پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : اکونومیست نوشت: ZHANG CHANGWU و Kang Yonglai نامهایی هستند که در غرب کمتر شناخته شدهاند نسبت به ایلان ماسک و جف بزوس. اما این احتمالاً به زودی تغییر خواهد کرد. آنها به ترتیب رئیس شرکتهای خصوصی پیشرو پرتاب فضایی چین، لنداسپیس و اسپیس پایونیر هستند. این شرکتها هنوز فاصله زیادی با SpaceX ایلان ماسک و Blue Origin جف بزوس دارند، اما وقتی پای توسعههای تکنولوژیکی در زمینههای مختلف به میان میآید، تاریخ اخیر چین اغلب شبیه به آنچه لنین گفته بود: «دهههایی که هیچ اتفاقی نمیافتد، دنبال شده توسط هفتههایی که دههها اتفاق میافتد»، به نظر میرسد.
به گزارش سرویس بینالملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: دسامبر 2025 ممکن است به عنوان آغاز یکی از آن دورانهای فشرده در تاریخ ثبت شود، چرا که در این ماه لنداسپیس اولین شرکت غیرآمریکایی شد که تلاش کرد یک مرحله از راکت خود را برای استفاده مجدد به زمین بازگرداند و بدین ترتیب سلطه آمریکا بر بازار پرتاب ماهوارههای ارزان قیمت را به چالش بکشد. همچنین اسپیس پایونیر در حال آماده شدن برای پرتاب مشابه است.
آزمایش پرتاب وسیله نقلیه لنداسپیس، Zhuque-3 (ZQ-3)، از مرکز پرتاب ماهواره ژیوچوان در مرز مغولستان داخلی و استان گانسو انجام شد، و مرحله اول راکت که قرار بود ۳۹۰ کیلومتر از محل پرتاب فرود بیاید، دچار چیزی شد که آقای ماسک به شوخی آن را «تجزیه ناخواسته و سریع» مینامد — یک انفجار چشمگیر. این ممکن است شکست به نظر برسد، حتی اگر مرحله دوم غیرقابل استفاده به مدار برسد. اما آقای ماسک قطعاً نتیجه مشابهی برای SpaceX را موفقیتآمیز اعلام میکرد. لنداسپیس نیز چنین دیدگاهی دارد و میگوید که دادههای مهندسی حیاتی در شرایط واقعی پرواز را کسب کرده است.
تنها ۱۱ سال از زمانی میگذرد که کارآفرینان بالقوه راکت در چین آزاد شدند، پس از آنکه شورای دولتی چین اجازه داد تا شرکتهای خصوصی وارد صنایع راکت و ماهواره شوند، صنعتی که پیشتر صرفاً در اختیار دولت بود. نتیجه، دورهای از تخریب خلاقانه بوده است، در طی آن شرکتهای جدید، اغلب به رهبری مدیران میانی بلندپرواز از بخشهای دولتی، با ایدههای مختلف آزمایش کرده، به مسیرهای کور رفته و تلاش کردهاند بر راکتهای Long March تولید شده توسط شرکت دولتی China Aerospace Science and Technology Corporation (CASC) پیشی بگیرند. این راکتها تاکنون ستون فقرات صنعت راکت چین بودهاند.
در حال حاضر، آنها هنوز هم هستند. در سال ۲۰۲۴، ۴۹ راکت لانگ مارچ پرتاب شد — بزرگترین آنها قادر به حمل ۲۵ تن بار به مدار پایین زمین (LEO) بود. و یک لانگ مارچ با بوستر قابل استفاده مجدد نیز آماده پرتاب از ژیوچوان است. اما ZQ-3 و Tianlong-3 (TL-3) اسپیس پایونیر امیدوارند به آنها بپیوندند. طبق اعلام لنداسپیس، ZQ-3 قادر است تا ۲۱ تن بار به LEO ببرد (هرچند کمتر اگر مرحله اول برای استفاده مجدد در نظر گرفته شود). ظرفیت TL-3 مشابه است. برای مقایسه، فالکون ۹، پایه موفقیت SpaceX، ظرفیت حداکثری ۲۲.۸ تن به LEO دارد.
