جمعه ۰۶ خرداد ۱۴۰۱ | Friday, 27 May 2022
  • ارتباط با انتخاب
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیک
  • |
  • نظرسنجی
جمعه ۰۶ خرداد ۱۴۰۱ | Friday, 27 May 2022
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • گردشگری
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
جستجو
ویدئو جدیدترین اخبار پربیننده ترین
لایو خبر عکس خواندنی ها اخبار ویژه
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • گردشگری
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • ارتباط با انتخاب
  • پیوندها
  • آب و هوا
  • اوقات شرعی
  • مجله الکترونیک
  • نظرسنجی
  • آرشیو
ویدیو / از تاریخ جذاب «چای» چه می‌دانیم؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو / از تاریخ جذاب «چای» چه می‌دانیم؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو / اولین واکنش ترانه علیدوستی به حواشی «شهرزاد» و محمد امامی

ویدیو / اولین واکنش ترانه علیدوستی به حواشی «شهرزاد» و محمد امامی

ویدیو / مردی که مدعی شد ۳۰ ساعت در زیر آوار متروپل بود، عذرخواهی کرد

ویدیو / مردی که مدعی شد ۳۰ ساعت در زیر آوار متروپل بود، عذرخواهی کرد

ویدئو / واکنش جناب خان به حادثه تلخ متروپل آبادان

ویدئو / واکنش جناب خان به حادثه تلخ متروپل آبادان

ویدیو / پیمان معادی: از حضور اصغر فرهادی بین داوران حس خوبی دارم

ویدیو / پیمان معادی: از حضور اصغر فرهادی بین داوران حس خوبی دارم

ویدیو / واکنش جانی دپ به رفتار عجیب روانپزشکی که توسط تیم حقوقی امبرهرد برای شهادت به دادگاه آمد

ویدیو / واکنش جانی دپ به رفتار عجیب روانپزشکی که توسط تیم حقوقی امبرهرد برای شهادت به دادگاه آمد

کد خبر: ۱۰۹۷۴۱
تاریخ انتشار: ۰۰ : ۰۵ - ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۲
صفحه نخست >> سیاست
پ

یک افشاگری جنجالی: برادران رایت مخترع هواپیما نبودند!

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

هنگامی که ویژه‌نامه صدمین سالگرد یک ژورنال مرجع هوانوردی به نام Jane’s All the World’s Aircraft افتخار اولین پرواز هواپیما را متعلق به کسی غیر از برادران رایت دانست، یکی از افتخارات تاریخ امریکا به زیر سوال رفت.

به گزارش انتخاب به نقل از خبر ؛ نام قهرمان جدید گوستاو وایت‌هد (Gustave Whitehead) است، یک مخترع آلمانی که خیلی‌ها بر این عقیده‌اند که او اولین پروازش را دو سال قبل از نمایش برادران رایت در روز 17 دسامبر 1903 در کیتی هاوک انجام داده بود. ولی در حالی که یک کارشناس هوانوردی استرالیایی در پژوهشی جدید توانست سردبیران مجله جینز را قانع کند که زمان بازنگری در کتاب‌های تاریخ رسیده است، موزه ملی هوا فضای اسمیتسونیان در واشینگتن (که هواپیمای برادران رایت در آنجا قرار دارد) هنوز در مورد کار وایت‌هد به دیده تردید می‌نگرد، و آن را بیشتر یک افسانه می‌داند تا واقعیت. دکتر تام کروچ موزه دار ارشد بخش هوانوردی موزه که در زمینه پروازهای برادران رایت نیز صاحب‌نظر است، فکر می‌کند که جینز «اغفال» شده است.

با این وجود، تحولات اخیر سبب سربلندی حامیان قدیمی وایت‌هد شده است. خیلی‌ها فکر می‌کنند که بدهی موزه اسمیتسونیان به میراث برادران رایت (که حتی به صورت قرارداد مکتوبی با وراثان این دو برادر نیز ثبت شده است) مانع از این می‌شود که موزه به واقعیت بی چون و چرای پیشگامی وایت‌هد در پرواز اذعان کند.

شرح عکس:گوستاو وایت‌هد و دخترش رز. مورخان زیادی معتقدند که وایت‌هد بین سه تا شش سال پیش از برادران رایت اولین پرواز با هواپیما را انجام داده بود.

 

تحقیق جان براون

یک تاریخ‌دان پرواز استرالیایی به نام جان براون، کسی بود که نظر مسئولان مجله جینز را تغییر داد. جالب اینجاست که او هنگامی که مشغول پژوهش برای تولید یک برنامه مستند در مورد «خودروهای پرنده» برای شبکه اسمیت‌سونیان بود (و مستقیما با کروچ کار می‌کرد) به کوهی از داده‌ها در مورد وایت‌هد برخورد که تا پیش از این نادیده گرفته شده بودند.

براون می‌گوید: «کشفیات بسیار زیادی در آنجا وجود داشتند» که یکی از آنها خبری در یک روزنامه قدیمی بود که از آن چنین بر می آمد که احتمالا وایت در سال 1897 (شش سال قبل از پرواز برادران رایت) توانسته پرواز کند. «تاریخ وایت‌هد باید کاملا از نو نوشته شود».

او همچنین بر این باور است که یک عکس بزرگ شده ثابت می‌کند که عکس گم شده پرواز واقعی هواپیمای وایت‌هد در روز 14 آگوست 1901 در فیرفیلد کانتیکات (یک لیتوگراف که در همان زمان در مجله بریجپورت هرالد چاپ شده بود) را می‌توان بر روی دیوار یک نمایشگاه هوانوردی در سال 1906، در عکسی که از ان نمایشگاه توسط ویلیام هامر گرفته شده بود، مشاهده کرد.

این عکس، در حقیقت، بخشی از آرشیو هامر در خود موزه اسمیت‌سونیان است. براون می‌گوید که به او اجازه دسترسی به آن عکس داده نشد. ولی او توانست به یک کپی چاپ شده از آن را که در موزه «پیشگام هوانوردی گوستاو وایسکوف» در شهر زادگاه او، یعنی لوترزهاوزن آلمان (جایی که وایت‌هد با نام واقعی گوستاو وایسکوف به دنیا آمد) قرار داشت، دست پیدا کند.

