پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : دیپلماسی ایرانی: در سال گذشته سایت دیپلماسی ایرانی یادداشتهای سرکیس نعوم، روزنامهنگار و نویسنده مشهور و از چهرههای مشهور فرهنگی لبنانی را که جوایز متعددی در زمینههای مختلف روزنامهنگاری و فرهنگی به دست آورده است که به طور مرتب در روزنامه النهار لبنان منتشر میشدند، ترجمه و منتشر کرد که همگی آنها در آرشیو دیپلماسی ایرانی در دسترس هستند. این یادداشتها عموما درباره تحولات اخیر خاورمیانه و شمال آفریقا بودند که نعوم در سفرش به ایالات متحده امریکا که هر ساله انجام میدهد در دیدارش با مقامهای مختلف امریکایی که برخی از آنها سابقه طولانی در دستگاه سیاست خارجی امریکا داشتهاند و شماری نیز همچنان در این دستگاه مشغول به کارند، در میان گذاشته بود. نعوم نامی از این افراد نمیآورد ولی سمت همگی آنها را یاد میکند، از این رو خواننده میتواند حدس بزند که فرد مورد اشاره چه کسی است یا این که از لحاظ تاثیرگذاری در سیاست خارجی امریکا از چه اهمیتی برخوردار است و یا این که چه اطلاعات پشت پردهای را میداند که کمتر ردی از آنها در رسانهها دیده میشود. یکی دیگر از نکات مورد اهمیت این یادداشتها به روز بودن آنها و همزمانیشان با تحولات خاورمیانه است. خاورمیانهای که از سال 2010 به بعد و با آغاز بهار عربی رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است. ویژگی دیگر این یادداشتها حالت گفتوگو بودن آنها با مقامهای امریکایی است که جذابیت بیشتری به آنها میدهد.
امسال نیز نعوم همانند سالهای گذشته در همان زمان همیشگی به ایالات متحده امریکا رفته و مشابه همان گفت وگوها را انجام داده است و اکنون که به لبنان بازگشته این یادداشتها را یک به یک در روزنامه النهار منتشر کرده است. دیپلماسی ایرانی نیز به رویه سال گذشته تلاش میکند، همگی این یادداشتها را ترجمه و منتشر کند.
در این جا دوازدهمین بخش از این سلسله یادداشتها پیش رویتان قرار میگیرد:
با یکی از پژوهشگران و فعالان مهم در فرایند صلح میان اسرائیل و فلسطین که همزمان با مواضع بنیامین نتانیاهو و دولت او مخالف است، به بحث نشستم. درباره طرحشان برای حل بحران فلسطین و اسرائیل که مورد تایید فرماندهان پنتاگون بود، گفت: «مواضعی که ما برای حل درگیری فلسطین و اسرائیل مطرح کردیم به معنای این نیست که ورود نظامیان را به این موضوع مهیا میکند، کما این که به این معنا نیست که نظامیان امریکایی میتوانند مواضع منفرد یا متناقض با دولتمردان سیاسی اتخاذ کنند ولی در عین حال برای حل قضیه فلسطینی با توجه به مصالح امریکا تلاش میکنند به خصوص اگر ملت امریکا اوباما را برای بار دوم به عنوان رئیس جمهوری خود انتخاب کند. اوباما با اعضای تیم ما دیدار کرد، آنها مسئولان و کارمندان سابق هستند و عدهای نیز به عنوان مشاور ارشد او کار کردهاند. آنها مواضع اوباما را خوب میشناسند اما از این موضوع نیز آگاهند که وضعیت فعلی به او اجازه نمیدهد که به دستاوردی در موضوع فلسطین – اسرائیل برسد. ولی هم زمان او هم برای رسیدن به دومین دور از ریاست جمهوری خود نیاز به یک دستاورد در این زمینه دارد.»
