بلومبرگ : در شکست دموکراسي مصر نبايد "اسلام" را مقصر دانست

بلومبرگ در مقاله اي نوشت در شکست دموکراسي در مصر نبايد اسلام را مقصر دانست بلکه اشتباهات اخوان المسلمين و محمد مرسي عامل اين شکست است.

به گزارش سرويس بين‌ الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از بلومبرگ ؛ اين خبرگزاري در مقاله اي به قلم نوآ فلدمن استاد حقوق بين الملل دانشگاه هاروارد به بررسي دلايل شکست دموکراسي در مصر و سقوط دولت مرسي به دست نظاميان اين کشور پرداخت و گفت نبايد اسلام را عامل اين شکست دانست.


فلدمن در اين مقاله مينويسد: بيداري اسلامي در تونس شروع شد وطي چند هفته به کشور همسايه،مصر رسيد.امروز( دو سال و نيم بعد) تونس در آستانه تصويب قانون اساسي خود با راي بيش از دو سوم مجمع قانون اساسي قرار دارد.اما مصر در شرايط کودتاي نظامي قرار دارد که رئيس جمهور اين کشور را از قدرت حذف کرد. سئوال اساسي اين است که تفاوت اين دو در چيست؟ چرا قانون اساسي مبتني بر دموکراسي در يک کشور شمال آفريقا نسبتا خوب جواب داده اما در کشور ديگر از بين رفت؟ و جواب اين سئوال، در مورد آينده دموکراسي در کشورهاي عرب زبان جهان چه پيامي براي ما دارد؟


شايد فکر کنيد جواب اين سئوالات چيزي مربوط به اسلام باشد.اما اينطور نيست.در هر دو کشور مصر و تونس اولين انتخابات دموکراتيک برجسته اي از احزاب اسلامي ارائه کرد. النهضه ،جنبش اسلام گرايي که حزب سياسي اش پيروز انتخابات تونس شد،به لحاظ ايدئولوژيک شبيه اخوان المسلمين است.هر دو حزب معتقد به ترکيب ارزش هاي اسلامي با اقدامات دموکراتيک هستند.هر دو نقش سياسي زنان را قبول دارند و براي غير مسلمانان شهروندي برابري قائل هستند،هرچند هر دوبه لحظ اجتماعي محافظه کارند و به دنبال اسلامي کردن تدريجي و داوطلبانه جامعه هستند .


اما شخصيت ها و شيوه هاي متضاد سران اين دو حزب باعث شد النهضه و اخوان المسلمين به هنگام مذاکره با سکولارها در مورد دين ،رفتاري متفاوت داشته باشند.راشد الغنوشي رهبر معنوي اسلامخواهان تونس نزديکترين نمونه به «نلسون ماندلاي اسلامي» است. او در طول مدت تبعيد در مورد سازگاري اسلام و دموکراسي مطالب فراواني نوشت و در خصوص نحوه تعامل اسلام و کشورداري نمونه ليبرالي ارائه کرد.


بدبينان در آن زمان مدعي بودند که ديدگاه هاي غنوشي پوششي بر يک دستور کار افراطي تر است و برخي سکولار هاي تونس هنوز هم بر اين باورند.اما شواهد موجود بر عکس اين قضيه را نشان ميدهند.غنوشي ميخواهد تونس ارزش هاي اسلامي را برگزيند، اما تقواي تحميلي بي معني و بي ارزش است.او معتقد است اسلام قادر است مردم را متقاعد سازد حقايق آن را برگزينند اما به شرطي که به زور به خورد مردم داده نشود.


اما بر عکس وقتي مرسي به رياست جمهوري رسيد نشان داد که در طول فرايند تدوين پيش نويس قانون اساسي حاضر به گفتگو نيست.اخوان المسلمين ميتوانست با معتدل کردن مفاد اسلامي متعدد مدنظر خود حسن نيت خود را نشان دهد.حتي مجبور نبود قوانين شرعي را نيز حذف کند. اما اخوان در عوض تند رفت .شايد سازش به تنهايي نمي توانست اعتراضاتي را که منجر به برکناري مرسي شد ،مهار کند اما نشان مي داد دولت نماينده کل مردم است نه فقط آنهايي که به اخوان راي داده اند.




شايد مهمترين عاملي که موفقيت تونس را از فاجعه مصر جدا ميکند تمايل براي تقسيم مسئوليت حکومت است. النهضه به عنوان بخشي از ائتلاف با سکولارها که اعضاي آن سمت رياست جمهوري و رياست مجلس را در کنار نخست وزير عضو النهضه بر عهده گرفتند ،بر تونس حکومت کرده است.قدرت نمادين ائتلاف به النهضه کمک کرده است که مردم فقط النهضه را عامل روند کند تغييرات اقتصادي ندانند بلکه کل دولت را مسئول بدانند.اما مرسي نتوانست کابينه اي ائتلافي تشکيل دهد ودر نتيجه فقط او و حزبش هدف خشم مردم ناراضي از اوضاع اقتصادي قرار گرفتند.


اين مشکل تازه اي نيست ، از زمان استقلال کشورهاي عرب زبان اوضاع همينطور بوده و مردم اين کشورها فاقد فرهنگ سياسي« تقسيم دموکراتيک قدرت» بوده اند. سنت قدرت بلامنازع رئيس جمهور، هم توجيه کننده اقدام مرسي در حکمراني بدون سازش است و هم اقدام مردم را که مرسي را به چشم يک ديکتاتوري که لايق سرنگوني است، ديدند توجيه ميکند. هر دو طرف به نوعي تصور کردند رئيس جمهور منتخب ميتواند مانند يک فرد غير منتخب باشد.


در انتهاي اين گزارش آمده است : اما روش کار دموکراسي اينطور نيست. دموکراسي مستلزم احزابي است که ياد بگيرند باهم کار کنند و منافع يکديگر را رعايت کنند.کساني که بيرون از قدرت هستند بايد بدانند نهايتا روزي انتخاب خواهند شدو کساني که در قدرت هستند بايد بدانند سرانجام از قدرت خارج خواهند شد.اين مسئله باعث مي شود با مخالف با ملاحظات سياسي و احترام رفتار شود.