تغییر دوباره در روش قیمت‌گذاری خودرو

دنیای اقتصاد: در حالی که حدود یک هفته از اعلام قیمت جدید خودروهای داخلی می‌گذرد و مشتریان تازه در حال آشتی کردن با خودروسازان هستند، خبر می‌رسد شورای رقابت قصد دارد شیوه قیمت‌گذاری خودرو را تغییر دهد.

به گفته منابع آگاه، شورای رقابت می‌خواهد از این پس خودروهای داخلی را در دو گروه متفاوت قیمت‌گذاری کرده و برای هر خودرویی نیز ضرایب مخصوص مربوط به ارزبری آن را لحاظ کند. بر این اساس، خودروها به دو دسته «داخلی» و «مونتاژی» تقسیم می‌شوند، که گروه اول شامل محصولاتی مانند پراید، پژو 405 و پارس خواهد بود و مگان و ماکسیما و تندر-90 و سوزوکی گرند ویتارا و... نیز در گروه دوم قرار می‌گیرند.

ظاهرا هدف شورای رقابت این است که با این کار، بهانه خودروسازان مبنی بر ارزبر بودن محصولات شان را از بین ببرد. خودروسازان بارها طی سه ماهی که از ورود شورای رقابت به ماجرای قیمت‌گذاری خودرو می‌گذرد، به نحوه تعیین قیمت‌ها اعتراض کرده و گفته‌اند شورا هزینه‌های مربوط به ارزبری خودروها را یا محاسبه نکرده یا کم به حساب آورده است. از پس همین اعتراض است که هنوز قیمت خودروهایی مانند تندر-90 و مگان و تیانا مشخص نشده و مشتریان این خودروها بلاتکلیف‌اند و نمی‌دانند سرنوشت قیمت آنها چه خواهد شد.

خودروسازان معتقدند چون محصولات موردنظر با قطعات سی کی دی وارداتی به تولید می‌رسند و ارزبری بالایی دارند، نباید قیمت‌گذاری آنها با همان فرمولی که قیمت خودروهایی مثل پراید و پژو 405 را مشخص می‌کند، تعیین شود. این موضع خودروسازان تا به امروز اجازه نداده قیمت محصولات مونتاژی با ارزبری بالا، نهایی شود و حالا شورای رقابت می‌خواهد با ارائه روشی جدید، بهانه را از جاده مخصوصی‌ها بگیرد. در واقع شورا قصد دارد ضریب مربوط به قطعات وارداتی را جداگانه برای همه خودروهایی که قیمت‌گذاری می‌کند، در نظر بگیرد.

آن طور که خبر می‌رسد، هر دو گروه خودروها (داخلی و مونتاژی) با توجه به حجم قطعات سی‌کی‌دی وارداتی و متناسب با میزان ارزبری که دارند، قیمت‌گذاری خواهند شد، حال این خودرو می‌خواهد پراید باشد یا مگان.

به عبارت بهتر، خودروهای تولید و مونتاژ داخل هر کدام با ضریب مخصوص و مرتبط با حجم استفاده از قطعات وارداتی قیمت خواهند خورد.

با این حساب، فرمولی که برای تعیین قیمت مثلا مگان به کار می‌رود، با فرمول محاسبه نرخ تندر-90 متفاوت خواهد بود، چون ارزبری این دو با یکدیگر فرق می‌کند. این در حالی است که به اعتقاد برخی کارشناسان، در صورت قیمت‌گذاری خودروهای مونتاژی بر اساس میزان ارزبری، قیمت آنها بسیار بالا خواهد رفت، چون نرخ ارز رشد زیادی کرده و حجم قطعات سی‌کی‌دی نیز بالاست. در این شرایط، خودروسازان نیز با چالش فروش روبه‌رو خواهند شد، زیرا اگر قیمت‌های اعلامی محصولات مونتاژی بر اساس میزان ارزبری، بالاتر از بازار باشد (که ظاهرا خواهد بود)، مشتریان خریدشان را تحریم می‌کنند.

