در سال‌های اخیر، هر‌از‌چندی پرونده واردات گندم و برنج آلوده باز
می‌شود و برای مدتی حواشی را با واردات گندم به کشور همراه می‌کند و بعد هم
سکوت حاکم می‌شود تا این‌که بار دیگر پرونده باز شود و سروصداها بالا رود.
نخستین روزهای خردادماه بود که بحث واردات گندم‌های آلوده به صحن علنی
مجلس رسید و نمایندگان هشدارهای جدی را درباره واردات گندم‌های آلوده از
پاکستان مطرح کردند.
مهرداد بائوج‌لاهوتی، نماینده لنگرود در مجلس،
صراحتا از واردات برنج‌های آلوده خبر داد و محمدحسین میرمحمدی، نماینده
گلپایگان نیز با اشاره به این‌که خبر ورود گندم‌های آلوده به کشور از بعضی
کشورهای همسایه مدتی است که منتشر شده است، اعلام کرد: «همین گندم‌ها به
کشور کره نیز وارد شده است، اما آن‌ها حتی این گندم‌ها را خوراک دام‌هایشان
نیز نکردند، وزارت بهداشت باید نسبت به سلامت مردم حساسیت داشته باشد.»
اکنون
بیش از دو‌ماه از آن روزها می‌گذرد و پای سازمان حفظ نباتات نیز به پرونده
واردات برنج‌های آلوده باز شده است، پس از آن‌که کیومرث فتح‌الله
کرمانشاهی، معاون کل سازمان توسعه تجارت ایران، از سلامت گندم‌های وارداتی
از پاکستان خبر داد، سازمان حفظ نباتات، در گزارشی اعلام کرد: این سازمان
در راستای حفظ منابع گیاهی و منافع بلندمدت کشور موکدا اعلام می‌دارد که
واردات گندم از کشورهای آلوده مخاطرات قرنطینه‌ای بسیاری برای کشور در پی
دارد و آن را به صلاح و مصلحت کشور نمی‌داند.
به گزارش ایلنا، بنابر
اعلام سازمان حفظ نباتات، براساس بررسی‌های منابع علمی بین‌المللی و منابع
تحقیقاتی کشورهای هند و پاکستان و نیز تجزیه‌و‌تحلیل خطر آفات و بازدید
کارشناسان قرنطینه گیاهی این سازمان از محل‌های تولید و انبارهای گندم
کشورهای یادشده، گندم کشورهای مذکور به قارچ Tilletia indica آلوده و عامل
بیماری سیاهک ناقص گندم (کارنال بانت) هستند. همچنین در جلسات متعددی که با
حضور کارشناسان هندی و پاکستانی و نمایندگان سفارتخانه‌های آنان در محل
این سازمان برگزار شد خود کارشناسان هند و پاکستان به آلودگی مزارع گندم
خود به این بیماری اذعان داشته و خواستار پذیرش درصدی از آلودگی توسط طرف
ایرانی بودند. با توجه به این‌که نرم عوامل خسارت‌زای گیاهی قرنطینه‌ای صفر
است و با عنایت به این‌که این بیماری در فهرست عوامل قرنطینه خارجی کشور
قرار دارد؛ بنابراین واردات گندم از کشورهای آلوده به بیماری و ازجمله هند
و پاکستان مجاز نبوده و مورد تایید این سازمان نیست.
تاکنون در این
مورد هم شرایط قرنطینه‌ای صادر نشده است و این سازمان در راستای حفظ منابع
گیاهی و منافع بلندمدت کشور موکدا اعلام می‌دارد که واردات گندم از کشورهای
آلوده مخاطرات قرنطینه‌ای بسیاری برای کشور در پی دارد و آن را به صلاح و
مصلحت کشور نمی‌داند.
فروش گندم ایرانی به دلالان
واردات
گندم‌هایی که شائبه آلوده‌بودن آن مطرح است و حتی سازمان حفظ نباتات این
آلودگی‌ها را تایید می‌کند در حالی ادامه دارد که در ماه‌های اخیر کشاورزان
ایرانی از دولت به دلیل نامناسب‌بودن نرخ خرید تضمینی گندم ناراضی هستند و
گفته می‌شود کشاورزان ایرانی گندم‌هایشان را به دلالان و قاچاقچیان
می‌فروشند و گندم‌های ایرانی به عراق قاچاق می‌شود.
