مازاد تجاری چین برای نخستین بار از یک تریلیون دلار عبور کرد/ پکن اکنون بیش از دو برابر آنچه از اتحادیه اروپا و سه برابر چیزی که از آمریکا می‌خرد، به آن‌ها می‌فروشد

نیویورک‌تایمز نوشت: چین در ژانویه گذشته توجه جهان را به خود جلب کرد، زمانی که اعلام کرد مازاد تجارت کالا و خدماتش به تقریباً یک تریلیون دلار رسیده است؛ میزان برتری صادرات بر واردات که هیچ کشوری پیش از آن به آن نرسیده بود.

به گزارش انتخاب، اکنون چین تنها در ۱۱ ماه امسال از این رکورد عبور کرده است. اداره گمرک چین روز دوشنبه اعلام کرد که مازاد تجاری انباشته این کشور تا پایان ماه نوامبر به ۱.۰۸ تریلیون دلار رسیده است.

 تعرفه‌هایی که «دونالد ترامپ» علیه چین وضع کرده، باعث شده صادرات چین به آمریکا نزدیک به یک‌پنجم کاهش یابد. اما چین نیز خرید سویا و دیگر محصولات آمریکایی را تقریباً به همین میزان کاهش داده و همچنان سه برابر آنچه از آمریکا می‌خرد، به آن کشور می‌فروشد.

مازاد تجاری ۱۱۱.۶۸ میلیارد دلاری چین در ماه نوامبر، سومین مازاد بزرگ ماهانه این کشور تاکنون بوده است. مازاد کل در ۱۱ ماه نخست سال، ۲۱.۷ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است.

چین صادرات خود به کشورهای دیگر را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است. از خودرو گرفته تا پنل خورشیدی و لوازم الکترونیکی مصرفی، موج عظیمی از صادرات چین به جنوب‌شرقی آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکای لاتین سرازیر شده است. خودروسازان و صادرکنندگان در قدرت‌های سنتی تولید مانند آلمان، ژاپن و کره‌جنوبی در حال از دست دادن مشتریان خود به رقبای چینی هستند. کارخانه‌هایی در کشورهای درحال‌توسعه مانند اندونزی و آفریقای جنوبی ناچار به کاهش تولید یا حتی تعطیلی شده‌اند، زیرا توان رقابت با قیمت‌های پایین چین را ندارند.

شرکت‌های چینی مونتاژ نهایی کالاهای خود را به جنوب‌شرقی آسیا، مکزیک و آفریقا منتقل کرده‌اند تا محصولات نهایی از آنجا به آمریکا ارسال شود. این کار به آنها کمک کرده تا بخشی از تعرفه‌های ترامپ بر کالاهای واردشده مستقیم از چین را دور بزنند.

چین اکنون بیش از دو برابر آنچه از اتحادیه اروپا می‌خرد، به آن می‌فروشد. مازاد تجاری چین با اروپا امسال به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.

یکی از دلایل اصلی این روند، تضعیف ارزش پول چین در چند سال اخیر در برابر بسیاری از ارزها، به‌ویژه یورو است. دلیل دیگر آن است که قیمت‌ها در چین در حال کاهش‌اند، در حالی که در آمریکا و اروپا رو به افزایش‌اند.

ضعف پول چین، رنمینبی، موتور محرک صادرات این کشور بوده است. بیش از یک‌دهم اقتصاد چین اکنون از مازاد تجاری کالاهای تولیدی تشکیل شده است. اروپا این فشار را به‌شدت احساس کرده است.

خبرنگاران اقتصادی ما — مستقر در نیویورک، لندن، بروکسل، برلین، هنگ‌کنگ و سئول — همه جنبه‌های تعرفه‌هایی را بررسی می‌کنند که موجب آشفتگی جهانی شده‌اند. ده‌ها خبرنگار دیگر نیز پیامدهای آن بر زندگی روزمره مردم را پوشش می‌دهند.

در ادامه، گزارش‌های تازه ما درباره تعرفه‌ها و سیاست اقتصادی آمده است.

«با توجه به اینکه رنمینبی نسبت به یورو ۳۰ درصد و شاید بیشتر undervalued (کم‌ارزش‌گذاری) شده، رقابت با تولیدکنندگان چینی—even اگر اروپا همه کارهای درست را، مانند مقررات‌زدایی، کاهش هزینه انرژی و ایجاد یک بازار یکپارچه واقعی، انجام دهد—بسیار دشوار، اگر نگوییم غیرممکن، خواهد بود.» این را «ینس اسکلوند»، رئیس اتاق بازرگانی اتحادیه اروپا در چین گفته است.

مازاد تجاری چین در کالاهای کارخانه‌ای نسبت به اندازه اقتصادش حتی بزرگ‌تر از مازادی است که ایالات متحده در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم داشت، زمانی که اکثر کشورهای تولیدکننده در ویرانی بودند؛ یا سال‌های آغازین جنگ جهانی اول، زمانی که آمریکا در صلح بود و کالاهای غیرنظامی تولید می‌کرد، در حالی که اروپا درگیر جنگ بود.

