وقتی «رنگ پوست پژمان» هم خط قرمز شد! / آیا «پژمان 2» ساخته می‌شود؟

نشست نقد و بررسی سریال «پژمان» با حضور محسن چگینی تهیه‌کننده، سروش صحت کارگردان، مهراب قاسم‌خانی نویسنده، شقایق دهقان، رضاکریمی و همچنین پژمان جمشیدی بازیگران سریال در ساختمان تولید سیما برگزار شد.

مشورتی بازیگر انتخاب می‌کنیم

سروش صحت در این نشست درباره انتخاب بازیگران مجموعه تحت کارگردانی خود گفت: انتخاب بازیگر در تیم ما به صورت مشورتی و خانوادگی صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر ما عین خانواده شده‌ایم. هر کسی هم که به تیم اضافه می‌شود با توافق همه صورت می‌گیرد و متفق‌القول بوده‌ایم. از ابتدا هم فقط به پژمان جمشیدی فکر می‌کردیم.

او در ادامه با اشاره به اینکه ابتدا همگی ترس کوچکی در خصوص انتخاب پژمان جمشیدی داشتیم، ادامه داد: از آنجا که پژمان جمشیدی، باهوش و بانمک بود، به محض بازی اولین سکانس خیالمان را راحت کرد. به عبارتی دیگر از ابتدا این پختگی را داشت.

محسن چگینی نیز از کار تیمی در این سریال گفت و اظهار کرد:‌ به صورت تیمی در این مجموعه عمل کردیم و به طور کلی در خصوص افراد و بازیگران به صورت تیمی اظهارنظر می‌کنیم و تیم را انتخاب می‌کنیم. تلاش می‌کنیم همیشه تصمیمی که می‌گیریم جمعی باشد.

سروش صحت در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه پیش از این در کار قبلی از کارگردان تلویزیونی استفاده می‌کردیم، تصریح کرد: در این سریال به دلیل اینکه خیلی از لوکیشن‌ها خارجی بودند، تلاش کردیم که با دو دوربین کار را ضبط کنیم و به جای اینکه مجبور باشیم از یکی از تصاویر استفاده کنیم، تعداد تصاویرمان را بیشتر کردیم و این مجموعه را با دو دوربین پیش بردیم. بر همین اساس امیدواریم که کار بعدی را با سه دوربین بگیریم.

مهراب قاسم‌خانی نیز که اکنون طراحی صحنه سریال جدید سروش صحت با عنوان موقت «شمعدانی‌ها» را بر عهده دارد، با بیان اینکه پایه اصلی یک سریال و یا فیلم، قصه و فیلمنامه آن است، اظهار کرد: در این سریال بهترین کارگردان، تهیه‌کننده و بازیگران را داشتیم و همه چیز خوب پیش رفت.

سروش صحت در ادامه این نشست در خصوص شخصیت انتزاعی «پژمان» گفت: این شخصیت در واقع شخصیت اصلی پژمان نیست ولی اتفاق خوبی که افتاد، شهامت و جسارت پژمان بود؛ از بابت اینکه حاضر شد نقشی را بازی کند که خنگ و بی دست و پا است اما اسم خودش را دارد و بخشی از زندگی‌اش به صورت کاریکاتور به تصویر کشیده شد. در حالی که این واقعا زندگی خودش نبود. این آدم به شدت باهوش و با دست و پا است و این جسارت و هوشش بود که نقشی را انتخاب کرد که خنگ و بی دست و پا باشد.

پژمان جمشیدی نیز در این نشست برای چندمین بار خدا را شکر کرد که این سریال مورد اقبال قرار گرفته است و گفت: خدا را شکر می‌کنم که با حضور تیمی این سریال را کار کرده‌ام که میان بینندگان خراب نشوم.