به گفته برخی منابع آگاه، خودروسازان قصد دارند در صورتی که این اتفاق برای تندر-90 رخ بدهد، تولید آن را متوقف کنند. ظاهرا آنها تهدید هم کرده‌اند که اگر قیمت اعلامی تندر-90 از سوی شورای رقابت، کمتر از هزینه تمام شده تولید تندر-90 باشد، دیگر این محصول را به تولید نخواهند رساند. این در حالی است که ظاهرا شورای رقابت طی هفته جاری قیمت خودروهای تندر-90، پژو206، مگان، ماکسیما، نیسان تیانا و سوزوکی گرندویتارا را اعلام خواهد کرد. گفته می‌شود قیمت این خودروها نیز مانند قبلی‌ها با توافق طرفین (خودروسازان و شورای رقابت) مشخص و اعلام خواهد شد.

فروش بالا رفت

اما اگرچه عدم اعلام قیمت خودروهایی مانند تندر-90 و پژو 206 و مگان سبب شده بسیاری از مشتریان پشت در نمایندگی‌های فروش و بازار خودرو بمانند، اما با این حال خودروسازان می‌گویند شرایط خوبی در فروش دارند. در این مورد، عبدالله بابایی مدیرفروش ایران خودرو با بیان اینکه حجم فروش شرکت رشد خوبی داشته، می‌گوید: ایران خودرو طی شش روز (از شنبه هفته گذشته تا صبح جمعه) بین 16 تا 18 هزار خودرو فروخته که با توجه به قرار داشتن در فصل رکود، آمار مناسبی است.

به گفته وی، همواره فروردین و اردیبهشت، دوران رکود بازار خودرو به حساب می‌آیند، اما این شرکت توانسته در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته فروش خود را تقریبا سه برابر کند. بابایی این را هم می‌گوید که هرچه به فصل تابستان نزدیک شویم، استقبال مشتریان نیز افزایش خواهد یافت. گفته‌های معاون فروش ایران خودرو در شرایطی است که خبر می‌رسد بازار خودرو هنوز در رکود به سر می‌برد و مشتریان تمایلی به حضور در آن ندارند. در این مورد، کارشناسان دو دلیل عمده را عنوان می‌کنند، یکی عدم‌اعلام قیمت برخی خودروها و دیگری فروش فوری خودروسازان با قیمت‌هایی کمتر از بازار.

به گفته آنها، اگر قیمت خودروهایی مانند تندر-90 و پژو 206 اعلام شود، خرید و فروش به بازار هم خواهد رسید، البته به شرط آنکه قیمت بازار این خودروها بیشتر از نرخ کارخانه‌ای شان نباشد. همچنین آنها معتقدند چون خودروهای فعلی با قیمت کمتری نسبت به بازار به فروش می‌رسند و موعد تحویل آنها نیز زیاد نیست، مشتریان ترجیح داده‌اند به جای بازار، از نمایندگی‌های فروش خودروسازان خرید کنند.

این در حالی است که به نظر می‌رسد افزایش تقاضا در بازار، رشد دوباره قیمت‌ها را به دنبال داشته باشد، زیرا بعید است حجم تولید پاسخگوی میزان تقاضای مشتریان در آینده نزدیک باشد. مشکل اینجاست که تولید خودرو نیز هنوز به روال عادی برنگشته و این یعنی افزایش تقاضا در نمایندگی‌ها و بازار كه (در صورتی که عرضه جوابگو نباشد) به هم خوردن تعادل قیمت را به دنبال خواهد داشت. باید دید رفتار خودروسازان در آینده به چه شکل است و آنها چگونه می‌خواهند بازار را کنترل کنند. البته نقش شورای رقابت نیز به عنوان مرجع قیمت‌گذاری خودرو مهم است، زیرا قیمت‌های اعلامی قطعا بر انگیزه خرید مشتریان تاثیر خواهند داشت.