پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
گربهها به داشتن رفتاری سرد و دستنیافتنی معروفاند؛ اما اگر احساس میکنید میان شما و دوست گربهسانتان پیوند عمیقی شکل نگرفته، شاید مشکل این باشد که به زبان آنها صحبت نمیکنید.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert ؛ پژوهشها نشان میدهد این کار بسیار سادهتر از آن چیزی است که فکر میکنید. تنها کاری که باید بکنید این است که بیشتر به گربهتان «لبخند» بزنید—البته به شیوهی گربهها. نه لبخند انسانی با نشان دادن دندانها، بلکه با نیمهبستن چشمها و پلک زدنِ آرام.
دانشمندان با بررسی تعامل میان انسانها و گربهها در سال ۲۰۲۰ تأیید کردند که این حرکت ساده باعث میشود گربهها—چه آشنا و چه ناآشنا—بیشتر به انسان نزدیک شوند و تمایل بیشتری به تعامل نشان دهند.
کارن مککامب، روانشناس دانشگاه ساسکس، هنگام انتشار این مطالعه گفت:
«بهعنوان کسی که هم رفتار حیوانات را مطالعه کرده و هم خودش صاحب گربه است، بسیار لذتبخش است که بتوانیم نشان دهیم گربهها و انسانها میتوانند به این شکل با هم ارتباط برقرار کنند.»
او افزود:
«این چیزی بود که بسیاری از صاحبان گربه از قبل به آن مشکوک بودند، و حالا هیجانانگیز است که برایش شواهد علمی پیدا کردهایم.»
اگر زمانی را در کنار گربهها گذرانده باشید، احتمالاً حالت چهرهی آنها با چشمهای نیمهبسته و پلک زدنِ آرام را دیدهاید. این حالت شبیه باریک شدن چشمهای انسان هنگام لبخند زدن است و معمولاً زمانی دیده میشود که گربه آرام و راضی است. این حالت اغلب بهعنوان نوعی «لبخند گربهای» تعبیر میشود.
شواهد تجربیِ صاحبان گربهها مدتهاست نشان میدهد که انسانها هم میتوانند با تقلید این حالت، به گربهها پیام دوستی و آمادگی برای تعامل بدهند. برای آزمایش این ایده، تیمی از روانشناسان دو آزمایش انجام دادند.
در آزمایش اول، ۲۱ گربه از ۱۴ خانهی مختلف شرکت داشتند. وقتی گربه در محیط خانه در وضعیت آرامی قرار میگرفت، از صاحبش خواسته میشد حدود یک متر فاصله بگیرد و زمانی که گربه به او نگاه میکند، بهآرامی پلک بزند.
دوربینها چهرهی صاحب و گربه را ضبط کردند و نتایج با حالتی مقایسه شد که هیچ تعامل انسانی وجود نداشت.
نتایج نشان داد که گربهها پس از آنکه انسانها به آنها پلک آرام میزنند، بسیار بیشتر از حالت بدون تعامل، همان حرکت را به انسانها پاسخ میدهند.
در آزمایش دوم، ۲۴ گربه از هشت خانهی مختلف بررسی شدند. این بار، بهجای صاحبان، پژوهشگران—که هیچ آشنایی قبلی با گربهها نداشتند—پلک میزدند. برای مقایسه، شرایطی هم وجود داشت که در آن انسانها بدون پلک زدن به گربه خیره میشدند.
پژوهشگران همان روند پلک زدن آرام را تکرار کردند و اینبار دست خود را نیز به سمت گربه دراز کردند. نتیجه جالب بود: گربهها نهتنها بیشتر پلک میزدند، بلکه پس از پلک زدن انسان، با احتمال بیشتری به دست او نزدیک میشدند.
مککامب میگوید:
«این مطالعه نخستین پژوهشی است که بهطور آزمایشی نقش پلک زدن آرام را در ارتباط میان گربه و انسان بررسی میکند.»
او ادامه میدهد:
«این کاری است که میتوانید خودتان هم در خانه با گربهتان یا حتی با گربههای خیابان امتحان کنید. راهی عالی برای تقویت پیوندتان با گربههاست.»
«کافی است چشمهایتان را مثل یک لبخند آرام کمی جمع کنید و بعد برای یکی دو ثانیه آنها را ببندید. خواهید دید که گربه هم همانطور پاسخ میدهد و نوعی گفتوگوی کوچک میان شما شکل میگیرد.»
مرتبط: دانشمندان کشف کردند بیشتر گربهها به پهلوی چپ میخوابند—و شاید دلیلش این باشد
شاید سگها احساساتشان را پرشورتر نشان دهند، اما این یافته برای دوستداران گربه چندان غافلگیرکننده نیست. پژوهشهای سالهای اخیر نشان دادهاند که گربهها بسیار بیشتر از آنچه قبلاً تصور میشد با انسانهای همخانهی خود هماهنگ هستند، و مقایسهی آنها با سگها چندان منصفانه نیست.
برای مثال، گربهها به انسانهایی که پذیرای آنها هستند، پاسخ متقابل میدهند—بنابراین اگر گربهها به نظر سرد و فاصلهدار میآیند، شاید مشکل از شما باشد، نه از گربه!
همچنین گربهها ویژگیهای شخصیتی انسانهایی را که با آنها زندگی میکنند بازتاب میدهند—و شاید به همین دلیل است که اغلب متوجه ناراحتی صاحبانشان میشوند.
آنها حتی نام خود را هم تشخیص میدهند (هرچند اغلب ترجیح میدهند نادیدهاش بگیرند!) و پیوند عاطفیشان با انسانها عمیقتر از چیزی است که انتظار میرود.
دقیقاً مشخص نیست چرا گربهها اینگونه به انسانها پلک میزنند. برخی این رفتار را نشانهای از نیت غیرتهاجمی میدانند، چون گربهها خیره شدن ممتد را تهدیدآمیز تلقی میکنند. از سوی دیگر، ممکن است این رفتار در طول زمان شکل گرفته باشد چون انسانها به آن واکنش مثبت نشان میدهند. در مورد حیوانات اهلی، تشخیص این مسئله همیشه آسان نیست.
در هر صورت، به نظر میرسد این رفتار به ایجاد ارتباط کمک میکند—و دانستن این موضوع خبر خوبی است. یاد گرفتن راههایی برای بهبود رابطه با این موجودات رازآلود، میتواند به سلامت عاطفی آنها نیز کمک کند؛ نهفقط در خانه، بلکه در موقعیتهای پراسترس دیگر هم.
تاسمین هامفری، روانشناس دانشگاه ساسکس، میگوید:
«درک شیوههای مثبت تعامل میان گربهها و انسانها میتواند آگاهی عمومی دربارهی گربهها را افزایش دهد، رفاه آنها را بهبود ببخشد و شناخت ما از تواناییهای اجتماعی–شناختی این گونهی کمتر مطالعهشده را عمیقتر کند.»
او میافزاید:
«یافتههای ما حتی میتواند برای ارزیابی وضعیت رفاهی گربهها در محیطهایی مانند کلینیکهای دامپزشکی و پناهگاهها به کار رود.»
این پژوهش در نشریهی Scientific Reports منتشر شده است.
نسخهی اولیهی این مقاله نخستینبار در اکتبر ۲۰۲۰ منتشر شده بود.