براون که اکنون در آلمان در حال تهیه کردن یک فیلم مستند در مورد زندگی وایت‌هد استمی‌گوید: «این یک مسئله خیلی ساده است. مسئله این است: آیا گوستاو وایت‌هد پرواز کرد یا نکرد؟ آیا او ابزارهای لازم را داشت؟ آیا او انگیزه لازم را داشت؟»

براون آن را «غیر قابل انکار» می‌داند، دلیل آن را هم پس زمینه حرفه‌ای او در هوانوردی، شواهد مستند در مورد تعداد موتورهای هواپیما که وایت‌هد ساخت و فروخت، استشهادنامه‌های امضا شده توسط شاهدان عینی که ناظر پرواز او بودند، مطالب منتشر شده در روزنامه‌ها و مستندات دیگر می‌داند.

 

قرارداد مشکوک

در حوالی سال 1914، اسمیت‌سونیان اعلام کرد که ساموئل پیرپونت لنگلی، که زمانی دبیر موزه بود، اولین کسی بود که یک ماشین پرنده موفق ساخت. موزه به این ترتیب دروغی را تحویل تاریخ هوانوردی داد.

در رد این مدعا همین بس که لنگلی مدت‌ها پیش از آن تاریخ مرده بود، اما رئیس آن زمان موزه، چارلز ولکات که یک دوست نزدیک او بود، تلاش کرد تا برای اعاده حیثیت دوست درگذشته‌اش، طراحی شکست خورده هواپیمای او را بازسازی کند (و اصلاحات عمده‌ای در آن انجام دهد) تا بتواند با موفقیت آزمون‌های پرواز را پشت سر بگذارد.

هنگامی که موزه، لنگلی را اولین کسی اعلام کرد که یک ماشین پرنده ساخته است، ارویل (برادر بازمانده رایت) هواپیمای خود را به جای این موزه به لندن فرستاد، و هواپیما تا پس از مرگ او در سال 1948 در موزه علوم لندن باقی ماند.

وراث خانواده اما، هواپیما را در پایان سال 1948 به موزه اسمیتسونیان بازگرداندند، البته نه تا قبل از این که طی یک قرارداد رسمی، موزه اسمیتسونیان برادران رایت را به عنوان صاحبان بی چون و چرای عنوان اولین پرواز هواپیما به رسمیت بشناسد. این قرارداد به طور مشخص بیان می‌دارد که اگر موزه اسمیتسونیان هر کس دیگری را به عنوان اولین کسی که با هواپیما پرواز کرد (یا یک ماشین پرنده را پیش از برادران رایت ساخت) اعلام کند، در آن صورت خانواده بی درنگ هواپیما را از موزه خارج خواهند کرد.

 

ارزش‌های خانوادگی

آماندا وایت لین، که نوه برادرزاده برادران رایت است، می‌گوید که قرارداد اهرم‌های کافی دارد تا مانع از این شود که موزه اسمیتسونیان هواپیمای برادران رایت را به پشت موزه و پشت سر میراث لنگلی منتقل کند».

اما «هنگامی که آنها از ارویل و خانواده ویلبر در مورد ماشین پرنده پرسیدند، آنها گفتند «ما خوشحال می‌شویم که آن را درست پشت آیرودروم و به عنوان شماره دو آویزان کنیم» چیزی که به گفته او خیلی از مقالات اخیر در مورد قرارداد به آن اشاره نکرده‌اند.

او با اشاره به اتهام وارد شده به خانواده که موزه اسمیتسونیان را با استفاده از مسئله لغو حق نمایش هواپیما تحت فشار قرار داده است، می‌گوید: «من فکر می‌کنم که خانواده رایت همواره تلاش کرده‌اند تا به درستی و صداقت رفتار کنند، و امیدوارم که اسمیتسونیان هم همین کار را در پیش بگیرد».

 

اظهارات جینز

ولی مسئولین جینز به گونه دیگری فکر می‌کنند. پل جکسن ویراستار آزاد این انتشارات، سال‌ها پیش مطلبی در مورد موفقیت برادران رایت نوشته است. ولی حال می‌گوید: «اکنون و به لطف تحقیق جان، بر این باورم که در ان زمان اشتباه می‌کردم».

جکسن می‌گوید که او رویکرد یک مهندس را برای نگاه به این مسئله در پیش گرفته است؛ و تجربه وایت‌هد، پیشرفت موتورها، و امکان پذر بودن طراحی او را در نظر گرفته است: «تا به حال بحث‌های زیادی در مورد وایت‌هد با بحث‌های حاشیه‌ای در مورد قابل اعتماد بودن این یا آن شاهد به بن بست رسیده‌اند. وقتی تنها عوامل مهندسی را در نظر می‌گیریم، من از دید حرفه‌ای قانع شده‌ام که هواپیمای وایت‌هد توانایی پرواز را داشت».

همزمان، جکسن در مطلبی که برای شماره صدمین سالگرد مجله نوشت، ادعای ریچارد هاول سردبیر بریجپورت هرالد مبنی بر مشاهده اولین پرواز (و نوشتن در مورد آن) را باارزش می‌داند.

 

احترام به جای خود

منتقدین می‌گویند که ادعای بریجپورت هرالد برای پرواز وایت‌هد واقعی نیست، و در ضمن خیلی روزنامه‌های دیگر هم بودند که بدون تایید محتوای داستان، فقط آن را چاپ کردند.

کروچ می‌گوید: «من نمی‌خواهم وایت‌هد را زیر سوال ببرم، هر کسی که در آن زمان به هوانوردی علاقه داشت، و در آن دوران مشغول ساخت چیزی برای این هدف بود، مستحق احترام است. فقط مسئله این است که او اعتبار کسی که اولین پرواز را انجام داد ندارد، و قطعا لایق جایگاه مخترع اولین هواپیما نیست».

