پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
به گزارش فراز در روزهایی که بحث واگذاری ۴۲ درصد از سهام تودلی سایپا دوباره داغ شده، یک سناریوی آشنا بار دیگر روی میز آمده است؛ پروژهای قدیمی با یک هدف مشخص: پایین آوردن ارزش سهام سایپا از مسیر خبرسازی و القای انصراف خریداران جدی. پروژهای که اینبار هم، مانند دفعات قبل، به نتیجه نرسید.
تلاش برای کاهش ارزش سهام با خبرهای بینامونشان
در چند روز گذشته، برخی اخبار و نقلقولهای بینامونشان در فضای رسانهای دستبهدست شد؛ اخباری که مدعی بودند برخی متقاضیان اصلی، از جمله کرمانموتور یا بابک زنجانی، به دلیل «قیمتگذاری سنگین» از خرید سهام سایپا انصراف دادهاند. حتی رقمسازی هم انجام شد.
اما واقعیت، طبق اعلام رسمی سایپا، مسیر دیگری را نشان میدهد. علیرضا بیاتی، معاون اقتصادی گروه سایپا، به روشنی اعلام کرد: «تاکنون ۹ درخواست رسمی برای خرید سهام دریافت شده است و هیچکدام از متقاضیان بهصورت رسمی انصراف ندادهاند.» همین یک جمله، تمام پروژه خبرسازی را زیر سؤال برد.
سؤال اصلی اینجاست که اگر سایپا به گمان برخی «زیانده، بدهکار و بدون جذابیت» است، چرا این حجم از رقابت و تلاش برای حذف رقبا شکل گرفته است؟ پاسخ را باید در واقعیتهای کمتر گفتهشده دید.
سایپا؛ هلدینگی با داراییهای استراتژیک
سایپا فارغ از آنکه بنگاهی دولتی است، فقط یک کارخانه خودروسازی نیست. این شرکت در حقیقت یک هلدینگ صنعتی با داراییهای گسترده و متنوع است؛ از زمینها و املاک ارزشمند در نقاط استراتژیک گرفته تا سهامداری در دهها شرکت قطعهسازی، خدماتی، لجستیکی و مالی. بخش قابلتوجهی از این داراییها هنوز بهروز ارزشگذاری نشدهاند.
از سوی دیگر، زنجیره تأمین سایپا یکی از مهمترین مزیتهای رقابتی آن است. شبکهای که صدها شرکت قطعهساز و خدماتی را در بر میگیرد و دسترسی به آن، برای هر سرمایهگذار صنعتی، یک اهرم قدرت محسوب میشود. در اختیار گرفتن سایپا، یعنی دسترسی به یک زیستبوم (اکوسیستم) آماده، نه شروع از نقطه صفر.
همین واقعیتها باعث شده است برخلاف فضاسازیها، صف متقاضیان خالی نشود. حضور ۹ خواستگار رسمی، آن هم در شرایطی که صنعت خودرو تحت فشار قیمتگذاری دستوری و محدودیتهای خاص قرار دارد، اتفاق کوچکی نیست. این حضور نشان میدهد سایپا یک دارایی راهبردی (استراتژیک) است؛ داراییای که برخی ترجیح میدهند آن را ارزان بخرند.
جنگ روانی برای حذف رقبا در بازار سرمایه
نکته قابلتوجه فراز اینجاست که همه متقاضیان همیشه خودروساز نیستند. برای بخشی از خریداران، سایپا یک پلتفرم اقتصادی و صنعتی است؛ مجموعهای با نفوذ بالا در زنجیره تولید، بازار سرمایه، اشتغال و حتی سیاستگذاری صنعتی. طبیعی است که در چنین شرایطی، حذف رقبا از مسیر جنگ روانی، به گزینهای جذاب تبدیل شود.
اما تجربه نشان داده است این مسیر بهسادگی جواب نمیدهد. بازار، برخلاف شایعات، به دادههای رسمی واکنش نشان میدهد و اعلام موضع شفاف سایپا، بازی را به هم زده است. بهویژه اینکه ارزش سهام سایپا طی ماههای گذشته روند روبهرشد داشته است. خساپا در بازههای مختلف زمانی بازدهی قابلتوجهی ثبت کرده است: ۵۱ درصد در سهماهه، ۲۰ درصد در ششماهه، ۶۳ درصد در نهماهه و ۶۵ درصد در یکسال. این الگو نشان میدهد رشد سهم تنها محدود به یک مقطع هیجانی نبوده و در بازههای مختلف تداوم داشته است.
بنابراین آنچه امروز درباره سایپا جریان دارد، فقط یک معامله سهام نیست؛ جنگی است میان واقعیتهای اقتصادی و پروژههای رسانهای. تا اینجا، کفه ترازو به نفع واقعیت سنگینتر بوده است. سایپا نه بیخواستگار مانده و نه ارزشش با چند خبرسازی پایین آمده است؛ و همین، دلیل اصلی نگرانی برخی رقباست.