در عمر بیش از ۳۰ ساله دستگاه قضایی کشور تا کنون ۵ نفر سکاندار قوه قضاییه شده‌اند که اولین آنها آیت‌الله مظلوم بهشتی بوده و اکنون ریاست آن بر عهده آیت‌الله صادق آملی لاریجانی است.

به گزارش فارس دستگاه قضایی در کشور ما یکی از مهمترین قوا به شمار می‌رود و مرجع عدالت‌خواهی و رسیدگی به دعاوی شهروندان است.

قوه قضائیه موظف به پیگیری شکایات، برخورد با متخلفان و در نهایت اجرای عدالت به بهترین شکل ممکن است و در این میان استقلال دستگاه قضایی بیش از پیش در تسریع روند فعالیت‌ها نقش دارد.

اگر قوه قضائیه متأثر از نهادها و یا دستگاه‌های وابسته به قوای دیگر بود به هیچ عنوان شاهد استقرار عدل و ایجاد آرامش در کشور نبودیم.

بدون شک نوع وظایف محوله بر دستگاه قضایی دلیل اصلی برای استقلال این قوه است و رؤسای دستگاه قضایی از آغاز تاکنون در جهت استقلال این قوه تلاش بسیاری کرده‌اند.

آیت الله شهید سید محمد بهشتی‌ نخستین کسی است که سنگ بنای دستگاه قضایی را بنا نهاد و پس از آن سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، محمد یزدی و هاشمی شاهرودی عهده دار این منصب شدند.

در حال حاضر نیز آیت الله آملی لاریجانی ریاست دستگاه قضایی کشور را بر عهده دارد.

در ذیل نگاهی به زندگی و عملکرد رؤسای دستگاه قضایی از آغاز تا به امروز داریم:

آیت الله سید محمد بهشتی

شهید بهشتی در سال 1307 در اصفهان و در خانواده‌ای مذهبی متولد شد، وی در چهار سالگی به مکتب رفت و به دلیل گرایش به علوم دینی در سال 1321 راهی مدرسه صدر شد.

در سال 1327 دیپلم ادبی را با شرکت در امتحان متفرقه اخذ کرد و به دانشکده علوم معقول و منقول (دانشکدهٔ الهیات و علوم اسلامی کنونی) دانشگاه تهران وارد شد.

در سال 1335 دوره دکتری خود را در رشته فلسفه آغاز کرد. اما با توجه به فعالیت در قم و مبارزات و سفر به آلمان نتوانست به موقع دوره را به پایان برساند و سرانجام در سال 1353 از پایان‌نامه دکتری خود تحت عنوان «مسائل ما بعد الطبیعه در قرآن» دفاع کرد.

ریاست دیوان عالی کشور، ریاست قوه قضائیه، دبیر کل حزب جمهوری اسلامی و نائب رئیس خبرگان قانون اساسی از جمله عناوینی بود که شهید بهشتی در طول زندگی خود با آن‌ها شناخته شد.

وی در هفتم تیر ماه 1360 در پی انفجاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی که توسط سازمان مجاهدین خلق ایران سازماندهی شده بود، ترور شد.

آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی

وی در سال 1304 در اردبیل و در خانواده‌ای روحانی متولد و در سال 1319 وارد مدرسهٔ علمیهٔ ملا ابراهیم در شهر اردبیل شد.

وی در سال 1322 برای خواندن درس حوزوی در مراتب بالاتر وارد شهر قم شد و حدوداً سه سال در این شهر اقامت گزید. موسوی اردبیلی در قم شاگرد کسانی چون سید محمدرضا گلپایگانی، سید احمد خوانساری بود.

از مشاغل و مسئولیت‌های وی پس از انقلاب اسلامی می‌توان به عضویت در شورای انقلاب، عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، عضویت در هیئت سه نفره رسیدگی به اختلاف بنی‌صدر و دیگران، نمایندگی دوره اول مجلس خبرگان رهبری، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور ، عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی و مسئولیت اجرای فرمان شش ماده‌ای امام‌ خمینی (ره) اشاره کرد.

آیت الله محمد یزدی

وی در سال 1310 در اصفهان متولد شد. ایشان عضو شورای نگهبان، نماینده استان تهران در مجلس خبرگان رهبری، دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه است.

ریاست قوه قضائیه (1368 تا 1378)، نمایندگی مجلس شورای اسلامی در دوره‌های اول و دوم، نمایندگی مجلس خبرگان قانون اساسی و عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی از سوابق دیگر اوست.

آیت الله هاشمی شاهرودی

سید محمود هاشمی شاهرودی در سال 1327 در شهر نجف و در خانواده‌ای مذهبی متولد شد، وی تحصیلات ابتدایی را در مدرسه علویه نجف به پایان رساند و سپس به تحصیلات حوزوی پرداخت.

پس از پیروزی انقلاب 1357 به ایران آمد و رابط امام خمینی(ره) و سید محمدصادق صدر شد و پیام‌های مراجع تقلید ساکن شهر نجف را به امام خمینی(ره) می‌رساند.

او همچنین تشکیلات جامعه روحانیت مبارز و مجلس اعلای عراق را به راه انداخت و آن را مدیریت و سازماندهی کرد.

سید محمود هاشمی شاهرودی سال‌ها از اعضای شورای نگهبان بود تا اینکه با حکم رهبر معظم انقلاب در 23 مرداد 1378 به ریاست قوه قضائیه ایران منصوب شد و تا سال 1388 این منصب را در اختیار داشت.

وی در سال 1378 به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد و پس از پایان دوره ریاست در قوه قضائیه به عضویت در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد.

آیت الله آملی لاریجانی

صادق آملی لاریجانی همچون دیگر برادران و خواهرش علاوه بر اینکه از کودکی با مسایل دینی آشنا شد، علوم جدید را نیز فراگرفت.

وی دوران دبستان را در سال 1345 آغاز کرد و دوره دبیرستان را از دبیرستان صدر اوحدی در سال 1356 به پایان رساند و در همین سال وارد حوزه علمیه شد.

لاریجانی با به پایان بردن دروس سطح به درس خارج پدر خود هاشم آملی و نیز حسین وحید خراسانی رفت و سالها از محضر آنان بهره برد. او در بخش علوم عقلی نیز در درس اسفار عبدالله جوادی آملی و حسن حسن‌زاده آملی حاضر شد.

صادق آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه ایران و از اعضای فقهای شورای نگهبان است. وی همچنین از ‏اعضای مجلس خبرگان رهبری در دوره سوم و چهار در استان مازندران بوده ‌است.

فلسفه اخلاق در قرن حاضر،‌ انسان از آغاز تا انجام، ترجمه رساله علامه طباطبایی،‌ دین و اخلاق (ترجمه)، فلسفه تحلیلی، تئوری‌های معناداری و زبان دین از جمله کتاب‌هایی است که وی تألیف، تصحیح و ترجمه کرده است.