لنداسپیس در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد. زمینه کاری آقای ژانگ مالی است (او MBA خود را در دانشگاه تسینگهوا گرفته است). او هنگام ورود به راکتسازی، آقای کانگ را به عنوان مدیر ارشد فناوری جذب کرد، که پیش از ترک شرکت در ۲۰۱۹، مسئولیت همین سمت را در لنداسپیس داشت و سپس اسپیس پایونیر را راهاندازی کرد. آقای کانگ، برخلاف ژانگ، مهندس است و قبلاً در China Academy of Launch Vehicle Technology، بخشی از CASC که راکتهای لانگ مارچ را تولید میکند، کار میکرد.
هر دو شرکت تاکنون موفقیتهای قابل توجهی داشتهاند. موفقیت لنداسپیس پرتاب ZQ-2 در سال ۲۰۲۳ بود، اولین راکتی که با استفاده از متان و اکسیژن مایع (LOX) به مدار رسید. ترکیب استاندارد برای راکتهای این اندازه، کروزین و LOX است، اما سوخت متان و LOX پاکتر میسوزد، که برای بازگرداندن و آمادهسازی سریع مراحل بازیابیشده مفید است. هر دو Blue Origin و SpaceX نیز برای پروژههای جدید خود از متان و LOX استفاده میکنند — New Glenn با ظرفیت ۴۵ تن و Starship با ظرفیت ۱۰۰ تن به LEO.
افتخار اسپیس پایونیر بیشتر عملی بود تا تکنولوژیکی: پرتاب موفق مرحله اول آن در سال ۲۰۲۳ به مدار، اولین بار بود که یک شرکت خصوصی با راکت مایعسوز موفق به این کار شد (اگرچه Tianlong از کروزین استفاده میکند، نه متان). برای مقایسه، SpaceX چهار تلاش نیاز داشت تا اولین Falcon 1 خود را به مدار برساند.
با این حال اسپیس پایونیر در ۲۰۲۴ لکهای بر کارنامه خود گذاشت، زمانی که یک مرحله TL-3 در آزمایش زمینی از محل خود آزاد شد و صدها متر پرواز کرد و در یک جنگل سقوط کرد.
ثروت SpaceX عمدتاً ناشی از پرتاب ماهوارههای متعدد برای مجموعههایی است که به عنوان واسطههای ارتباطات پهنباند عمل میکنند، بهویژه سیستم Starlink خود شرکت. اگر لانچرهای لنداسپیس و اسپیس پایونیر خود را ثابت کنند، هر دو شرکت موقعیت مناسبی برای انجام کار مشابه خواهند داشت، چرا که اکنون دو مجموعه ماهوارهای شبیه Starlink در چین در حال شکلگیری هستند.
یکی به نام Guowang توسط دولت چین اداره میشود و دیگری Qianfan توسط دولت شانگهای حمایت میشود. مجموعاً این سیستمها نیازمند پرتاب بیش از ۲۸,۰۰۰ ماهواره خواهند بود، عملی که بدون استفاده از راکتهای قابل استفاده مجدد تقریباً غیرممکن است — و به احتمال زیاد هیچ خارجی در آن دخالت نخواهد داشت.
موفقیت در این زمینه، علاوه بر درآمد و اعتماد به نفس، مسیر را برای مرحله بعدی باز خواهد کرد: لانچرهایی که میتوانند با New Glenn یا حتی Starship رقابت کنند. در حال حاضر، تنها CASC برنامه چنین غولی را اعلام کرده است، که آن را Long March 9 نامیده است. بنابراین انتظار میرود که اخبار بیشتری از آقای ژانگ و آقای کانگ بشنویم. به نظر میرسد مرز نهایی، حالا ساکنان جدیدی دارد که در حال بررسی آن هستند.