برای زنان و 1/2 سال برای مردان
افزایش یافته است. در حال حاضر میانگین سنی ازدواج مردان كمی بیش از 26
سال است و برای زنان نیز حول و حوش 24 سال اعلام میشود.
پاییز سال گذشته محمود احمدینژاد رئیس جمهوری با انتقاد از این آمارها
گفت: «به نظر من، سن ازدواج مناسب برای دخترها 16، 17 و 18 سال است، یعنی
زمانی كه دخترها تازه شكوفا شدهاند و در اوج عاطفه و احساس و لطافت هستند
و سن مناسب برای ازدواج پسرها 19، 20 و 21 سال است.»
براساس این دیدگاه، كاهش سن ازدواج به زیر 20 سال مستلزم حضور دختران
دانشآموز متاهل در دبیرستانهاست؛ پدیدهای كه همواره در نظام آموزش به
عنوان تهدید قلمداد شده و در برهههای مختلف از ممنوعیت كامل و اخراج تا
تاهل و تذكر با این گونه دانشآموزان رفتار شده است؛ هرچند حمیدرضا
حاجیبابایی، وزیر آموزش و پروش نیز از ابتدا موضع خود را مشخص كرد و گفت:
«ازدواج دختران دانشآموز هیچ اشكالی ندارد و ما از ازدواج آنها خوشحال
میشویم»؛ اما به نظر میرسد با فشار مدیران مدارس مجبور شد كه اضافه كند:
«دخترانی كه ازدواج میكنند، دیگر اجازه تحصیل در مدارس معمولی را ندارند و
باید در مدارس شبانهروزی درس بخوانند.»
حالا با راهاندازی دبیرستانهای دخترانه دانشآموزان متاهل، آنها به
جای رفتن به مدارس شبانهروزی كه برایشان به تنبیه شباهت داشت، روانه مدارس
ویژه متاهلان خواهند شد.
ازدواج دانشآموزان، آسیب یا محافظت از آسیب؟
وزیر آموزش و پرورش معتقد است كه ازدواج بموقع دانشآموزان دختر، آنها
را از آسیبهای اجتماعی محافظت میكند. او هر چند در بیان این جمله به هیچ
تحقیقی استناد نمیكند، اما تاسیس مدرسه ویژه متاهلان و دغدغه او برای
آموزش مهارتهای زندگی و راهكارهای ازدواج سالم به دانشآموزان دختر، نشان
میدهد كه عزم نظام آموزش برای پایان دادن به مشكل ادامه تحصیل دختران
دانشآموز جدی است؛تصمیمی كه از سویی با انتقادهایی نیز همراه شده است.
مشاور تربیتی در یك دبیرستان دخترانه ـ كه نمیخواهد نامش نوشته شود، مخالف
راهاندازی مدارس متاهلان است، او دلایلی میآورد كه قابل تامل است.
به گفته این مشاور، راهاندازی هر مدرسهای اعتبار و بودجهای میخواهد كه
ادارات كل آموزش و پرورش در بسیاری از شهرستانها این بودجه را ندارند. پس
آموزش و پرورش باید اعتبارات خاصی به این امر اختصاص دهد.
او اضافه میكند: اختصاص یك شیفت از مدرسه به متاهلان هم نمیتواند
مشكلات را حل كند چون در هر منطقه تعداد دختران متاهل آنقدر نیست كه یك
شیفت را در تمام پایهها پر كند و بسیاری از این دانشآموزان حاضر نیستند
از آن سر شهری مثل تهران به مدرسه خاصی بیایند. پس ناچار ترك تحصیل
میكنند.
این مشاور ازدواج در سنین دبیرستان را مناسب نمیداند، هر چند از افزایش
سن ازدواج به خاطر رشد توقعات بیجا و مشكلات اقتصادی مانند بیكاری و
نداشتن مسكن نیز انتقاد دارد. او میگوید: درست است كه سن ازدواج به دلایل
موجه یا غیرموجه بالا رفته، اما تجربه ارتباط من با دخترهای 15، 16 ساله
نشان میدهد كه نیمی از آنان هنوز از تصورات و تخیلات دوران كودكی فاصله
نگرفتهاند و گاهی در انتخاب همسر، تابع معیارهای بشدت احساسی و غیرمنطقی
هستند. من گاهی با آنها درباره دوستان پسرشان صحبت میكنم. خیلی از آنان
هیچ درك درستی از یك زندگی سالم زناشویی ندارند!
اقدامی خوب اما دیرهنگام
با وجود نگاههای موافق و مخالف به ازدواج دختران دانشآموز و ادامه
تحصیل آنان در مدارس خاص، مسوولان نظام آموزش آن را به فال نیك میگیرند و
معتقدند باید برای تحصیل متاهلان به دنبال سازوكار جدیدی بود.این در حالی
است كه سازمان ثبت احوال در سال 88 میانگین سن زنان مطلقه را حدود 28 سال
اعلام كرده كه نشان میدهد دختران برای ازدواج در سنین پایین علاوه بر
داشتن مدرسه جداگانه به آموزش و مشاوره خاص نیز نیازمندند.
گرچه اقدام تاسیس مدارس برای دانشآموزان متاهل دختر میتواند از یك
نگاه اقدامی مثبت ارزیابی شود، بویژه اینكه به لحاظ اخلاقی هم تحصیل
همزمان دختران مجرد و متاهل ممكن است مشكلاتی ایجاد نماید، اما برخی
كارشناسان معتقدند برای كاهش سن ازدواج و ترویج ازدواج آسان و برطرف كردن
موانع ازدواج دختران، چنین اقدامی دیرهنگام است و باید چنین مدارسی حدود 10
یا 20 سال پیش راهاندازی میشد، چرا كه در حال حاضر رده سنی دختران
جامانده از ازدواج بین 30 تا 45 سال است و ازدواج برای دختران در سن
دبیرستان فعلا مساله جامعه نیست.