سرویس تاریخ «انتخاب»: کتاب «اتاقی که در آن اتفاق افتاد»، خاطرات کاخ سفید از زبان جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا در دوران ترامپ است. او سابقه معاون وزارت خارجه و نمایندگی آمریکا در سازمان ملل را در دوران جورج بوش پسر نیز در سابقه دارد. بولتون که با رویکردهای ستیزه جویانه در حوزه سیاست خارجی شناخته می‌شود، 372 بار در کتاب خود به ایران اشاره کرده است. این کتاب توسط انتشارات های امیرکبیر و مهراندیش با ترجمه های مختلفی به چاپ رسیده است. «انتخاب» روزانه بخش هایی از این کتاب را منتشر خواهد کرد.
از قسمت قبل:
«بعد از آن من و اسپر به دفترم برگشتیم. در دفترم به او زنگ زدند تا خبر اصابت یک موشک حوثی‌ها به تصفیه خانه آب شیرین عربستان را بدهند. اسپر بلافاصله به پنتاگون رفت و من به دانفورد _ که هنوز خبر حمله را نشنیده بود _ زنگ زدم. ساعت ۲۰۰۶ بعد از ظهر به اتاق بیضی رفتم تا ماجرا را به ترامپ بگویم و او خواست فوراً تشکیل جلسه بدهیم تا ببینیم باید چه کار کنیم. نگران بودم که مبادا آن گزارش غلط یا اغراق‌آمیز باشد برای همین گفتم باید تا پنجشنبه صبح صبر کنیم و بعد تصمیم بگیریم. به دانفورد زنگ زدم و پومپئو را در جریان گذاشتم و به هر دوی آن‌ها گفتم که فردا صبح باید دیدار کنیم....»
با این که این حمله به تصفیه خانه آب شیرین شقیق موضوع مهمی در آن زمان به نظر می‌رسید، مسأله بزرگ‌تر تماس اتاق وضعیت در همان شب حوالی ساعت نه و نیم بود که می‌گفت ایران یک پهپاد آمریکایی دیگر را سرنگون کرده است؛ پهپاد دوم در کم‌تر از دو هفته این یکی یک آرکیو ۴ ای بود که بر فراز تنگه هرمز در پرواز بود. صبحانه هفتگی با شاناهان و پومپئو برای پنجشنبه صبح هماهنگ شده بود و بعد از حمله به تصفیه خانه آب شیرین، اسپر و دانفورد نیز به آن جلسه اضافه شده بودند به این ترتیب ما از قبل برای رایزنی آماده بودیم. روز بعد بیستم ژوئن ساعت هفت صبح در اتاق افسران جمع شدیم.
دانفورد اول گزارش داد که به درخواست سعودی‌ها فرمانده فرماندهی مرکزی فرانک مکنزی با تیمی به تصفیه خانه شقیق رفته بود تا میزان خرابی را بررسی کند و تشخیص دهد چه سلاح‌هایی به کار رفته است. ما توافق کردیم که یکی از مقامات فرماندهی مرکزی باید فوراً به مردم گزارش دهد تا خبر همه جا منتشر شود. از آن مهم‌تر واکنش دانفورد به سقوط پهپاد آمریکایی بود.
او گفت آن سانحه، که منجر به از بین رفتن یک دارایی آمریکایی با قیمت حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار به تخمین رسانه‌ها شده بود، به لحاظ کیفی با سوانح دیگر در لیست بلند بالای حملات و تحریکات چند ماه گذشته که ما هیچ واکنشی به آن‌ها نشان نداده بودیم متفاوت بوده است. دانفورد کاملاً مطمئن بود. آن پهپاد کنترل از راه دور همواره در حریم هوایی که بین‌المللی حرکت کرده است؛ هر چند ممکن است از ناحیه‌ای که ایران به صورت یکجانبه آن را جزء آب‌های خود تعریف کرده است و فقط خودش از آن خبر دارد عبور کرده باشد.
دانفورد پیشنهاد کرد که ما سه پایگاه در ساحل ایران را بزنیم این سه پایگاه شاید خودشان نقشی در غرق شدن گلوبال هاوک نداشتند اما ارزش برابری با آن داشتند یکی از نکات کلیدی او این بود که فکر می‌کرد این واکنش «متناسب» است و باعث تشدید تنش‌ها نمی‌شود. دقیقاً به همین دلیل من فکر می‌کردم که ما به یک واکنش به مراتب شدیدتر نیاز داریم تا بازدارندگی ایجاد کنیم برای همین پیشنهاد کردم که عوامل دیگری از گزینه‌هایی که ترامپ قبلاً پیشنهاد کرده بود، به آن‌ها اضافه کنیم کمی درباره این موضوع بحث کردیم و معلوم بود که که ما همگی فکر می‌کردیم که باید آن حمله را تلافی کنیم؛
هر چند پومپئو و من دنبال واکنشی شدیدتر از واکنش مدنظر دانفورد و شاناهان بودیم اسپر که در این موضوع تازه وارد بود، عمدتاً ساکت بود. در نهایت ما بر سر حمله به آن سه پایگاه و چندین اقدام دیگر به توافق رسیدیم گفتم می‌خواهم مطمئن شوم که همگی با هم توافق داریم تا بتوانم به ترامپ بگویم که مشاورانش متفقاً یک پیشنهاد دارند.
این برای رئیس جمهور چیز خوبی بود. چون وقتی تصمیم نهایی را می‌گرفت هیچ کس نمی‌توانست بگوید _ البته اگر بسته پیشنهادی ما را انتخاب می‌کرد به ایران زیادی سخت یا زیادی آسان می‌گیرد. همچنین رسانه‌ها هم نمی‌توانستند از اختلاف بین مشاورانش سوء استفاده کنند. اما گزارش‌های خبری بعد از آن به نقل از منابع ناشناس اعلام کردند که دانفورد با تصمیم ترامپ موافق نیست این اصلاً درست نبود دانفورد و دیگران سر میز صبحانه همه موافق بودند.
وقتی ما پشت میز صبحانه صحبت می‌کردیم ترامپ تصمیم گرفته بود قبل از تصمیم نهایی با رهبران کنگره دیدار کند؛ از قبل قرار بود همان روز عصر با آن‌ها دیدار کند. بلافاصله بعد از ترک جلسه صبحانه به ترامپ زنگ زدم تا برایش گفتگویمان را توضیح بدهم و به او گفتم مشاوران ارشدش روی یک پاسخ توافق کرده‌اند و ما فکر می‌کردیم اتحادمان برایش مفید خواهد بود. ترامپ بلافاصله قبول کرد و من حس کردم او می‌دانسته که باید به سرنگون کردن پهپاد آمریکایی در خلیج [فارس] پاسخ بدهد.
