تصرف عدوانی!

کنار گذاردن دکتر فرهاد دانشجو، نه شکستی برای اصولگرایان بود و نه موفقیتی برای اصلاح‌طلبان و نه حتی پیروزی برای آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان بنیانگذار دانشگاه آزاد. اگر پیروزی بود، این پیروزی برای گروه خاصی نبود چراکه قانون و به رسمیت شناخته شدن آن بود که در حقیقت پیروز شد.

راستی را آن است که تصاحب و در اختیار گرفتن دانشگاه آزاد از جانب اصولگرایان در سال 1390 به زبان حقوقی یا از منظر حقوقی «تصرف عدوانی» بود. دانشگاه آزاد از زمان تشکیل آن به پیشنهاد آقای هاشمی رفسنجانی در سال 1361 تا سال 1390 که اصولگرایان آن را «تصاحب» کردند، یک ریال از بودجه عمومی نگرفته بود. صد البته که از امکانات دولتی در طی آن سه دهه استفاده کرده بود. همچنان که خیلی از نهادها، موسسات، صنایع و شرکت‌های کوچک و بزرگ در بخش خصوصی از انواع و اقسام امکانات دولتی استفاده می‌کنند از گرفتن زمین رایگان یا زمین ارزان قیمت، تا وام کم‌بهره، معافیت گمرکی و معافیت از مالیات و انواع و اقسام کمک‌ها و تسهیلات دیگر. اما هیچ یک از این کمک‌ها باعث آن نمی‌شود که دولت خود را شریک یا سهیم یا مالک آن موسسه خصوصی تعریف کند.

دانشگاه آزاد هم ایضا اینگونه بود و کمک‌ها و تسهیلات دولت برخلاف استدلالی که اصولگرایان در سال 90 می‌کردند باعث نمی‌شد که دولتی شود.

و بالاخره به این نکته ظریف باید اشاره کنیم که در مقایسه با بسیاری از دانشگاه‌های دولتی، دانشگاه آزاد هم از کیفیت علمی بالایی برخوردار بود به علاوه و باز برخلاف تبلیغات اصولگرایان میزان شهریه آن به مراتب کمتر از میزان شهریه‌ای است که دانشگاه‌های دولتی از دانشجویان نوبت دوم یا شبانه‌شان اخذ می‌کنند.

واقعیت آن است که گرفتن دانشگاه آزاد از همان ابتدای پیروزی آقای احمدی‌نژاد در سال 1384 به دلیل مخالفت با آقای هاشمی رفسنجانی به صورت یک هدف درآمده بود و به‌رغم آنکه آقای احمدی‌نژاد در سال 1384 از نظر قدرت سیاسی و نفوذ در حد بالایی بود، اما همانطور که آمد با همه وجود به دنبال گرفتن دانشگاه آزاد بود. اما آقای هاشمی رفسنجانی به همراه هیات موسس دانشگاه آزاد آرام و بدون ایجاد سروصدا و زمینه سیاسی توانستند ایستادگی کرده و به استناد قانون نگذارند دولت بر دانشگاه آزاد مسلط شود.

اما بعد از حوادث و رویدادهای 22 خرداد سال 1388 دیگر به نظر می‌رسید که هیچ نیرویی یارای مقاومت و ایستادگی در برابر اصولگرایان را ندارد. آقای هاشمی رفسنجانی به همراه هیات موسس دانشگاه آزاد عملا به این نقطه رسیده بودند که نه قانون، نه منافع ملی و نه حفظ و حراست از بزرگ‌ترین دانشگاه کشور قادر نیستند تا جلوی اراده‌ای ایجاد شده برای تصاحب دانشگاه آزاد را بگیرند.

مابقی داستان را همه‌مان می‌دانیم به هر شکلی بود و بدون در نظر گرفتن به رسمیت شناختن اولین و بنیادی‌ترین حق که حق محترم شمردن مالکیت خصوصی است، اصولگرایان دانشگاه آزاد را در اختیار دولت آقای احمدی‌نژاد گذاردند. اقدامی که دولت احمدی‌نژاد در مورد دانشگاه آزاد انجام داد نوعی بی‌توجهی به قانون بود و آنچه دیروز اتفاق افتاد در حقیقت اعتبار بخشیدن به حرمت قانون است.

* صادق زیباکلام/ آرمان