قسمت نود و یکم خاطرات میلسپو: در ١٩٤٣ قانون استخدام ٦٠ نفر امریکائی در ایران تصویب شد

سرویس تاریخ «انتخاب»: کتاب ماموریت آمریکایی‌ها در ایران اثر آرتور میلسپو ترجمۀ حسین ابوترابیان در سال ۱۳۵۶ است.

 

آرتور میلسپو متولد مارس ۱۸۸۳ در روستایی در میشیگان، حقوقدان و کارشناس مالی آمریکایی که در سالهای ۱۹۲۲-۱۹۲۷ و ۱۹۴۲-۱۹۴۵ برای اصلاح مالیه به استخدام دولت ایران درآمد. او دانش آموخته (دکترای) دانشگاه جانز هاپکینز و (کارشناسی ارشد) دانشگاه ایلینوی بود‌.

 

هیئت مالی آمریکا بموجب قوانین و مقررات ایران بخشهای مهمی از دستگاه اداری ایران را در دست داشت و فعالیتهای اقتصادی و مالی را که نه‌ تنها بر «حیات اقتصادی» کشور اثر می‌گذاشت بلکه ویژگیهای حیاتی آن را تشکیل می‌داد، اداره می‌کرد. وظایف اداری ما اجرای «قوانین و مقررات ایران» بود بنابراین در حدود صلاحیت خود می توانستیم ادعا کنیم که عیناً وضع مشابه با مقامات ایرانی داریم. افزون بر آن مسئولیتها و فعالیتهای رسمی ما از قبیل وصول درآمدها، نظارت بر هزینه ها، اداره کردن اراضی خالصه، خرید و حمل غله، توزیع قند و شکر و چای و قماش، لزوماً به همه نقاط کشور بویژه شمال گسترش می یافت زیرا در این منطقه ثروتمندترین استانهای کشور قرار دارد. این منطقه شامل دومین شهر بزرگ ایران، مهمترین ناحیه کشت گندم، بیشتر جنگلها، کلیه تولید چای داخلی، قسمت اعظم برنج و بخش مهمی از پنبه است. 

 

استقرار مدیران امریکائی در مراکز استانها یکی از ویژگیهای اساسی سازمان و برنامه ما را تشکیل می‌داد. در مأموریت قبلی، من در رأس ادارات دارائی استانهای مهم یکی از اعضای هیئت را قرار داده بودم. این بار نیز وقتی در ١٩٤٣ قانون استخدام ٦٠ نفر امریکائی تصویب شد ایرانیان و امریکائیان دریافتند که تعدادی از مستخدمین جدید امریکائی باید در مراکز استانها خدمت کنند.