پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
۴۰ سال پیش، به ذهن یک پژوهشگر جوان اهل شوروی ایدهای رسید که هیچ شباهتی به ایدههای دیگران نداشت.
الکسی پاژیتنوف که از کار روزانهاش در یک مرکز کامپیوتر در آکادمی علوم مسکو حوصلهاش سر رفته بود، به این نتیجه رسید که از مهارتش در ریاضی، بهره تازهای ببرد: او یک بازی ویدئویی نوشت.
نخستین نسخه ابتدایی این بازی در روز ششم ژوئن ۱۹۸۴ روی یک کامپیوتر ساخت شوروی به نام «الکترونیکا ۶۰» اجرا شد.
پاژیتنوف در مصاحبه ای در سال ۲۰۱۱ گفت: «به محض اینکه نخستین نسخه اجرا شد، همه بسیار کنجکاو شدند و میخواستند آن را بازی کنند.»
او گفت: «همه آن را بازی کردند و همه عاشق بازی شدند، از جمله خودم.»
بازی چندضلعیها
این آغاز تتریس بود؛ یک بازی به شدت ساده و در عین حال، جذاب که توانست جهان را فتح کند.
ایده اصلی بازی بر پایه یک بازی سنتی از چندضلعیهای متفاوت که باید در کنار هم قرار میگرفتند و یک پازل را تکمیل میکردند.
تتریس هم از ایده مشابهی بهره گرفت: بازیکن باید چند ضلعیهایی را که از بالا به پایین در حال سقوط بودند، در کنار هم میچیدند به شکلی که دستکم یک خط کامل افقی شکل بگیرد.
تتریس بازی چند پتلفرمی بود، از جمله نینتندو
اگرچه در آن زمان کامپیوتر شخصی تقریبا در شوروی وجود نداشت، اما با این حال این بازی به سرعت پخش شد.
کاربران کامپیوتر در سراسر شوروی خیلی زود این بازی را از روی ماشینی به ماشین دیگر کپی کردند.
در بازی تتریس، بازیکن باید یک ستون افقی کامل از بلوکها درست کند
علاقه جهانی
یک شرکت بریتانیایی تولید نرمافزار در مجارستان به این بازی برخورد و قراردادی برای حق پخش آن با دولت شوروی امضا کرد.
طولی نکشید که بسیاری در اروپا و آمریکا، در خانههایشان مشغول بازی تتریس شدند.
اما صنعت بازیهای کامپیوتری با سرعت در حال رشد بود و در اواخر دهه ۱۹۸۰، یک پلتفرم جدید ظهور کرد: کنسولهای دستی همانند گیمبوی.
نینتندو گیمبوی
در سال ۱۹۸۹، هنک راجرز، تولیدکننده آمریکایی نرمافزار که برای یک شرکت ژاپنی کار میکرد، به این نتیجه رسید که پتناسیل این بازی بسیار بیشتر است.
او تصمیم گرفت که این بازی را از کامپیوترهای سنگین و بزرگ به دستگاههایی ببرد که در دست جا شوند.
اما برای چنین کاری، او در ابتدا نیاز داشت تا حق توزیع بازی را از خالق آن بگیرد.
هنک راجرز (در اینجا در شب افتتاحیه فیلم تتریس در جشنواره ساوت بای ساوتوست در سال ۲۰۲۳) دست به سفری ماجراجویانه به شوروی زد تا بتواند حقوق لازم را برای بازی تتریس روی دستگاههای دستی، بگیرد
راجرز در جستوجو برای یافتن پدر تتریس، به مسکو رفت.
در آن روزها، بعد از دههها جنگ سرد، روابط شوروی و آمریکا رو به بهبود گذاشته بود.
راجرز، مسلح به یک دوربین ویدئویی و با مقداری زیادی آدرنالین در بدن، به دورن ناشناختهها شیرجه زد.
او در مصاحبه سال ۲۰۱۱ گفت: «من تازه یک دوربین جدید خریده بودم و خیلی هیجانزده بودم. و میخواستم از همه چیز فیلم بگیرم و کیف کنم.»
به دنبال الکترانورگ تکنیکا
در آغاز، فوریه در مسکو اثر تیرهای روی راجرز گذاشت. آسمان خاکستری بود و رادیو و تلویزیون در هتلش کار نمیکرد. او گفت: «هیچ کس هم نمیتوانست هیچ اطلاعاتی به من بدهد.»
راجرز به دنبال نهادی بود به نام «الکترانورگ تکنیکا» یا «ایلورگ»؛ ارگانی که وظیفه واردات و صادرات نرمافزارها و سختافزارهای کامپیوتری را در شوروی برعهده داشت.