گفتم: «به نظرت چه تاثیری در حمله احتمالی اسرائیل به ایران احساس میکنی؟» جواب داد: «اسرائیل میگوید که به ایران حمله خواهد کرد. اما اوباما، حداقل تا کنون، گفته است که حمله را تایید نمیکند. گفته است که روابط اسرائیل و امریکا غیر قابل شکست است (Unbreakable).اما در عین حال هم نگفته است که انتخاب گزینه نظامی برای نتانیاهو را تایید میکند. گفته است که قطعا اجازه نمیدهد که ایران به سلاح هستهای دست یابد و کاری هم نمیکند که ایران اجازه یابد که به یک کشور هستهای نظامی تبدیل شود یا به سطحی برسد که بتواند به تولید سلاح هستهای بپردازد یعنی وضعیتی شبیه کره شمالی. در آخر این که کشورهای متعددی هستند که سلاح هستهای دارند مثل هند و پاکستان. اما چرا نباید ایران داشته باشد؟»
پرسیدم: آیا اسرائیل به ایران حمله میکند؟ جواب داد: «آیا معتقدی که اکنون میتواند حمله کند؟» جواب دادم: مقامهای عالیرتبه آن گفتهاند که این کار را برای حمایت از خود و حفظ نقش منطقهای اسرائیل انجام خواهند داد. جواب داد: «اسرائیل صدها موشک هستهای دارد ولی از آنها در هیچ حملهای استفاده نمیکند. در حالی که ایران اگر به یک موشک یا چند موشک برسد و بخواهد از آنها علیه اسرائیل استفاده کند باعث خواهد شد که اسرائیل از روی نقشه محو شود. حمله نتانیاهو به ایران باعث خواهد شد تا امریکا از لحاظ نظامی گرفتار شود. نمیدانم پس از حمله نظامی نتانیاهو به ایران مواضع اوباما چه خواهد شد، به ویژه اگر برای بار دوم رئیس جمهور امریکا شود. نتانیاهو به هیچ وجه خرسند نیست. به هر حال او از واشنگتن واقعا ناامید و کلافه بازگشت. او در حالی برگشت که در ذهنش میپروراند که نامزد جمهوریخواهان برنده انتخابات خواهد شد نه اوباما. جمهوریخواهان میگویند که حاضرند چک سفید امضا به اسرائیل و نتانیاهو بدهند. در واشنگتن نیز شماری از اعضای کنگره با یکدیگر تشکیل جلسه دادهاند و برخی از آنها به این درک رسیدهاند که جمهوریخواهان شانس کمی برای رسیدن به کاخ سفید دارند. راهها در برابر اندیشه ما و نزدیک شدن به راه حل پایان دادن به نزاع اسرائیل و فلسطین بسته نشده است. به هر حال همچنان به کاخ سفید فشار میآوریم و تلاش میکنیم که قانعش کنیم که برای حل قضیه فلسطین کاری کند البته با حفظ تصور تشکیل دو کشور امن در کنار هم که بتوانند در کنار یکدیگر زندگی کنند و به طور جدی اختلافهای مرزی خود را حل کنند. اما در صورتی که از امریکا ناامید شویم یا پاسخ درستی نشنویم همچنان به فشارها و تحرکات خود به اسرائیل ادامه میدهیم تا کوتاه بیاید. قبلا اوباما به نتانیاهو میگفت میخواهی اول بر سر مرزها صحبت کنی بسیار خوب بیا صحبت کنیم. اروپاییها هم به رغم محبتهایی که به اسرائیل میکنند رفتارهای نتانیاهو را رد میکنند. آنها هم میخواهند به اسرائیل و امریکا فشار بیاورند تا دستاوردی در زمینه صلح به دست آید. برای همین مجموعهای متشکل از امریکاییها و اروپاییها تشکیل دادیم که در همین زمینه که برایت توضیح دادم تحرکات خود را دنبال میکند. طبیعتا هر اسرائیلی به فکر راه حل اردنی است که اردن کشور فلسطینی بدیل باشد. اما چنین چیزی به آسانی تحقق نخواهد یافت. آیا اسرائیل میخواهد کشوری فلسطینی اردنی اسلامی رادیکال در مرزهایش داشته باشد که با آن دائما دشمن باشد؟»