درب یخچال را باز کنید تا یک لیوان آب خنک بنوشید، اما با کمال تعجب متوجه شوید که فضای داخلی یخچال گرم است. در حالی که وقتی سراغ فریزر می‌روید، همه چیز منجمد و مرتب به نظر می‌رسد. این یکی از شایع‌ترین و البته گیج‌کننده‌ترین مشکلاتی است که برای لوازم خانگی پیش می‌آید. سوال اصلی اینجاست: چرا یخچال سرد نمیکنه ولی فریزر سرد است؟

این تناقض عملکردی می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ از یک چیدمان اشتباه مواد غذایی گرفته تا نقص فنی در قطعاتی که نامشان را هم نشنیده‌اید. در این مقاله قصد داریم به زبانی ساده و فنی، تمام جوانب این مشکل را بررسی کنیم تا بدانید چه زمانی خودتان می‌توانید مشکل را حل کنید و چه زمانی نیاز به تعمیرکار دارید.

نحوه انتقال سرما در یخچال‌فریزر

قبل از اینکه به عیب‌یابی بپردازیم، باید بدانید که در اکثر یخچال‌فریزرها (به‌ویژه مدل‌های بدون برفک یا نوفراست)، سرما در واقع در قسمت فریزر تولید می‌شود. یک فن وظیفه دارد این سرمای تولید شده را از طریق کانال‌هایی به بخش یخچال هدایت کند. بنابراین، وقتی می‌گوییم یخچال سرد نمیکند ولی فریزر سرد است، یعنی منبع سرما (کمپرسور و گاز) سالم است، اما در سیستم انتقال سرما مشکلی وجود دارد.

۱- انسداد دریچه‌های هوا (دمپر)

ساده‌ترین دلیلی که باعث می‌شود هوای خنک به کابین یخچال نرسد، بسته شدن مسیر عبور هوا است. دریچه‌ای مکانیکی یا الکترونیکی به نام دمپر بین فریزر و یخچال وجود دارد که میزان هوای ورودی را تنظیم می‌کند. اگر مواد غذایی را خیلی فشرده جلوی دریچه‌های انتهایی یخچال بچینید، گردش هوا مختل می‌شود. همچنین گاهی خود قطعه دمپر خراب می‌شود و در حالت بسته گیر می‌کند.

اگر یخچال شما قدیمی شده و مداوم با این مشکلات دست‌وپنج نرم می‌کنید، شاید هزینه‌های تعمیر مکرر توجیه اقتصادی نداشته باشد. امروزه برندهای داخلی با کیفیت بسیار بالا و تکنولوژی‌های روز دنیا محصولات رقابتی تولید می‌کنند. به‌جای تعمیر می‌توانید نسبت به خرید یخچال ایرانی اقدام کنید تا مدلی را داشته باشید که سیستم گردش هوای چندگانه دارند.

۲- خرابی سیستم دیفراست (یخ‌زدایی)

یکی از فنی‌ترین پاسخ‌ها به سوال یخچال سرد نمی کند ولی فریزر سرد است، مربوط به سیستم دیفراست می‌شود. در یخچال‌های نوفراست، کویل‌های اواپراتور (لوله‌های خنک‌کننده) در پشت پنل فریزر قرار دارند. اگر هیتر، سنسور دیفراست، ترموفیوز یا تایمر یخ‌زدایی خراب شوند، یخ و برفک روی این لوله‌ها تجمع می‌کند.

وقتی توده بزرگی از یخ روی کویل‌ها را بگیرد، فن دیگر نمی‌تواند هوا را از بین پره‌های اواپراتور عبور دهد و به سمت یخچال بفرستد. در این حالت فریزر همچنان سرد است (چون کویل‌ها آنجا هستند)، اما کانال ارتباطی به یخچال با یخ مسدود می‌شود. اینجاست که کاربر با جستجوی عبارت دلیل سرد نکردن قسمت بالای یخچال فریزر (در مدل‌های فریزر بالا) به دنبال راه چاره می‌گردد.

۳- خرابی فن اواپراتور

همان‌طور که گفته شد، فن نقش قلب تپنده گردش هوا را دارد. اگر موتور فن بسوزد، تیغه‌های آن بشکند یا یخ‌زدگی مانع چرخش آن شود، سرما در فریزر حبس می‌شود. در این حالت شما سرمای شدیدی در فریزر دارید اما چرا یخچال سرد نمیشه؟ چون پیکی که باید سرما را تحویل دهد، از کار افتاده است. معمولا در این حالت صدای غیرعادی از فریزر شنیده می‌شود یا برعکس، سکوت مطلق حکم‌فرماست.

اگر از برندهای خارجی استفاده می‌کنید و نگران تامین قطعات یا هزینه‌های تعمیر هستید، گاهی تعویض دستگاه با یک مدل مدرن‌تر به‌صرفه‌تر است. برند ال‌جی یکی از پیشگامان در سیستم‌های سرمایش هوشمند است. برای اطلاع از شرایط بازار می‌توانید بهترین قیمت یخچال فریزر ال جی را بررسی کنید تا ببینید تکنولوژی‌های جدید چگونه مانع بروز چنین مشکلاتی می‌شوند.