کروچ، که بخش عمده زندگی خود را به پژوهش و نوشتن در مورد برادران رایت گذرانده است، می‌گوید که بحث وایت‌هد «هر 20 سال، مانند یک ساعت کوکی» دوباره سر باز می‌کند؛ و هیچ گاه هم (البته از دید او) شواهد قطعی برای بازنویسی تاریخ در دست ندارد.

کروچ همچنین شهادت شاهدانی را که ادعای مشاهده پرواز وایت‌هد داشته‌اند، و استشهاد نامه کسانی را که گفته‌اند برادران رایت چندین ماه پیش از اولین پرواز خود از کارگاه وایت‌هد بازدید کرده‌اند و خیلی از شیوه‌ها و ابزار او را به سرقت برده‌اند، نیز زیر سوال برده است.

یک شاهد عینی، (یکی از کارمندان وایت‌هد به نام آنتون پروکنر) سوگند خورد که این برادران به کارگاه وایت‌هد رفته و آنجا را با حجم عظیمی از اطلاعات ترک کردند.

کروچ چنین شهادتی را (که چند دهه بعد انجام شد) غیر دقیق، و جمع آوری شده توسط بازرسان مغرض می‌داند که بر محتوای اظهاریه‌ها تاثیر می‌گذاشتند. «برادران رایت هیچگاه به بریجپورت نرفتند تا گوستاو را ببینند، یک تاریخ 200 صفحه‌ای وجود دارد که می‌گوید برادران رایت در هر روز عمرشان در کجا بودند. در آنجا نبودند».

 

تالارهای تاریک‌تر تاریخ

کروچ همچنین ادعاهای مبتنی بر نظریه توطئه در مورد نادیده گرفتن کار وایت‌هد را هم رد می‌کند، که از جمله آن ادعاها می‌توان به ادعاهای استلا رندولف، نویسنده دو بیوگرافی او، و بعدها ولیام اودوایر که در نوشتن کتاب سوم رندولف به نام«تاریخ طبق قرارداد» اشاره کرد، که به قرارداد موزه و خانواده رایت می‌پردازد.

سوزان اودوایر برینچمن می‌گوید: «پدرم درگیر یک نزاع دائمی با تاریخ نویسان اسمیسونیان بود که هرگز وایت‌هد را به عنوان اولین پرواز به رسمیت نشناختند (و نمی توانند بشناسند)، چرا که طبق قرارداد اجازه این کار را نداشتند».

در حقیقت، به گفته او تنها هنگامی واقعیت این قرارداد روشن شد که سناتور لوول ویکر از ایالات کانتیکات یک کپی از آن را با استفاده از قانون آزادی اطلاعات به دست آورد. تا آن زمان، به پدر او و دیگران گفته می‌شد که چنین قراردادی وجود خارجی ندارد.

به گفته برینچمن، در طول 50 سالی که پدر او به بررسی تاریخ وایت‌هد پرداخت، به کرات «تهدید» شد. حتی یک بار یک افسر نظامی ایالات متحده به او هشدار داد که سر و صدای زیاد او در مورد وایت‌هد می‌تواند به زندان ختم شود. «این جنبه تاریک تاریخ است. شاید به همین دلیل است که تاریخ‌دانان در سراسر کشور، کمتر به خود جرات زیر سوال بردن این موزه را می‌دهند. «مسوولان طوری رفتار می‎کنند که اگر اسمیتسونیان را خشمگین کنید، مانند این است که خشم خدا را خریده‌اید. ممکن است برای همه عمر با تحریم و بدرفتاری مواجه شوید».

 

حال چه؟

اما این مانع از این نشد که جان براون، کراوچ و موزه را زیر سوال ببرد. او این اتهام را به موزه وارد می‌کند که شواهد متعدد به نفع مدعای وایت‌هد به طور واقعی ارزیابی نشده‌اند، و کروچ «از هر سوالی که در این بین مطرح شده است، طفره می‌رود».

علاوه بر این، به رغم این که عکس معروف اولین پرواز خود برادران رایت هم هنوز از جانب برخی زیر سوال است، اما پرواز و شهود وایت‌هد با بی‌رحمی بسیار بیشتری به نسبت این دو برادر زیر سوال رفته‌اند، که تا حدی به این دلیل است که خبر آن تا 5 سال پس از انجام آن پرواز منتشر نشد.

ولی از آنجا که برادران رایت اولین کسانی بودند که خود را به عنوان پدران پرواز معرفی کردند، بار اثبات مدعا همواره بر عهده طرفداران وایت‌هد بوده است.

متعاقب جنجال ایجاد شده پس از انتشار جینز، (و همچنین اظهار نظرهای عمومی متقابل براون و کروچ)، موزه اسمیت‌سونیان به براون پیشنهاد کرده که عکس اصلی موجود در مجموعه هامر را بررسی کند، عکسی که به گفته کروچ، براون هیچگاه نخواسته بود آن را ببیند.

براون می‌خواهد از فرصت استفاده کند، و یک گروه فیلم برداری با خود ببرد. اگر یک جام مقدس برای طرفداران وایت‌هد وجود داشته باشد، همانا همین عکس است.

همزمان در بریجپورت هم، یک نفر پایه مجسمه یادبود وایت‌هد را تخریب کرده، و برخی بر این باورند که این حادثه تصادفی نبوده است.

دست کم تا زمانی که فیلم بازدید براون منتشر نشود، این داستان ادامه دارد.

