پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : جایزه نوبل شیمی 2013 مشترکا به سه شیمیدان اعطا شد.
به گزارش
ایسنا، جایزه نوبل شیمی امسال به مارتین کارپلوس، مایکل لویت و آریه وارشل
به خاطر توسعه مدلهای چندمقیاسی سیستمهای شیمیایی کمپلکس اعطا شد.
شیمیدانان
پیش از این با استفاده از توپهای و میلههای پلاستیکی به ساخت مدلهای
مولکولی میپرداختند؛ اما امروزه مدلسازی با رایانه انجام میشود. در دهه
1970، مارتین کارپلاس، مایکل لویت و آریه وارشل بنیادی برای برنامههای
قدرتمند ایجاد کردند که برای درک و پیشبینی فرآیندهای شیمایی مورد استفاده
هستند. مدلهای رایانهای منعکس کننده واقعیت برای بیشتر پیشرفتهای شیمی
امروز بسیار حیاتی هستند.
واکنشهای شیمیایی با سرعت نور رخ میدهند.
در کسری از یک میلیثانیه، الکترونها از یک هسته اتمی به روی دیگری
میجهند. شیمی کلاسیک با سختی زیادی برای ادامه راه روبرو بود. تقریبا
غیرممکن است بتوان بطور تجربی همه گامهای اجرا شده در یک فرآیند شیمیایی را
نقشهبرداری کرد. اکنون با کمک شیوههای جدید که منجر به کسب جایزه نوبل
برای این شیمیدانان شده، رایانهها میتوانند فرآیندههای شیمیایی مانند
تصفیه کاتالیزور از بخارهای سمی یا فوتوسنتز را در گیاهان سبز نمایش دهند.
کار
کارپلاس، لویس و وارشل از آنجایی بسیار اهمیت داشته که سعی کردهاند فیزیک
کلاسیک نیوتن را در کنار فیزیک کوانتومی کاملا متفاوت قرار دهند. پیش از
این شیمیدانان باید از یکی از این دو شیوه استفاده میکردند. قدرت فیزیک
کلاسیک این بود که از محاسبات ساده برخوردار بوده و میشد برای مدلسازی
مولکولهای بسیار بزرگ از آن استفاده کرد اما نقطه ضععف آن عدم تواناییاش
برای شبیهسازی واکنشهای شیمیایی بود. از یان رو شیمیدانان از فیزیک
کوانتومی بهره میبردند. اگرچه چنین محاسباتی نیازمند قدرت محاسباتی بسیار
زیاد بوده و از این رو تنها میشد از آن برای مولکولهای بسیار کوچک استفاده
کرد.
برندگان امسال نوبل از هر دو حوزه استفاده کرده و شیوههایی ابداع کردند که از هر دو فیزیک کلاسیک و کوانتومی استفاده میکنند.
سال
گذشته این جایزه به رابرت لفکووتیز، استاد موسسه پزشکی هاوارد هیوز و مرکز
پزشکی دانشگاه دوک و برایان کوبیلکا از دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد
برای پژوهش در خصوص «گیرندههای همراه G پروتئین» اعطا شد.
جایزه نوبل شیمی توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم اهدا میشود.