۴- کمبود گاز مبرد

شاید بپرسید اگر گاز کم باشد، چرا فریزر سرد است؟ واقعیت این است که در مراحل اولیه نشتی گاز، مقدار سرمای تولید شده کاهش پیدا می‌کند. این سرما برای منجمد نگه داشتن مواد غذایی در فضای کوچک فریزر (که عایق‌بندی قوی‌تری دارد) کافی است، اما آنقدر نیست که بتواند تا کابین یخچال سفر کند و آنجا را هم خنک کند. بنابراین در پاسخ به اینکه یخچال چرا سرد نمیکنه، همیشه باید احتمال نشتی خفیف گاز را هم در نظر گرفت.

۵- مشکل در برد الکترونیکی یا ترموستات

در یخچال‌های قدیمی ترموستات و در مدل‌های جدید برد الکترونیکی، مغز متفکر دستگاه هستند. اگر سنسورهای دمایی یخچال اطلاعات غلط به برد بفرستند، برد فرمان باز شدن دمپر یا روشن شدن فن را صادر نمی‌کند. در این شرایط با اینکه موتور کار می‌کند، یخچال سرد نمیکنه ولی فریزر سرد است.

اگر می‌خواهید یخچالی داشته باشید که قطعات باکیفیت و دوام بالایی داشته باشد و در عین حال قیمت آن نجومی نباشد، برند دوو گزینه‌ای عالی است. تعادل میان کیفیت و هزینه در محصولات این برند مشهود است. قیمت یخچال فریزر دوو هم با داشتن دستگاهی با سیستم عیب‌یابی هوشمند مناسب است.

سوالات متداول و نکات تکمیلی

گاهی اوقات کاربران با مشکلات متفاوتی روبرو می‌شوند. مثلا می‌پرسند چرا فریزر سرد میکند ولی یخچال نه؟ که همان‌طور که توضیح دادیم به مسیر انتقال هوا مربوط است. اما گاهی برعکس این قضیه یا مشکلات جانبی دیگری رخ می‌دهد.

چرا قسمت فریزر یخچال یخ نمی زند؟

اگر با این مشکل مواجه شدید که فریزر هم توان انجماد ندارد (مثلا بستنی شل شده است)، دیگر مشکل از فن یا دمپر نیست. اینجا مستقیما باید به سراغ کمپرسور، رله استارت و یا نشتی گاز رفت. این مورد معمولاً با گرم شدن هر دو بخش همراه است.

چرا یخچال فریزر سرد نمی کند؟ (هر دو بخش)

اگر کل دستگاه گرم است، احتمالا برق به کمپرسور نمی‌رسد، موتور سوخته یا گاز دستگاه کاملا تخلیه شده است. همچنین کثیف بودن کندانسور (لوله‌های سیاه پشت یخچال) می‌تواند باعث شود موتور نتواند گرما را دفع کند و اورلود کند.

چک‌لیست عیب‌یابی سریع در منزل

قبل از تماس با تعمیرکار، وقتی می‌بینید یخچال سرد نمیکند ولی فریزر سرد است، موارد زیر را چک کنید:

1. تنظیمات دما: مطمئن شوید دمای یخچال تصادفا روی درجات گرم‌تر تنظیم نشده باشد (دمای نرمال یخچال ۳ تا ۵ درجه و فریزر منفی ۱۸ است).
2. لاستیک دور درب: اگر لاستیک درب یخچال پاره یا دفرمه شده باشد، هوای سرد خارج شده و هوای گرم محیط جایگزین آن می‌شود.
3. چیدمان مواد غذایی: مطمئن شوید دریچه‌های تهویه در انتهای طبقات با قابلمه‌های بزرگ یا بسته‌های مواد غذایی مسدود نشده‌اند.
4. یخ‌زدایی دستی: دستگاه را برای ۲۴ ساعت از برق بکشید و درب‌ها را باز بگذارید. اگر بعد از روشن کردن مجدد، مشکل برای چند روز حل شد و دوباره برگشت، قطعاً مشکل از سیستم دیفراست (سنسور، هیتر یا تایمر) است.

جمع‌بندی

مشکل یخچال سرد نمیکنه ولی فریزر سرد است، غالبا به دلیل نرسیدن هوای سرد از فریزر به یخچال رخ می‌دهد. این اختلال می‌تواند ناشی از خرابی فن، یخ زدن اواپراتور، خرابی دمپر و یا مشکلات سنسوری باشد. تشخیص دقیق معمولا نیاز به ابزار تخصصی مانند مولتی‌متر دارد. با این حال، آگاهی از این موارد به شما کمک می‌کند تا در برابر تعمیرکاران سودجو هوشیار باشید و یا اگر دستگاه‌تان عمر خود را کرده است، با دید بازتری نسبت به تعویض آن اقدام کنید.