لینک کوتاه
ارسال به تلگرام
بازید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی
گزارش خطا
0
وب گردی
کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

اشک‌های جهانبخش سوژه رسانه‌ها شد/عکس

اشک‌های جهانبخش سوژه رسانه‌ها شد/عکس

ترانه علیدوستی با کت و شلوار صورتی در جشنواره فیلم کن

ترانه علیدوستی با کت و شلوار صورتی در جشنواره فیلم کن

واکنش لیندا کیانی به حادثه آبادان/ نتیجه رشوه به شهرداری ساختمان متروپل است

واکنش لیندا کیانی به حادثه آبادان/ نتیجه رشوه به شهرداری ساختمان متروپل است

محمود گبرلو: نوید محمدزاده و فرشته حسینی حجب و حیای ایرانی را زیر پا گذاشتند

محمود گبرلو: نوید محمدزاده و فرشته حسینی حجب و حیای ایرانی را زیر پا گذاشتند

واکنش‌ها به گزارش ساختگی صداوسیما از فردی که ۳۰ ساعت زیر آوار بود

واکنش‌ها به گزارش ساختگی صداوسیما از فردی که ۳۰ ساعت زیر آوار بود

نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
* نظر:
رپورتاژ / تریبون 2
تصاویر
۱/۳
۱/۳
تصاویر: تشییع پیکر شهدای سانحه سقوط جنگنده در اصفهان

تصاویر: تشییع پیکر شهدای سانحه سقوط جنگنده در اصفهان

۲/۳
تصاویر: سومین روز آوار برداری ساختمان متروپل

تصاویر: سومین روز آوار برداری ساختمان متروپل

۳/۳
تصاویر: انتخابات هیأت رییسه مجلس یازدهم

تصاویر: انتخابات هیأت رییسه مجلس یازدهم

رپورتاژ / تریبون 2
ببینید!

ویدیو / عزاداری در غم عزیزان از دست رفته بر اثر ریزش «متروپل»

ویدیو / مصاحبه‌ی صداوسیما با برادران مالک متروپل آبادان

ویدیویی از لحظه فرو ریختن ساختمان «متروپل»

ویدیو / ورود عوامل فیلم «برادران لیلا» به سالن لویی لومیر برای نمایش اصلی فیلم در کن

ویدیو / ببینید: ستاره‌های «برادران لیلا» روی فرش قرمز در جشنواره کن

ویدیو / ترانه علیدوستی در مراسم فرش قرمز «برادران لیلا» در جشنواره کن

ویدیو / «رد بول» چگونه اینقدر پول در‌ می‌آورد؟ + زیرنویس فارسی

آرشیو
رپورتاژ / تریبون 2
پربازدیدها
روز هفته ماه سال

علی دایی خبر خرید کارخانه فولاد بردسیر را تکذیب کرد

اسکوچیچ ۲۵ بازیکن را به تیم ملی فراخواند / بازگشت امید ابراهیمی / علی علیپور هم دعوت شد

تصاویر: تشییع پیکر شهدای سانحه سقوط جنگنده در اصفهان

یونان نفت توقیف شده ایران را تحویل آمریکا داد

ویدئو / واکنش جناب خان به حادثه تلخ متروپل آبادان

اطلاعیه وزارت دفاع درباره حادثه پارچین: یک نفر شهید شد، یک نفر مجروح / سانحه‌ مذکور عصر روز چهارشنبه در یکی از واحدهای تحقیقاتی رخ داده / علت، در دست بررسی است

حادثه در پارچین / یک نفر جان باخت و یک نفر مصدوم شد

کانادا دیدار مقابل تیم ملی فوتبال ایران را لغو کرد

تصاویری از شهید حسن صیاد خدایاری بعد از ترور در خیابان مجاهدین اسلام تهران

تایید هویت جسد مالک برج متروپل آبادان

المیرا شریفی‌مقدم به آنتن تلویزیون برگشت

انتشار اسامی افراد غیر روانشناس فاقد مجوز از سوی سازمان نظام روانشناسی / نام محمود انوشه، فرهنگ هلاکویی، ایمان سرورپور و علیرضا شیری در این لیست ۵۰ نفره

بازگشت مرتضی عقیلی به سینمای ایران پس از ۴ دهه

ناسا ساختار درمانند کوچک مریخی را «درِ سگ‌رو» نامگذاری کرد

اطلاعیه سپاه: ترور سرهنگ پاسدار صیاد خدایی توسط عوامل وابسته به استکبار جهانی / تسنیم: تروریست‌ها دو نفر بودند

سند تحول شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید / کنکور اصلاح می‌شود

خداحافظی سحر قریشی از سینما / اعلام رسمی ازدواج با امیر تتلو

هتل شهر با دستور دادستان تهران تخلیه شد

تصاویری از شهید حسن صیاد خدایاری بعد از ترور در خیابان مجاهدین اسلام تهران

روز‌های پر استرسی که همچنان ادامه دارد/ اردیبهشت ۱۴۰۱ با فیش‌های ۱۴۰۰ مستمری تامین اجتماعی!

فرمانده سپاه: قطعاً خداوند و امام زمان (عج) بر سرود سلام فرمانده نظر داشته است / این سرود در تاریخ کشور ماندگار خواهد شد

منابع اسرائیلی: برای اولین بار در حملات هوایی تل آویو علیه سوریه، سامانه روسیه به سوی جنگنده‌های اسرائیلی شلیک کردند

تایید هویت جسد مالک برج متروپل آبادان

تمامی مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات استان تهران فردا تعطیل شد

زمان بازی های تیم ملی فوتبال ایران در مقدماتی جام جهانی

ویدیو / این حیوان عجیب الخلقه در عراق، شیر منقرض شده آشوری است؟

سازمان جهانی بهداشت: قرنطینه امیکرون ۵ روز نیست

معاوضه شماره موبایل با آپارتمان لوکس / قیمت شماره‌های رند به ۵۰ میلیارد تومان رسید

تماشا کنید: خداحافظی ایران با ارس؟ / پروژه «داپ» ترکیه چگونه در سکوت منابع آبی ایران را خشک می کند؟

سیلی «ویل اسمیت» به صورت مجری اسکار به خاطر شوخی با همسرش / تصویر واکنش حاضران در سالن / گریه و عذرخواهی اسمیت پس از دریافت جایزه: عشق موجب می‌شود کارهای دیوانه‌واری انجام دهیم؛ وقتی در اوج هستی، شیطان دقیقا همان موقع سراغت می‌آید +عکس و ویدیو

درگذشت ناگهانی بازیگر مشهور سینمای ایران/ علت فوت به روایت خبرگزاری قوه قضاییه: خودکشی

