پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
الجزیره نوشت: بر اساس دادههای کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، تا پایان سال ۲۰۲۴، تعداد افرادی که به دلیل درگیریها، آزارها و نقض حقوق ناچار به مهاجرت و آوارگی شدهاند به حدود ۴۲.۷ میلیون نفر در سراسر جهان رسیده است.
به گزارش سرویس بینالملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: و در حالی که توجه عمومی معمولاً بر نیازهای فوری مانند سرپناه و امنیت متمرکز میشود، بسیاری از این افراد آواره توانستهاند نه تنها این نیازها را برطرف کنند، بلکه در ایجاد کسبوکارهای شخصی نیز موفق شوند.
برای نمونه، از سال ۲۰۱۱ تاکنون بیش از ۱۴ هزار مؤسسه رسمی متعلق به کارآفرینان سوری در ترکیه ثبت شده است. با وجود مسیر دشواری که پر از موانعی همچون زبان، تبعیض و وضعیت حقوقی شکننده بوده، برخی از آنان به موفقیت چشمگیری دست یافتهاند.
بر اساس مقالهای در وبسایت «The Conversation»، یک مطالعه دانشگاهی اروپایی اخیر نشان داده است که عواملی خاص تفاوت میان شکست و موفقیت را رقم میزنند؛ از جمله احساس تعلق به کشور میزبان، تسلط بر زبان آن، و همچنین زمانبندیِ دریافت حمایت قانونی.
هویت و ادغام
این مطالعه تأکید میکند که بسیاری از مهاجران به دلیل دشواریهای اشتغال و عدم بهرسمیتشناختهشدن مدارک و تخصصهایشان به سمت کارآفرینی سوق داده میشوند. اما چالش اصلی این است که این مسیر اجباری چگونه به موفقیت پایدار تبدیل شود. موفقیت در کسبوکار صرفاً به مهارت و سرمایه محدود نمیشود، بلکه به این موضوع وابسته است که کارآفرین چگونه خود را در جامعه میزبان تعریف و احساس میکند.
مطالعه که شامل ۱۷۰ کارآفرین سوری در ترکیه بوده، نشان داد افراد موفق کسانی بودند که دارای «هویت کشور میزبان» بودند؛ یعنی احساس تعلق عمیق و پیوند ذهنی و عاطفی با جامعه و نهادهای ترکیه داشتند. این احساس تعلق به بهبود عملکرد مالی و ارائه خدمات بهتر به مشتریان منجر شده است.
همچنین تسلط بر زبان ترکی نقش مهمی در تقویت ارتباط با بازار و محیط محلی ایفا کرده است. در مقابل، تبعیض اجتماعی یا اداری این حس تعلق را تضعیف میکند.
حمایت و وضعیت قانونی
مطالعه همچنین تأکید میکند که وضعیت حقوقی نقش تعیینکنندهای در موفقیت مهاجران دارد. در ترکیه، سوریها «حمایت موقت» دریافت میکنند که بر توانایی ثبت رسمی کسبوکارها تأثیر میگذارد.
نتایج نشان داد اعطای این حمایت در مراحل اولیه میتواند آثار منفی تبعیض را کاهش دهد و احساس امنیت و ادغام را تقویت کند. اما اگر دریافت این حمایت به تأخیر بیفتد، تبعیض اثر بیشتری پیدا کرده و احساس تعلق را تضعیف مینماید.
مطالعه نتیجه میگیرد که تأخیر در تثبیت وضعیت قانونی، آسیب پنهانی و تدریجی بر احساس تعلق ایجاد میکند حتی اگر در نهایت وضعیت فرد عادی شود. این نوع نابرابری در بسیاری از سیاستهای رسمی قابل مشاهده نیست.
موفقیت متقابل
مطالعه تأکید میکند که موفقیت کارآفرینان مهاجر صرفاً دستاورد شخصی نیست؛ بلکه به سود جامعه میزبان نیز هست. آنها شغل ایجاد میکنند، مالیات پرداخت میکنند و به اقتصاد ارزش میافزایند. برعکس، زمانی که موانع مانع فعالیتشان شود، جامعه انرژی و ظرفیت آنان را از دست میدهد.
این مسئله همچنین به عدالت اجتماعی مربوط است؛ زیرا این افراد با وجود از دست دادن همه چیز، همچنان به دنبال تعلق و مشارکت هستند. بنابراین کاهش موانع، یک وظیفه اساسی است.
توصیهها برای سیاستگذاران و جامعه
1. تسریع روند قانونی: اعطای سریع وضعیت حقوقی، پایهای برای برنامهریزی و فعالیت مطمئن فراهم میکند.
2. سرمایهگذاری در زبان: تسلط بر زبان کشور میزبان ادغام اجتماعی و اقتصادی را تسهیل میکند.
3. مبارزه با تبعیض: آگاهیبخشی عمومی ضروری است؛ زیرا کلیشههای منفی به اقتصاد و همبستگی آسیب میرسانند.
در پایان، مطالعه یادآور میشود که آوارگی پدیدهای طولانیمدت است، و کشورها باید از کمکهای موقت فراتر رفته و مسیرهای ادغام و تعلق واقعی ایجاد کنند. همچنین لازم است به کارآفرینان مهاجر نه بهعنوان «مشکل»، بلکه بهعنوان «شریک توسعه» نگاه شود که میتوانند به رشد اقتصادی و پیشرفت اجتماعی کمک کنند.