در این‌باره
دلاور حیدرپور، مدیر استراتژیک غلات، حبوبات و نباتات کشور، به ایلنا گفته
است: «کشاورزان در بعضی از مناطق به دلیل نیاز به نقدینگی مجبور به فروش
گندم خود با 10 الی 20تومان زیر قیمت خرید تضمینی به واسطه‌ها شدند و در
بعضی از استان‌ها قیمت خرید 800تومانی گندم از سوی دولت دهم نادیده گرفته
شده است و هنوز گندم را به قیمت 720تومان می‌خرند که بر این اساس طبیعی
است، کشاورزان مایل نباشند با دولت معامله کنند، با این‌که همین مقدار پول
را هم به کشاورزان پرداخت نکرده‌اند.»
او با اشاره به این‌که عدم
پرداخت به‌موقع به کشاورزان و خرید با قیمت مصوب مشکلات آماری به وجود
آورده است، افزود: «در‌کل 12میلیون تن تولید گندم داریم که تاکنون
چهارمیلیون تن آن توسط دولت و 5/2میلیون تن توسط بخش خصوصی خریداری شده و
قریب به یک‌میلیون و 300تن گندم هم به‌عنوان بذر برای کشت بعدی در نظر
گرفته شده است.» مدیر استراتژیک غلات، حبوبات و نباتات کشور با گلایه از
این‌که مسئولان برای واردات گندم ارز و نقدینگی دارند، ادامه داد: «چگونه
است که برای واردات نقدینگی دارند اما برای خرید از کشاورزان کشور و حمایت
از تولید داخلی ریال کافی ندارند؟!»
اجبار برای تهاتر درآمدهای نفتی با کالا
هرچند
که پدیده واردات چه آلوده و غیرآلوده به دلیل نادیده‌گرفته‌شدن کشاورز
ایرانی، مورد انتقاد بسیاری ازجمله نمایندگان مجلس و کشاورزان قرار گرفته و
مدیر استراتژیک غلات، حبوبات و نباتات کشور با گلایه از عملکرد دولتی‌ها
صراحتا می‌پرسد که چگونه است برای واردات نقدینگی دارند اما برای خرید از
کشاورزان کشور ریال کافی ندارند؟ اما باید به این نکته نیز توجه کرد که در
حال حاضر موضوع واردات نیست، تسویه طلب‌های نفتی است و ایران مجبور است به
جای طلب‌های نفتی خود از کشورهایی همچون هند، چین و پاکستان، کالا وارد
کند. بر همین اساس واردات گسترده برنج و گندم از هند و پاکستان انجام شده
تا بتواند بخشی از بدهی‌های نفتی را پوشش دهد.
در عین حال باید این
نکته را نیز در نظر گرفت که خودکفایی در تولید گندم به خاطره تبدیل شده است
و ایران برای تامین نیاز خود باید گندم وارد کند، بر همین اساس بهترین راه
برای تامین نیاز و تسویه طلب‌های نفتی واردکردن گندم، برنج و کالاهای دیگر
از کشورهایی است که واردکننده نفت و گاز از ایران هستند و برای این‌که
گفته نشود، وابسته به واردات گندم هستیم و باید نیاز داخل را با واردات
تامین کنیم صحبت از قاچاق گندم از کشور مطرح می‌شود و حتی گفته می‌شود که
گندم‌های وارداتی خوراک دام می‌شوند.
این در شرایطی است که سال گذشته
بیش از ششمیلیون تن گندم به کشور وارد شده است که تمام این رقم
نمی‌تواند صرف خوراک دام شود، زیرا دام‌ها اگر به‌طور مداوم گندم مصرف کنند
بیمار خواهند شد. براساس آمار رسمی گمرک سال گذشته میزان واردات گندم به
کشور با رشدی 36/4 درصدی نسبت به سال 90 به رقم خیره‌کننده ششمیلیون و
682هزار تن رسیده است که باعث خروج حدود دومیلیارد و 574هزار دلار ارز از
کشور شده و در چهارماهه نخست سال‌جاری نیز 963هزار تن گندم به ارزش
400میلیون دلار وارد کشور شده است که براساس این آمارها به نظر نمی‌رسد
نارضایتی‌ها از عملکرد دولت در حمایت از کشاورزان و هشدار نسبت به ورود
گندم‌های آلوده تاثیرگذار بوده باشد و اکنون کشاورزان امید دارند که رویه
در دولت یازدهم تغییر کند و گندم‌های ایرانی راه قاچاق در پیش نگیرند تا
گندم‌های آلوده به قارچ راهی کشور شود.
