پایان کشمکش شبانه‌ی زوج‌ها با روش خواب اسکاندیناویایی

همه‌چیز با دو نفر، یک پتو، و دو تعریف کاملاً متفاوت از «دمای مناسب خواب» شروع می‌شود. نیمه‌شب که می‌رسد، یکی عرق کرده و گرمازده است و دیگری از سرما می‌لرزد.

به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ بسیاری از زوج‌ها هر شب بر سر پتو یا لحاف، دمای اتاق خواب و عادت‌های متفاوت خواب با هم اختلاف دارند؛ اختلاف‌هایی که هم می‌تواند خواب را مختل کند و هم به رابطه فشار بیاورد.

پس عجیب نیست که این روزها زوج‌ها به «روش خواب اسکاندیناویایی» علاقه‌مند شده‌اند؛ روشی که حسابی در شبکه‌های اجتماعی سر و صدا کرده است.

اما این روش دقیقاً چیست؟
و آیا واقعاً می‌تواند به قول تیک‌تاک، به «درام شبانه‌ی پتو» پایان دهد؟

روش خواب اسکاندیناویایی چیست؟

این روش نوعی چیدمان خواب برای زوج‌هایی است که در یک تخت مشترک می‌خوابند، با این تفاوت مهم که به‌جای استفاده از یک پتو یا لحاف مشترک، هر نفر پتوی مخصوص به خودش را دارد.

در این حالت، زوج‌ها همچنان کنار هم می‌خوابند، اما هرکدام نیازهای فردی خود را برآورده می‌کنند. این روش نوعی تعادل میان «خوابیدن کنار هم» و «استقلال در خواب» ایجاد می‌کند.

به‌گفته‌ی طرفدارانش، این شیوه در کشورهای اسکاندیناوی رایج است و بازتاب ترجیح بسیاری از زوج‌هاست که هم به صمیمیت (خوابیدن در یک تخت) اهمیت می‌دهند و هم به راحتی شخصی هنگام خواب (داشتن پتوی جداگانه).

حالا زوج‌های زیادی خارج از اسکاندیناوی هم می‌گویند امتحان کردن این روش، کیفیت خواب‌شان را دگرگون کرده است.

آیا واقعاً مؤثر است؟

بیشتر پژوهش‌ها درباره‌ی خواب زوج‌ها بر عوامل کلی‌تری تمرکز دارند؛ عواملی مثل محیط خواب (ایمنی، سکوت و تاریکی)، دمای اتاق و روتین‌های شبانه، نه این‌که آیا زوج‌ها از یک پتو استفاده می‌کنند یا دو پتو.

از آن‌جا که پژوهش مستقیمی برای مقایسه‌ی «یک پتو در برابر دو پتو» وجود ندارد، نمی‌توان با قطعیت گفت روش خواب اسکاندیناویایی از نظر علمی تأیید شده است یا نه.

با این حال، بسیاری از جنبه‌های این روش با اصول خواب سالم هم‌راستاست. بنابراین شواهد منطقی وجود دارد که نشان می‌دهد این روش می‌تواند برخی از اختلال‌های خواب ناشی از شریک تخت را کاهش دهد.

من گرمم، تو سردت است

ساعت درونی بدن، ریتم روزانه‌ی دمای مرکزی بدن را تنظیم می‌کند؛ دمایی که هنگام به خواب رفتن کاهش می‌یابد. نوع پتو و لحاف نیز با تأثیر بر دمای پوست و بدن می‌تواند خواب را بهتر یا بدتر کند.

برای مثال، جنس الیاف پتو می‌تواند بر سرعت به خواب رفتن یا میزان خواب عمیق اثر بگذارد. پتوهای بیش از حد گرم که دمای بدن را بالا می‌برند نیز می‌توانند کیفیت خواب را مختل کنند.

اما الگوهای دمای بدن در شب بسته به سن، ترکیب بدنی، هورمون‌ها و حتی سحرخیز یا شب‌زنده‌دار بودن افراد متفاوت است. همین تفاوت‌ها توضیح می‌دهد چرا یکی «گرم‌خواب» است و دیگری «سرد‌خواب»—و چرا به پتوهای متفاوتی نیاز دارند.

افرادی که زود گرم می‌شوند معمولاً پارچه‌های سبک و تنفس‌پذیر را ترجیح می‌دهند، در حالی که افراد سرمایی به پتوهای سنگین‌تر و گرم‌تر گرایش دارند.

پاهایم یخ کرده!

در زوج‌های زن–مرد، تفاوت‌های زیستی در الگوهای دمای بدن شبانه می‌تواند باعث شود یکی زیر پتو عرق کند و دیگری بلرزد.

دست‌ها و پاهای زنان اغلب دمای پوستی پایین‌تری دارد، چون بدن آن‌ها حفظ گرمای اندام‌های حیاتی را در اولویت قرار می‌دهد. به همین دلیل، بسیاری از زنان دوست دارند دست و پایشان را زیر پتو پنهان کنند، در حالی که شریک مردشان مشکلی با بیرون گذاشتن آن‌ها ندارد.

زنان همچنین ممکن است زودتر از مردان به کمترین دمای بدن در طول شب برسند. با افزایش سن و ورود به دوران یائسگی، گرگرفتگی و تعریق شبانه نیز می‌تواند خواب آن‌ها را مختل کند.

این تفاوت‌ها باعث می‌شود زنان و مردان معمولاً دمای ایده‌آل متفاوتی برای خواب داشته باشند.

داشتم خوابم می‌برد!

اگر بی‌خوابی دارید، حرکت یا صدای شریک تخت می‌تواند خواب‌تان را مختل کند. همچنین رفتارهای او—مثل تماشای تلویزیون، استفاده از گوشی در تخت یا روشن گذاشتن چراغ—می‌تواند بر کیفیت خواب شما اثر بگذارد.

زنان بیش از مردان گزارش می‌دهند که حرکات شریک‌شان خواب آن‌ها را به هم می‌زند.

پتوهای جداگانه می‌تواند مزاحمت‌هایی را که هنگام خوابیدن یا بیدار شدن در زمان‌های متفاوت ایجاد می‌شود، کاهش دهد. ضمن این‌که دیگر خبری از «کش رفتن پتو» در طول شب نخواهد بود.

جمع‌بندی نهایی

برای زوج‌هایی که به‌دلیل تفاوت در نیازهای راحتی—از دمای بدن گرفته تا بی‌قراری شبانه یا برنامه‌های خواب نامنظم—خواب باکیفیتی ندارند، روش خواب اسکاندیناویایی می‌تواند یک راه‌حل ساده و کم‌هزینه باشد.

این روش به هر فرد اجازه می‌دهد «ریزاقلیم خواب» خودش را متناسب با نیاز بدنش تنظیم کند.

البته استفاده از پتوهای جداگانه ممکن است مرتب کردن تخت را سخت‌تر کند و بغل‌کردن‌های قبل از خواب را کمی چالش‌برانگیزتر سازد. اگر تخت‌تان کوئین‌سایز یا بزرگ‌تر نباشد، ممکن است پتوها مدام از تخت سر بخورند.

در مجموع، اگرچه روش خواب اسکاندیناویایی امیدوارکننده به نظر می‌رسد، اما هنوز یک تحول انقلابی محسوب نمی‌شود. تا زمانی که شواهد علمی مستقیمی در دست نباشد، بهتر است آن را یک ترفند کاربردی برای بهداشت خواب بدانیم، نه یک روش علمیِ کاملاً اثبات‌شده.