چه کسانی جلیلی را جلیلی کردند؟

این روزها سعید جلیلی به آسانی نقد می شود. رسانه های مختلف هر کدام از یک زوایه به نقد وی می پردازند. اما روزگاری بود که هیچ کس نمی توانست از جلیلی حرف انتقادی بزند. هر انتقادی تاب آورده نمی شد و البته انبوه مداحی بود که از وی در رسانه ها منتشر می شد.

به گزارش الف، وقتی که سعید جلیلی به میدان آمد برای همه یک سوال وجود داشت. چرا جلیلی محبوبیت دارد؟ این محبوبیت را از کجا آورده است؟ چرا تا کسی نقدی می کند از سوی طیف تندروی جامعه مورد وهن قرار گرفته می شوند. جلیلی هویت اجتماعی خود را از کجا آورده است؟ سابقه اجرائی داشته و در معرض چشم ها بوده است؟ مواضع سیاسی و فرهنگی قابل اعتنا داشته است؟ فعالیت فرهنگی یا دانشگاهی موثر داشته است؟ اهل نوشتن و نقد و حضور در رسانه ها بوده است؟ سخنرانی یا مقاله قابل توجه دارد؟ اطرافیان قابل اعتنا و شهیر و دارای محبوبیت دارد؟

هویت اجتماعی سیاسی جلیلی جز مسئولیتی که داشته است چیست و از کجا آمده است؟
ریشه محبوبیت جلیلی را باید در مذاکرات ۵+۱ دید؛ نه خود مذاکرات بلکه حاشیه مذاکره. در همین رابطه سهم خبرنگاران و گروه های مستندسازی که همراه با جلیل روانه مذاکرات می شدند قابل اعتنا است.

یک تفاوت آشکار میان خبرنگاران ایران و دیگر خبرنگاران رسانه های خارجی در انعکاس اخبار مذاکرات وجود داشت و آن اینکه بجای توجه به اصل مذاکره به دلیل کم کاری و محافظه کاری حلقه اطلاع رسانی مذاکره کنندگان ایرانی، همه توجه شان به حاشیه نشست می شد و نه متن مذاکرات.

اخباری از این دست که جلیلی نمازش را اول وقت خواند. جلیلی در هواپیما نماز جماعت برپا کرد. جلیلی سجده اش طولانی شد. جلیلی عکس شهید نشان داد و مورادی از این دست. این اخبار با شایعات هم داغتر می شد. اینکه جلیل پای مصنوعی خود را روی میز مقابل اشتون گذاشته است. اینکه به اشتون هشدار داده است. بعد هم انبوه گروه مستند سازی که برای تصویر چنین نشانه هائی در حاشیه مذاکرات حضور می یافتند.

عدم نقد کردن جلیلی به سبب حاشیه امنی که در شورای امنیت برایش ایجاد شده بود به علاوه چهره آسمانی و غیر واقعی و تک بعدی رسانه ها و خبرنگاران از وی، باعث شد جلیلی محبوبیت کاذب پیدا کند تا انجا که بسیاری از کسانی که در ابتدا علاقه مند به او شدند دقیقا نمی دانستند از چه چیزی حمایت می کنند. حتا برخی گروه های سیاسی هم به سبب همین محبوبیت کاذب ناچار شدند از جلیلی حمایت کنند حال آنکه در محافل خود می دانستند که جلیلی دارای کسری اجرائی و ضعف تجربی است و سابقه قابل دفاعی نیز در شورای امنیت ندارد.