چرا نباید از مدح دیگران خوشحال شد؟

چاپلوسی، حالتی است برخاسته از ضعف نفس و نوعی اسارت روحی انسان که در برابر دیگر آدمیان برای جلب منافع و کسب امتیازهای مادی صورت می‌گیرد.

به گزارش ایسنا، پیامبر(ص) در پاسخ به این‌که در برابر مدحی که در حد ما نیست چه باید بکنیم؟ می‌فرمایند: " ای پسر مسعود! هرگاه مردم تو را ستودند و گفتند: روزها روزه می‏‌گیری و شب‏‌ها عبادت می‏‌کنی، حال آن که چنین نبودی شادمان مشو؛ زیرا خداوند متعال می‏‌فرماید: «البته گمان مبر کسانی که به آنچه کرده‏‌اند شادمانی می‏‌کنند و دوست دارند به آنچه نکرده‏‌اند ستایش شوند، قطعا گمان مبر که برای آنان نجاتی از عذاب است. آنان را عذابی دردناک است1،2» .

امام باقر(ع) نیز درباره این‌که چرا نباید از مدح دیگران خوشحال شد؟: "- به جابر بن یزید جعفی- فرمودند: " و بدان که تو دوست (و پیرو) ما نیستی مگر آن گاه که اگر همه همشهریانت بر ضدّ تو همداستان شوند و بگویند: تو مرد بدی هستی، این سخن تو را اندوهگین نسازد و اگر بگویند: تو مرد خوبی هستی، این سخن شادمانت نگرداند. بلکه خودت را با قرآن بسنج، اگر پوینده راه آن بودی و به آنچه به بی‏‌اعتنایی بدان فراخوانده است بی‏‌اعتنا و به آنچه بدان ترغیب کرده است راغب بودی، پس پایداری کن و خوش باش؛ زیرا که آنچه درباره تو گفته شده به تو زیانی نرساند و امّا اگر از قرآن جدا بودی، چرا باید فریب حرف‏‌های مردم را بخوری ؟3".

امیرالمؤمنین علی(ع) نیز در مواجهه با ستایش مردم این دعا را می‌خواندند: "- آنگاه که عدّه‏‌ای در حضورش او را ستودند- : خدایا، تو مرا بهتر از خودم می‏‌شناسی و من خود را بهتر از آنان می‏‌شناسم. خدایا، ما را بهتر از آن چیزی قرار ده که آنان گمان می‏‌کنند و آنچه را هم که درباره ما نمی‏‌دانند بر ما ببخشای4".

منابع:

1- منتخب میزان‌الحکمة: 508 آل عمران، آیه 188.

2- آل عمران: 188. مکارم الأخلاق: 2 / 353 / 2660

3- تحف‌العقول: 284 منتخب میزان الحکمة: 508

4- نهج البلاغة: الحکمة 100 منتخب میزان الحکمة: 508