یادداشت‌های اسدالله علم: سر دنیس رایت سفیر سابق انگلیس و رفیق من به تهران آمده، سفیر فعلی انگلیس [رمز باتوم] Rambotham مرا به شام دعوت کرده بود و التماس زیاد کرده بود که بروم. مشروط به اینکه هیچ‌کس دیگر را دعوت نکند، با این شرط قبول کرده بودم و شاهنشاه هم اجازه فرموده بودند.....

اینطور بنظر می‌رسید که حزب توده از هرگونه قید و بندی به قانون اساسی یا طرفداری از دموکراسی عاری است. هدف تاکتیکی آن ایجاد هرج و مرج به عنوان پیش درآمد انقلاب یا سلطه شوروی یا هر دوی اینها بود. به هنگام بحران امتیاز نفت شمال که بعداً درباره آن گفت‌و‌گو خواهیم کرد، حزب توده دست به تظاهراتی کم و بیش آشوب طلبانه زد که هدف آن پشتیبانی از پیشنهادات شوروی بود.

یادداشت‌های اسدالله علم: شاهنشاه فرمودند: به سفیر آلمان بگو مردکه پانصد ملیون مارک را پنج سال است در تهران معطل کرده‌اید که ادوات جنگی بسازیم، حالا به ما میگوئید ۳۷ ماه عقب‌تر از برنامه هستیم؟ تکلیف فرع این پول چه میشود؟

وقتی مسئله امتیاز یا نفعی که به ایران تعلق میگرفت، مطرح بود، روس‌ها معمولاً در کارشان کند می‌شدند. تا جایی که من اطلاع دارم آنها در هیچ یک از موافقتنامه‌هایی که با ایران امضا کردند، حاضر نشدند بپذیرند که اختلافات فیمابین بوسیله یک طرف طرف ثالث بیطرف حل و فصل شود.

یادداشت‌های اسدالله علم: شاهنشاه مرا احضار و فرمودند که به رئیس دانشگاه بگو این چه حرف‌هایی است که در کمیسیون‌ها میزنند؟ کی گفته است باید زمین‌های بایر را غصب کرد؟ به علاوه چرا وزرا را دعوت نکرده‌اند که لااقل حرف‌های خود را بزنند؟ من فوری متوجه شدم که نخست وزیر از انتقاداتی که از دولت به عمل آمده ناراحت است و میخواهد کلک این جلسه را هم مثل حزب مردم بکند. (چون شاهنشاه امر فرموده‌اند دائمی باشد).

آنها از راه ایران توتون حمل می کردند ولی از پرداخت هزینه های ترانزیت خودداری می کردند. بنابراین چنین می نمود که مادام که یک موافقتنامه پایاپای مورد پسندشان منعقد نشود هر کالایی را که دلشان بخواهد وارد کشور خواهند کرد و در بازار سیاه خواهند فروخت. با این وصف ما ناچار بودیم به اطلاعشان برسانیم که طبق قوانین ایران آنها نمی توانند قماش و قند و شکر وارد کنند مگر اینکه به دولت ایران بفروشند. بنابراین مرکز تدارکات خاورمیانه (شعبه تهران) با توصیه امریکائیان به ما اطلاع داد که قند و شکر و قماشهای وارداتی از شوروی ولو اینکه با اعتراض ما در بازار سیاه فروخته شود از سهمیه ایران کسر خواهد شد.

یادداشت‌های اسدالله علم: من که با کیسینجر ملاقات داشتم  او هم می‌گفت با این افکار طرفداری از اسرائیل که در کنگره هست، دولت آمریکا نمیتواند اقدامی بر له اعراب بکند، مگر آن که اسرائیل یک عمل احمقانه بکند و اعراب ولو به طور موقت جریان نفت را قطع کنند. آن وقت دولت آمریکا موفق می شود به اسرائیل فشار بیاورد، یعنی برنامه سادات را دنبال کند. پس سیاست کیسینجر و سادات مالاً یکی است و این کار به طوری که چینیها خبر داده اند تا دو سه ماه دیگر خواهد شد (یعنی حمله مصر به اسرائیل که بالنتیجه اسرائیل) به جان مصر بیفتد.

دولت ایران قبل از ١٩٤٤ محصول برنج شمال را انحصار کرده و طبق موافقتنامه های پایاپای مازاد آن را با کالاهای ساخت شوروی مبادله می‌کرد. موافقتنامه ١٩٤٣ منجر به خسارات مالی هنگفتی به دولت ایران گردید، بخشی به علت شرایط خود موافقتنامه و بخش دیگر به علت بی کفایتی تشکیلات خودمان. در ١٩٤٤ ما به انحصار برنج خاتمه دادیم ولی در موقع برداشت محصول، نمایندگی بازرگانی شوروی پیشنهاد یک موافقتنامه پایاپای دیگر را ارائه داد و خاطرنشان ساخت که به خرید برنج بطور مستقیم از فروشندگان یا دلالان ایرانی بی میل‌اند.

یادداشت‌های اسدالله علم: عرض کردم: آبروی نیکسون بر سر مسأله [واترگیت] در خطر است... فرمودند: همین طور است، جنجال بزرگی به راه افتاده. عرض کردم: مردمان و اشخاص بزرگ وقتی اشتباه می‌کنند، چون بزرگ هستند، اغلب احساس نمی‌شود، ولی وقتی هم یکی از خطاها بروز کرد خیلی به سختی جبران می پذیرد و معنی اصلی کلمه سیاست هم همین است، یعنی کسی که در سیاست است واقعاً در سیاست است! فرمودند: همین طور است.

یادداشت‌های اسدالله علم: صبح پس از ملاقاتهای صبح و بدرقه شهبانو که به هفت تپه خوزستان تشریف می‌بردند، شرفیاب شدم. کارهای جاری زیاد بود به عرض رساندم. عرض کردم که دکتر خانلری، دوست من، که با قسمتهای فرهنگی افغانستان در تماس است عرض میکند با آن که شاه و صدراعظم خیلی مایل به تصویب قرارداد هیرمند در مجلس می‌باشند، زمینه فراهم نیست و تصویب نخواهد شد. شاهنشاه فرمودند: اطلاعاتی که به ما رسیده غیر از این است، خود شاه دارد مداخله میکند و به نظر میرسد که کار را تمام خواهد کرد.