رهبران ارشد صندوق بین‌المللی پول، که اقتصادها را برای جلوگیری از بحران‌ها زیر نظر دارد، این هفته در سفر سالانه خود به چین هستند تا سیاست‌های مالی و ارزی این کشور را بررسی کنند و انتظار می‌رود چهارشنبه خلاصه اولیه یافته‌های خود را اعلام کنند.

تعداد رو به رشدی از اقتصاددانان و رهبران تجاری — از جمله مقامات پیشین بانک مرکزی چین — از پکن می‌خواهند اجازه دهد ارزش رنمینبی در مقابل دلار و دیگر ارزها افزایش یابد.

برای چین، تقویت رنمینبی باعث ارزان‌تر شدن واردات کالاهایی مانند بنزین، شراب فرانسوی یا لوازم آرایشی ژاپنی می‌شود. صرفه‌جویی در چنین خریدهایی به خانواده‌های چینی پول بیشتری برای خرید کالاها و خدمات داخلی مانند غذای رستورانی، بلیت کنسرت و خودروهای برقی خواهد داد.

احیای مصرف داخلی یکی از اهداف اصلی رهبران پکن است. اما تقویت رنمینبی هزینه‌هایی هم دارد.

رنمینبی قوی‌تر به صادرات چین آسیب می‌زند. دلارهایی که صادرکنندگان از فروش کالاهایشان در بازارهای خارجی به دست می‌آورند، رنمینبی کمتری برای پرداخت حقوق و هزینه‌ها فراهم می‌کند. کارخانه‌ها میلیون‌ها شغل در چین ایجاد کرده‌اند و تقویت رنمینبی ممکن است سرعت انتقال تولید جهانی به چین را کاهش دهد.

موفقیت صادراتی چین همچنین سرمایه لازم برای رونق نوآوری فناوری و کمک مالی به دیگر کشورهای اقتدارگرا — از جمله روسیه، کره‌شمالی و ایران — را در اختیار پکن قرار داده است.

چین می‌کوشد با تحت فشار گذاشتن سایر کشورها برای پرهیز از ایجاد موانع تجاری، مازاد تجاری خود را حفظ کند. «حمایت‌گرایی نمی‌تواند مشکلات ناشی از بازآرایی صنعتی جهانی را حل کند و فقط محیط بین‌المللی تجارت را وخیم‌تر خواهد کرد.» این را «شی جین‌پینگ»، رهبر چین، روز پنجشنبه طبق خلاصه‌ای که دولت چین از دیدار او با «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه منتشر کرده، گفته است.

با این حال برخی اقتصاددانان چینی می‌گویند چین باید دیر یا زود مازاد تجاری کمتری را بپذیرد تا به مصرف‌کنندگان مدت‌ها تحت‌فشار خود کمک کند.

«برای اینکه چین بتواند تقاضای داخلی خود را گسترش دهد، ضروری است مازاد تجاری را به حداقل برساند و حتی ممکن است در آینده لازم باشد حفظ کسری تجاری را نیز در نظر بگیرد.» این را «ژانگ جون»، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه فودان شانگهای، ماه گذشته در یک سخنرانی گفته است.

روکسین ژانگ در تهیه این گزارش همکاری داشته است.

سونامی صادرات چین

جنگ تجاری کدام است؟ ماشین صادراتی چین همچنان پیش می‌تازد

در حالی که ترامپ تعرفه‌های سنگینی بر چین اعمال کرده، واردکنندگان آمریکایی بسیار کمتر خرید می‌کنند. اما چین با سرعتی شگفت‌آور کاهش تجارت با آمریکا را جبران کرده است.

کیت برادشر رئیس دفتر پکن تایمز است. او پیش‌تر رئیس دفاتر شانگهای، هنگ‌کنگ و دیترویت بود و به‌عنوان خبرنگار واشنگتن فعالیت کرده است. او در دوران همه‌گیری سال‌ها در سرزمین اصلی چین زندگی و گزارش تهیه کرد.

بیشتر درباره تعرفه‌های ترامپ

نگرانی درباره توافق تجاری آمریکای شمالی: احتمال خروج آمریکا از توافق USMCA صنایع خودرو، محصولات کشاورزی و نساجی را، که کسب‌وکار خود را بر اساس این پیمان شکل داده‌اند، نگران کرده است.

توافق تجاری اروپا و آمریکا: با وجود توافق کلی ماه‌ها پیش، مقامات آمریکایی برای بحث جزئیات به بروکسل سفر می‌کنند. اروپا فهرست خواسته‌های خود را دارد،  آمریکا هم همین‌طور.

جت‌های جنگنده: کانادا پس از وضع تعرفه‌های ترامپ، بازبینی قرارداد خرید جت جنگنده از آمریکا را آغاز کرد؛ اکنون سوئد دوباره برای فروش هواپیماهای خود وارد رقابت شده است.

رونق برای صنعت شراب کانادا: سه رویداد مجزا باعث شده کانادایی‌ها دوباره به شراب داخلی علاقه‌مند شوند: جنگ تجاری با آمریکا، ممنوعیت واردات شراب و مشروبات آمریکایی و اعتصاب اخیر یک توزیع‌کننده در بریتیش کلمبیا.