او یک مترجم استخدام کرد که کار رانندهاش را هم انجام میداد و به نظر میرسید از همه چیز هم خبر دارد.
او در یک بعدازظهر، راجرز را به دم در «ایلورگ» برد، اما حاضر نشد که وارد ساختمان شود، چرا که به آنجا «دعوت نشده بود».
راجرز در نهایت به تنهایی وارد ساختمان شد.
او به هر ترتیبی بود موفق شد به طرف روبهرو بفهماند که برای خرید تتریس آمده؛ خبری که در سراسر ساختمان غوغایی به پا کرد.
راجرز با خنده میگوید: «همه گوشه و کنار ولولهای به پا شد.»
او به آلکسی پاژیتنوف و هشت نفر دیگر «از جمله مامورهای کاگب و چند نفر دیگر» معرفی شد.
آنها او را به مدت چهار ساعت بازجویی کردند.
راجرز به یاد میآورد: «آنها میخواستند بدانند که آیا کار من واقعا بازیهای کامپیوتری است یا نه.»
تتریس و گیمبویز کلاسیک، جایگاه ویژهای در قلب بازیکنانشان دارند؛ همانطور که در اینجا نیز در جشنواره فیلم و کمیککان ۲۰۱۹ در لندن به نمایش گذاشته شده است
«حق مالکیت فکری چیست؟»
برای بوروکراتهای شوروی، درک مفهوم غربی مالکیت فکری در صنعت بازیهای کامپیوتری، دشوار بود.
اما در نهایت به رغم اینکه در آغاز هر دو طرف نسبت به هم بدبین بودند، پافشاری راجرز موجب شد آنها راضی شوند.
پاژیتنوف در سال ۲۰۱۱ به بیبیسی گفت: «من تا قبل از آن هم با چند تاجر ملاقات کرده بودم. اما هیچ کدامشان من را چندان تحت تاثیر قرار نداده بودند و بیشتر شارلاتان به نظر میآمدند تا تاجر درست و حسابی. اما هنک حسابی من را تحت تاثیر قرار داد، چرا که او واقعا هسته اصلی بازی را میفهمید، ماهیت اساسی بازی را درک میکرد.»
امضای قرارداد
راجرز و پاژیتنوف، بعد از یک هفته مذاکره، یک قرارداد امضا کردند که در آن به شکلی بیسابقه در شوروی، برای یک برنامهنویس، سهمی از همه فروشهای تتریس درنظرگرفته شد.
راجرز میگوید: «همه حسابی تعجب کرده بودند. هیچ کس اصلا تا آن زمان قراردادی ندیده بود که چنین چیزهایی توش باشد و اینکه سروقت پرداخت نکنم، باید جریمه بدهم و چیزهایی از این مدل که دلشان را به دست آورد.»
او با خنده ادامه میدهد: «بر اساس اطلاعاتی که من از داخل سیستم دارم میدانم که از این قرارداد به عنوان مدل قراردادهای بعدی استفاده کردند.»
اعضای تیم بستکبال پردو در جمع دانشآموزانی که لباسهایشان شبیه به بلوکهای تتریس است
راجرز معتقد است دلیل محبوبیت خیرهکننده تتریس، شکل منحصر به فرد بازی کردن در این بازی است.
برخلاف بسیاری از بازیها که روی خشونت و ویرانی ساخته شدهاند، تتریس مسیر متفاوتی روبهروی مخاطبش قرار میدهد و به این فرصت را میدهد تا خلق کند و بسازد.
به گفته راجرز، این موضوع فعالیت بسیار جذابتری است، چرا که با برخی از مراکز لذتجویی مغز ارتباط بهتری برقرار میکند.
او میگوید: «مردم میخواهند که چیزی درست کنند و وقتی درست میکنند، احساس خوبی بهشان دست میدهد.»
بیش از یک میلیارد بازیکن
در دنیای امروز، تتریس جای ویژه در تاریخ را به خود اختصاص داده است.
بر اساس محافظهکارانهترین تخمینها، دستکم یک میلیارد نفر، حداقل یک بار در طول زندگیشان سعی کردهاند تا این بلوکهای در حال سقوط را مرتب کند.
اگرچه در سالهای نخست، پاژیتنوف به سختی میتوانست حقالتالیفش را دریافت کند، اما در نهایت در میانه دهه ۱۹۹۰ به آمریکا مهاجرت کرد و در آنجا به همراه راجرز یک شرکت تاسیس کرد.
در حال حاضر پاژیتنوف در واشنگتن دیسی زندگی میکند و یکی از ثروتمندترین و مشهورترین چهرههای صنعت بازیهای کامپیوتری است.
منبع: بی بی سی