شرط تحویل آپارتمان ۱۵۰ متری در نیاوران به رضا رویگری / مجری صداوسیما: مالک منزل گفته خانه را با چند پرستار آماده کرده‌ام؛ فقط رضا باید تنها بیاید / وقتش رسیده بگویم که چقدر به رضا ظلم شده / او مدت‌هاست که در روابط‌ش دچار مشکل شده / مو‌های رضا به طرز عجیبی سوزانده شده بود؛ به گریمور گفتم جوری درست کن که فکر کند مو دارد

رپورتاژ / تریبون 2
خواندنی ها
دموکراسی کلاغی؛ کلاغ‌ها برای مشخص کردن زمان پرواز «رای‌گیری» می‌کنند

دموکراسی کلاغی؛ کلاغ‌ها برای مشخص کردن زمان پرواز «رای‌گیری» می‌کنند

برگزاری مراسم فرش قرمز فیلم «برادران لیلا» سعید روستایی در جشنواره کن+ تصاویر

برگزاری مراسم فرش قرمز فیلم «برادران لیلا» سعید روستایی در جشنواره کن+ تصاویر

بقایای فسیلی «اژدهای مرگ» مربوط به ۸۶ میلیون سال پیش، کشف شد

بقایای فسیلی «اژدهای مرگ» مربوط به ۸۶ میلیون سال پیش، کشف شد

دانشمندان چینی: باید برای نابودی ماهواره‌های استارلینک آماده باشیم

دانشمندان چینی: باید برای نابودی ماهواره‌های استارلینک آماده باشیم

رپورتاژ / تریبون 2
آخرین اخبار مهمترین عناوین روز

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۵ خرداد ۱۳۷۸: روایت طاهری اصفهانی از شرایط اصفهان پس از بازداشت کرباسچی

یادداشت‌های علم، چهارشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۴۶ / از وضع مان در مقابل عثمانی، روس ها و انگلیس ها طی ۴۰۰ سال اخیر گفتم، دانشجویان گریه کردند

وزیر کشور: در متروپل یک جنایت اتفاق افتاد / فعلا در مرحله رفع خطر هستیم

دسترسی به اینستاگرام مختل شد

جزئیات آتش سوزی گسترده در شرق تهران/ آتش نشانی: مصدومیت و یا تلفات جانی نداشتیم اما خسارات مالی زیادی بر جای مانده

عکس جدید از تنها توله‌یوز زنده‌ مانده‌ی «ایران»

سفر تیم ملی ایران به ترکیه لغو شد؛ پیگیری اردوی تدارکاتی در قطر

رئیسی در جلسه فوق العاده بررسی وضعیت متروپل آبادان: همه باید هوشیار باشند تا در جریان امدادرسانی، حادثه غیرمترقبه‌ای رخ ندهد / رسانه ملی کمک کند تا مردم در جریان اخبار صحیح و دقیق قرار گیرند / با مقصران حادثه به شدت برخورد شود

ویدیو / از تاریخ جذاب «چای» چه می‌دانیم؟ + زیرنویس فارسی

وزیر کشور: در متروپل یک جنایت اتفاق افتاد / فعلا در مرحله رفع خطر هستیم

دسترسی به اینستاگرام مختل شد

وزش باد شدید در شیراز یک فوتی و دو مصدوم برجای گذاشت

نماینده مجلس: ۱۰۰ درصد قطعات خودرو در ایران چینی است

واکنش فدراسیون فوتبال ایران به لغو دیدار با کانادا: هنوز اطلاعات دقیقی در دسترس نیست / به احتمال فراوان اردوی تیم ملی به جای کانادا در قطر برگزار می‌شود

دادستان مرکز استان خوزستان: آزمایش DNA هویت جسد مالک متروپل آبادان را تایید کرد

عمران خان: اگر دولت پاکستان ظرف ۶ روز انتخابات جدید را برگزار نکند، به همراه ۳ میلیون نفر به طرف اسلام آباد راهپیمایی می‌کنیم

افزایش نجومی قیمت خدمات پستی / کسب و کارهای خانگی و خریدهای اینترنتی در خطر

اعزام فرمانده تیم آتش‌نشانی حادثه «پلاسکو» به آبادان

حذف عوارض صادراتی مرغ، تخم‌مرغ، شیرخشک، خامه و چربی

آخرین آمار کرونا در ایران، ۵ خرداد ۱۴۰۱: ثبت ۳ فوتی و شناسایی ۲۱۷ ابتلای جدید

فرانسه: از تمامی طرف های مذاکرات احیای برجام می‌خواهیم، فورا تصمیمات لازم برای به نتیجه رسیدن این توافق را بگیرند / اینکه فکر کنیم [گزینه احیای برجام] همیشه روی میز خواهد ماند، اشتباهی جدی و خطرناک است

قیمت طلا و سکه، امروز ۵ خرداد ۱۴۰۱

بازداشت ۱۱ متهم در خصوص حادثه متروپل

رییسی: از مردم برای همکاری با دولت تشکر می‌کنم / در حمله سایبری در زمینه بنزین، اگر همراهی نمی‌کردند چه می‌شد؟ دشمن می‌خواست چه شود؟ / در برنامه تحولی دولت ۳۷ موضوع را مورد توجه داده‌ایم؛ این فکر نشات گرفته از سخنان رهبری است

طالبان با چاپ سه میلیون گذرنامه جدید زیر عنوان «جمهوری اسلامی افغانستان» به جای «امارت اسلامی»

قیمت لیر ترکیه، امروز ۵ خرداد ۱۴۰۱

قیمت سکه پارسیان، امروز ۵ خرداد ۱۴۰۱

قیمت دلار در صرافی‌های بانکی، امروز ۵ خرداد ۱۴۰۱

تعداد جان‌باختگان متروپل به ۱۹ نفر رسید

وضعیت جاده ها و راه ها، امروز ۵ خرداد ۱۴۰۱ / وزش باد و گردو خاک در جاده‌های سیستان و بلوچستان / بارش باران در جاده‌های گیلان و مازندران

وضعیت آب و هوا، امروز ۵ خرداد ۱۴۰۱ / آسمان غبار آلود و کاهش کیفیت هوا در نیمه غربی و جنوبی کشور / افزایش نسبی دما در استان­ های ساحلی خزر و اردبیل / وزش باد شدید در شمال شرق، شرق و دامنه­ های جنوبی البرز

