پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
یک جمجمهی باستانی، که در اثر گذر زمان و فرایندهای فسیلشدن دچار تغییر و آسیب شده بود، ممکن است دیدگاه ما را دربارهی تاریخ انسانهای مدرن بهطور کامل تغییر دهد.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ با استفاده از اسکن سهبعدی دقیق و تکنیکهای بازسازی دیجیتال، تیمی از پژوهشگران چین و بریتانیا توانستند این جمجمهی آسیبدیده را بازسازی کنند و موقعیت دقیق آن را در درخت خانوادگی هومینیدها شناسایی کنند.
این جمجمه متعلق به جد مدرن انسان نیست، بلکه به انسانی نزدیک به ما تعلق دارد. با این حال، سن آن نشان میدهد که جدایی بین نیاکان هومو ساپینس و خویشاوندان نزدیکش صدها هزار سال زودتر از آنچه پیشتر تصور میکردیم رخ داده است و بنابراین تاریخ پیدایش گونهی ما بسیار قدیمیتر است.
کشف جمجمههای یونشیان
دو جمجمه، که به نامهای Yunxian 1 و Yunxian 2 (گاهی با شمارههای EV 9001 و EV 9002 فهرست شدهاند) شناخته میشوند، حدود یک میلیون سال قدمت دارند.
زنده ماندن این جمجمهها تا امروز بهنوعی معجزهآسا است؛ زیرا بقایای هومینیدهای این سن در سوابق فسیلی بسیار نادر است. با این حال، زمان و فرایند فسیلشدن با این جمجمهها مهربان نبوده و آنها هنگام کشف در سالهای ۱۹۸۹ و ۱۹۹۰ شدیداً آسیبدیده و تغییر شکل یافته بودند.
به همین دلیل تعیین جایگاه آنها در درخت هومینیدها بسیار دشوار بود. آنها موقتاً به نام «مرد یونشیان» نامگذاری شدند، برگرفته از نام منطقهای که در آن یافت شده بودند.
پیشرفت تکنولوژی و بازسازی دیجیتال
در دهههای اخیر، ابزارهای باستانشناسی بهطور چشمگیری پیشرفت کردهاند. اکنون برای بررسی فسیلها، دانشمندان لازم نیست آنها را بیش از پیش آسیب بزنند؛ بلکه میتوانند با اسکن سهبعدی با وضوح بالا و تحلیلهای دیجیتال کار خود را انجام دهند.
از دو جمجمه، Yunxian 2 کمترین تغییر شکل را داشت، بنابراین پژوهشگران آن را برای بازسازی دیجیتال انتخاب کردند. آنها توانستند آسیبها را تا حد زیادی معکوس کنند، ویژگیهای جمجمه را ثبت کرده و جایگاه آن در تاریخ هومینیدها را تعیین کنند.
ویژگیهای جمجمه و جایگاه تکاملی
تحلیلها نشان داد که جمجمه ترکیبی از ویژگیهای قدیمی و جدید دارد:
• ویژگیهای قدیمی: قوس ابرو ضخیم و جمجمه بلند و کمارتفاع، شباهت به Homo erectus؛ پایه جمجمه پهن و پیشانی صاف.
• ویژگیهای جدید: اندازه جمجمه بزرگتر از Homo erectus (اما هنوز کوچکتر از نئاندرتالها یا Homo sapiens)، عدم وجود زاویهدار بودن عقب جمجمه و صورت صافتر.
این ترکیب ویژگیها نشان میدهد که مرد یونشیان حلقهای میان Homo erectus و گونههای هومینید بعدی است. پژوهشگران بر این باورند که این جمجمه به گروه Homo longi تعلق دارد، که شاخهای خواهرگونه Homo sapiens محسوب میشود و گفته میشود دنیسووانها نیز از همین شاخهاند.
بازبینی جدول زمانی تکامل انسان
ویژگیها و سن جمجمه نشان میدهد که تمام این گونهها بسیار زودتر از آنچه پیشتر تصور میکردیم از یکدیگر جدا شدهاند:
• بر اساس تخمینهای قبلی، جدایی انسان مدرن و نئاندرتالها حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار سال پیش رخ داده بود.
• محاسبات جدید نشان میدهد جداییها تقریباً همزمان آغاز شده و از ۱.۳۸ میلیون سال پیش شروع شده، با جدا شدن نئاندرتالها در ابتدا.
• سپس گروه Homo longi و Homo sapiens حدود ۱.۳۲ میلیون سال پیش جدا شدند.
• ویژگیهای مشخص Homo longi حدود ۱.۲ میلیون سال پیش و Homo sapiens حدود ۱.۰۲ میلیون سال پیش ظاهر شدهاند.
این تاریخها نشاندهنده نقطه آغاز شاخههای هومینید هستند و به این ترتیب میتوان اکنون ریشه Homo sapiens را بیش از یک میلیون سال پیش دنبال کرد.
پیامدهای کشف
کریس استرینگر، انسانشناس فیزیکی موزه تاریخ طبیعی بریتانیا، به گاردین گفت:
«این یافتهها تفکر ما را کاملاً تغییر میدهد، زیرا نشان میدهد که یک میلیون سال پیش، اجداد ما به گروههای متمایز تقسیم شده بودند و تکامل انسان بسیار زودتر و پیچیدهتر از تصور پیشین رخ داده است. تقریباً زمان پیدایش Homo sapiens را دو برابر میکند.»
این بازبینی بزرگ جدول زمانی انسان نیاز به بررسی دقیق دارد، اما اگر تأیید شود، میتواند برخی از بزرگترین رازهای تکامل هومینیدها، از جمله «آشفتگی فسیلی میانه» را روشن کند.
این پژوهش در مجله Science منتشر شده است.