ابوترابی: باید بر دست مردمی که با اصلاح یارانه‌ها همراه شده‌اند بوسه زد

نیوزویک: تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند چین در تدارک برای حمله به تایوان است

تعداد جانباختگان حادثه متروپل آبادان به ۱۸ نفر رسید

نامه ایران به دبیرکل سازمان ملل: ترور شهید صیادخدایی در ادامه ترور‌های سیستماتیک شبکه‌ای علیه ایرانیان بود / محکوم کردن این اقدام توسط سازمان ملل، بخشی از وظایف این سازمان است

علوم پزشکی آبادان: تعدادی از امدادگران در محل آواربرداری متروپل مصدوم شدند / فریادهای یکی از افراد مبنی بر ریزش ساختمان، دلیل ازدحام جمعیت شده بود

جزیره قشم در سیطره گرد و غبار/ ۷۷۱ بیمار راهی بیمارستان شدند

نیویورک تایمز: اسرائیل به آمریکا اطلاع داده که ترور سرهنگ صیاد خدایی در تهران کار تل آویو بود؛ برنامه ریزی این ترور هم به ماه جولای ۲۰۲۱ بر می‌گردد / روزنامه اسرائیلی: تل آویو از این گزارش نیویورک تایمز غافلگیر و خشمگین شده

یارانه جدید برای خانوارهای معترض، واریز و مسدود شد

آرشیو
رپورتاژ / تریبون 2
وبگردی

چهره مشهور در فهرست ۱۰ فرد پردرآمد تاریخ

اشک‌های جهانبخش سوژه رسانه‌ها شد/عکس

ترانه علیدوستی با کت و شلوار صورتی در جشنواره فیلم کن

قلعه‌نویی در سیرجان ماندنی شد

خیز ستاره مسلمان برای شکستن دو رکورد درخشان رونالدو

واکنش لیندا کیانی به حادثه آبادان/ نتیجه رشوه به شهرداری ساختمان متروپل است

محمود گبرلو: نوید محمدزاده و فرشته حسینی حجب و حیای ایرانی را زیر پا گذاشتند

واکنش‌ها به گزارش ساختگی صداوسیما از فردی که ۳۰ ساعت زیر آوار بود

تمجید منتقدان از «برادران لیلا» و بازی ترانه علیدوستی در کن

علی دایی ۲۰۰۰ نفر را از بیکاری نجات داد

وقتی رونالدو خودش را حبس کرد!

جانشین بیرانوند از لهستان می‌آید

  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • گردشگری
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"
کد خبر: ۱۰۹۷۴۱
تاریخ انتشار: ۰۰ : ۰۵ - ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۲
صفحه نخست >> سیاست
پ

یک افشاگری جنجالی: برادران رایت مخترع هواپیما نبودند!

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

هنگامی که ویژه‌نامه صدمین سالگرد یک ژورنال مرجع هوانوردی به نام Jane’s All the World’s Aircraft افتخار اولین پرواز هواپیما را متعلق به کسی غیر از برادران رایت دانست، یکی از افتخارات تاریخ امریکا به زیر سوال رفت.

به گزارش انتخاب به نقل از خبر ؛ نام قهرمان جدید گوستاو وایت‌هد (Gustave Whitehead) است، یک مخترع آلمانی که خیلی‌ها بر این عقیده‌اند که او اولین پروازش را دو سال قبل از نمایش برادران رایت در روز 17 دسامبر 1903 در کیتی هاوک انجام داده بود. ولی در حالی که یک کارشناس هوانوردی استرالیایی در پژوهشی جدید توانست سردبیران مجله جینز را قانع کند که زمان بازنگری در کتاب‌های تاریخ رسیده است، موزه ملی هوا فضای اسمیتسونیان در واشینگتن (که هواپیمای برادران رایت در آنجا قرار دارد) هنوز در مورد کار وایت‌هد به دیده تردید می‌نگرد، و آن را بیشتر یک افسانه می‌داند تا واقعیت. دکتر تام کروچ موزه دار ارشد بخش هوانوردی موزه که در زمینه پروازهای برادران رایت نیز صاحب‌نظر است، فکر می‌کند که جینز «اغفال» شده است.

با این وجود، تحولات اخیر سبب سربلندی حامیان قدیمی وایت‌هد شده است. خیلی‌ها فکر می‌کنند که بدهی موزه اسمیتسونیان به میراث برادران رایت (که حتی به صورت قرارداد مکتوبی با وراثان این دو برادر نیز ثبت شده است) مانع از این می‌شود که موزه به واقعیت بی چون و چرای پیشگامی وایت‌هد در پرواز اذعان کند.

شرح عکس:گوستاو وایت‌هد و دخترش رز. مورخان زیادی معتقدند که وایت‌هد بین سه تا شش سال پیش از برادران رایت اولین پرواز با هواپیما را انجام داده بود.

 

تحقیق جان براون

یک تاریخ‌دان پرواز استرالیایی به نام جان براون، کسی بود که نظر مسئولان مجله جینز را تغییر داد. جالب اینجاست که او هنگامی که مشغول پژوهش برای تولید یک برنامه مستند در مورد «خودروهای پرنده» برای شبکه اسمیت‌سونیان بود (و مستقیما با کروچ کار می‌کرد) به کوهی از داده‌ها در مورد وایت‌هد برخورد که تا پیش از این نادیده گرفته شده بودند.

براون می‌گوید: «کشفیات بسیار زیادی در آنجا وجود داشتند» که یکی از آنها خبری در یک روزنامه قدیمی بود که از آن چنین بر می آمد که احتمالا وایت در سال 1897 (شش سال قبل از پرواز برادران رایت) توانسته پرواز کند. «تاریخ وایت‌هد باید کاملا از نو نوشته شود».

او همچنین بر این باور است که یک عکس بزرگ شده ثابت می‌کند که عکس گم شده پرواز واقعی هواپیمای وایت‌هد در روز 14 آگوست 1901 در فیرفیلد کانتیکات (یک لیتوگراف که در همان زمان در مجله بریجپورت هرالد چاپ شده بود) را می‌توان بر روی دیوار یک نمایشگاه هوانوردی در سال 1906، در عکسی که از ان نمایشگاه توسط ویلیام هامر گرفته شده بود، مشاهده کرد.

این عکس، در حقیقت، بخشی از آرشیو هامر در خود موزه اسمیت‌سونیان است. براون می‌گوید که به او اجازه دسترسی به آن عکس داده نشد. ولی او توانست به یک کپی چاپ شده از آن را که در موزه «پیشگام هوانوردی گوستاو وایسکوف» در شهر زادگاه او، یعنی لوترزهاوزن آلمان (جایی که وایت‌هد با نام واقعی گوستاو وایسکوف به دنیا آمد) قرار داشت، دست پیدا کند.

براون که اکنون در آلمان در حال تهیه کردن یک فیلم مستند در مورد زندگی وایت‌هد استمی‌گوید: «این یک مسئله خیلی ساده است. مسئله این است: آیا گوستاو وایت‌هد پرواز کرد یا نکرد؟ آیا او ابزارهای لازم را داشت؟ آیا او انگیزه لازم را داشت؟»

براون آن را «غیر قابل انکار» می‌داند، دلیل آن را هم پس زمینه حرفه‌ای او در هوانوردی، شواهد مستند در مورد تعداد موتورهای هواپیما که وایت‌هد ساخت و فروخت، استشهادنامه‌های امضا شده توسط شاهدان عینی که ناظر پرواز او بودند، مطالب منتشر شده در روزنامه‌ها و مستندات دیگر می‌داند.

 

قرارداد مشکوک

در حوالی سال 1914، اسمیت‌سونیان اعلام کرد که ساموئل پیرپونت لنگلی، که زمانی دبیر موزه بود، اولین کسی بود که یک ماشین پرنده موفق ساخت. موزه به این ترتیب دروغی را تحویل تاریخ هوانوردی داد.

در رد این مدعا همین بس که لنگلی مدت‌ها پیش از آن تاریخ مرده بود، اما رئیس آن زمان موزه، چارلز ولکات که یک دوست نزدیک او بود، تلاش کرد تا برای اعاده حیثیت دوست درگذشته‌اش، طراحی شکست خورده هواپیمای او را بازسازی کند (و اصلاحات عمده‌ای در آن انجام دهد) تا بتواند با موفقیت آزمون‌های پرواز را پشت سر بگذارد.

هنگامی که موزه، لنگلی را اولین کسی اعلام کرد که یک ماشین پرنده ساخته است، ارویل (برادر بازمانده رایت) هواپیمای خود را به جای این موزه به لندن فرستاد، و هواپیما تا پس از مرگ او در سال 1948 در موزه علوم لندن باقی ماند.

وراث خانواده اما، هواپیما را در پایان سال 1948 به موزه اسمیتسونیان بازگرداندند، البته نه تا قبل از این که طی یک قرارداد رسمی، موزه اسمیتسونیان برادران رایت را به عنوان صاحبان بی چون و چرای عنوان اولین پرواز هواپیما به رسمیت بشناسد. این قرارداد به طور مشخص بیان می‌دارد که اگر موزه اسمیتسونیان هر کس دیگری را به عنوان اولین کسی که با هواپیما پرواز کرد (یا یک ماشین پرنده را پیش از برادران رایت ساخت) اعلام کند، در آن صورت خانواده بی درنگ هواپیما را از موزه خارج خواهند کرد.

 

ارزش‌های خانوادگی

آماندا وایت لین، که نوه برادرزاده برادران رایت است، می‌گوید که قرارداد اهرم‌های کافی دارد تا مانع از این شود که موزه اسمیتسونیان هواپیمای برادران رایت را به پشت موزه و پشت سر میراث لنگلی منتقل کند».

اما «هنگامی که آنها از ارویل و خانواده ویلبر در مورد ماشین پرنده پرسیدند، آنها گفتند «ما خوشحال می‌شویم که آن را درست پشت آیرودروم و به عنوان شماره دو آویزان کنیم» چیزی که به گفته او خیلی از مقالات اخیر در مورد قرارداد به آن اشاره نکرده‌اند.

او با اشاره به اتهام وارد شده به خانواده که موزه اسمیتسونیان را با استفاده از مسئله لغو حق نمایش هواپیما تحت فشار قرار داده است، می‌گوید: «من فکر می‌کنم که خانواده رایت همواره تلاش کرده‌اند تا به درستی و صداقت رفتار کنند، و امیدوارم که اسمیتسونیان هم همین کار را در پیش بگیرد».

 

اظهارات جینز

ولی مسئولین جینز به گونه دیگری فکر می‌کنند. پل جکسن ویراستار آزاد این انتشارات، سال‌ها پیش مطلبی در مورد موفقیت برادران رایت نوشته است. ولی حال می‌گوید: «اکنون و به لطف تحقیق جان، بر این باورم که در ان زمان اشتباه می‌کردم».

جکسن می‌گوید که او رویکرد یک مهندس را برای نگاه به این مسئله در پیش گرفته است؛ و تجربه وایت‌هد، پیشرفت موتورها، و امکان پذر بودن طراحی او را در نظر گرفته است: «تا به حال بحث‌های زیادی در مورد وایت‌هد با بحث‌های حاشیه‌ای در مورد قابل اعتماد بودن این یا آن شاهد به بن بست رسیده‌اند. وقتی تنها عوامل مهندسی را در نظر می‌گیریم، من از دید حرفه‌ای قانع شده‌ام که هواپیمای وایت‌هد توانایی پرواز را داشت».

همزمان، جکسن در مطلبی که برای شماره صدمین سالگرد مجله نوشت، ادعای ریچارد هاول سردبیر بریجپورت هرالد مبنی بر مشاهده اولین پرواز (و نوشتن در مورد آن) را باارزش می‌داند.

 

احترام به جای خود

منتقدین می‌گویند که ادعای بریجپورت هرالد برای پرواز وایت‌هد واقعی نیست، و در ضمن خیلی روزنامه‌های دیگر هم بودند که بدون تایید محتوای داستان، فقط آن را چاپ کردند.

کروچ می‌گوید: «من نمی‌خواهم وایت‌هد را زیر سوال ببرم، هر کسی که در آن زمان به هوانوردی علاقه داشت، و در آن دوران مشغول ساخت چیزی برای این هدف بود، مستحق احترام است. فقط مسئله این است که او اعتبار کسی که اولین پرواز را انجام داد ندارد، و قطعا لایق جایگاه مخترع اولین هواپیما نیست».

کروچ، که بخش عمده زندگی خود را به پژوهش و نوشتن در مورد برادران رایت گذرانده است، می‌گوید که بحث وایت‌هد «هر 20 سال، مانند یک ساعت کوکی» دوباره سر باز می‌کند؛ و هیچ گاه هم (البته از دید او) شواهد قطعی برای بازنویسی تاریخ در دست ندارد.

کروچ همچنین شهادت شاهدانی را که ادعای مشاهده پرواز وایت‌هد داشته‌اند، و استشهاد نامه کسانی را که گفته‌اند برادران رایت چندین ماه پیش از اولین پرواز خود از کارگاه وایت‌هد بازدید کرده‌اند و خیلی از شیوه‌ها و ابزار او را به سرقت برده‌اند، نیز زیر سوال برده است.

یک شاهد عینی، (یکی از کارمندان وایت‌هد به نام آنتون پروکنر) سوگند خورد که این برادران به کارگاه وایت‌هد رفته و آنجا را با حجم عظیمی از اطلاعات ترک کردند.

کروچ چنین شهادتی را (که چند دهه بعد انجام شد) غیر دقیق، و جمع آوری شده توسط بازرسان مغرض می‌داند که بر محتوای اظهاریه‌ها تاثیر می‌گذاشتند. «برادران رایت هیچگاه به بریجپورت نرفتند تا گوستاو را ببینند، یک تاریخ 200 صفحه‌ای وجود دارد که می‌گوید برادران رایت در هر روز عمرشان در کجا بودند. در آنجا نبودند».

 

تالارهای تاریک‌تر تاریخ

کروچ همچنین ادعاهای مبتنی بر نظریه توطئه در مورد نادیده گرفتن کار وایت‌هد را هم رد می‌کند، که از جمله آن ادعاها می‌توان به ادعاهای استلا رندولف، نویسنده دو بیوگرافی او، و بعدها ولیام اودوایر که در نوشتن کتاب سوم رندولف به نام«تاریخ طبق قرارداد» اشاره کرد، که به قرارداد موزه و خانواده رایت می‌پردازد.

سوزان اودوایر برینچمن می‌گوید: «پدرم درگیر یک نزاع دائمی با تاریخ نویسان اسمیسونیان بود که هرگز وایت‌هد را به عنوان اولین پرواز به رسمیت نشناختند (و نمی توانند بشناسند)، چرا که طبق قرارداد اجازه این کار را نداشتند».

در حقیقت، به گفته او تنها هنگامی واقعیت این قرارداد روشن شد که سناتور لوول ویکر از ایالات کانتیکات یک کپی از آن را با استفاده از قانون آزادی اطلاعات به دست آورد. تا آن زمان، به پدر او و دیگران گفته می‌شد که چنین قراردادی وجود خارجی ندارد.

به گفته برینچمن، در طول 50 سالی که پدر او به بررسی تاریخ وایت‌هد پرداخت، به کرات «تهدید» شد. حتی یک بار یک افسر نظامی ایالات متحده به او هشدار داد که سر و صدای زیاد او در مورد وایت‌هد می‌تواند به زندان ختم شود. «این جنبه تاریک تاریخ است. شاید به همین دلیل است که تاریخ‌دانان در سراسر کشور، کمتر به خود جرات زیر سوال بردن این موزه را می‌دهند. «مسوولان طوری رفتار می‎کنند که اگر اسمیتسونیان را خشمگین کنید، مانند این است که خشم خدا را خریده‌اید. ممکن است برای همه عمر با تحریم و بدرفتاری مواجه شوید».

 

حال چه؟

اما این مانع از این نشد که جان براون، کراوچ و موزه را زیر سوال ببرد. او این اتهام را به موزه وارد می‌کند که شواهد متعدد به نفع مدعای وایت‌هد به طور واقعی ارزیابی نشده‌اند، و کروچ «از هر سوالی که در این بین مطرح شده است، طفره می‌رود».

علاوه بر این، به رغم این که عکس معروف اولین پرواز خود برادران رایت هم هنوز از جانب برخی زیر سوال است، اما پرواز و شهود وایت‌هد با بی‌رحمی بسیار بیشتری به نسبت این دو برادر زیر سوال رفته‌اند، که تا حدی به این دلیل است که خبر آن تا 5 سال پس از انجام آن پرواز منتشر نشد.

ولی از آنجا که برادران رایت اولین کسانی بودند که خود را به عنوان پدران پرواز معرفی کردند، بار اثبات مدعا همواره بر عهده طرفداران وایت‌هد بوده است.

متعاقب جنجال ایجاد شده پس از انتشار جینز، (و همچنین اظهار نظرهای عمومی متقابل براون و کروچ)، موزه اسمیت‌سونیان به براون پیشنهاد کرده که عکس اصلی موجود در مجموعه هامر را بررسی کند، عکسی که به گفته کروچ، براون هیچگاه نخواسته بود آن را ببیند.

براون می‌خواهد از فرصت استفاده کند، و یک گروه فیلم برداری با خود ببرد. اگر یک جام مقدس برای طرفداران وایت‌هد وجود داشته باشد، همانا همین عکس است.

همزمان در بریجپورت هم، یک نفر پایه مجسمه یادبود وایت‌هد را تخریب کرده، و برخی بر این باورند که این حادثه تصادفی نبوده است.

دست کم تا زمانی که فیلم بازدید براون منتشر نشود، این داستان ادامه دارد.

قران
ارسال به تلگرام
قران
قران
قران
قران
قران
قران
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • گردشگری
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"