«پژمان» صد در صد به نفع فوتبال است

او در ادامه تاکید کرد:‌ پژمان صد در صد به نفع فوتبال است. به جهت اینکه پیام‌های بسیاری داشتم که در آن خیلی‌ها فوتبال را پیش از این یک جور دیگر می‌دیدند اما این سریال نشان داد که یک فوتبالیست هم هم‌ردیف مردم است و فقط در بازی‌ها غیرقابل دسترس می‌شود اما قبل و بعد از بازی، قابل دسترس است و این ایده به این دلیل به ذهن من رسید که خداحافظی یک فوتبالیست از فوتبال یک دفعه اتفاق می‌افتد و فوتبالیست‌ها به سرعت کنار می‌روند.

در بخش دیگری از این نشست، شقایق دهقان با بیان اینکه اگر این سریال شخصیت دیگری غیر از پژمان داشت، شاید این مساله برای بسیاری از افراد پیش می‌آمد که این سریالی که ساخته شده است به کسی توهین می‌کند، گفت: اگر پژمان نبود، ممکن بود این سوء تفاهم و سوال پیش بیاید که کدامیک از فوتبالیست‌ها را نقد می‌کنیم.

پژمان جمشیدی در بخش دیگری از این نشست، با بیان اینکه از طرف اکثریت جامعه منتظر نقد بیشتری بود، تصریح کرد: از میان این همه فقط پنج نفر به نقد من و این سریال پرداختند ولی با نهایت احترامی که برای آنها قائل هستم باید بگویم آنها با دید خودشان این سریال را نقد کرده‌اند.

او با بیان اینکه خودم را هیچ وقت از جامعه فوتبال جدا نمی‌بیند، گفت: امیدوارم این فکری که پیش از این در مورد فوتبالیست‌ها وجود داشته که به عنوان مثال اگر کسی قبلا مرا می‌دید فکر می‌کرد حتی دیپلم هم ندارم در صورتی که فوتبالیست‌ها نیز باید در نوع برخورد و مصاحبه‌هایشان دقت بیشتری داشته باشند، برطرف شود. اما مهم‌تر از همه این مسائل این است که جلوی همه بینندگان و همچنین صدا و سیما روسفید شدم.

او به متنی اشاره کرد که پیش از این در یک مجله منتشر شده بود تحت عنوان اینکه پژمان تنها چیزی که نمی‌تواند کتمان کند ذوق‌زدگی‌اش است و گفت: من اصلا کتمان نمی‌کنم و تا کنون نیز هفت هزار جواب پیام داده‌ام. به خاطر اینکه فکر نکنند به دلیل جایگاه کوچکی که پیدا کرده‌ام رفتارم تغییر کرده است. هر اتفاقی که می‌افتد شروع یک افول دوباره است.

در ادامه، شقایق دهقان در خصوص نقش خود در پژمان توضیح داد:‌ نقشم در این مجموعه زیاد نبود و بیشتر نقش محوری این مجموعه خود پژمان قرار بود باشد.

می‌ترسیدم «شیرزاد» شوم که شدم

او با اشاره به اینکه در نوع کاراکترش نگران بوده است که شبیه به کاراکترش در «ساختمان پزشکان» باشد،‌ خاطرنشان کرد: متاسفانه این اتفاق افتاد و کاراکتری که در این مجموعه داشتم کمی شبیه به شیرزاد «ساختمان پزشکان» شد.

این باریگر در ادامه به دفاع از بازی پژمان جمشیدی پرداخت و گفت: ما در نقش‌هایی که ایفا می‌کنیم با همکاران خودمان از نگاه نقد به یکدیگر نگاه می‌کنیم و در خصوص پژمان نگران بودیم که زمانی که اولین تجربه‌اش را به ثمر می‌رساند همکاران بگویند که مگر خودمان بازیگر نداشتیم که او را انتخاب کردید اما این کاملا برعکس بود و عکس‌العمل‌های خوبی را از بقیه دریافت کردیم.

رضا کریمی نیز به عنوان مدیر تولید و همچنین بازیگر این مجموعه در خصوص شخصیت پژمان و بازی‌اش گفت: پژمان جمشیدی با این استعدادی که دارد روی خیلی‌ها را کم کرد و باعث افتخار است.

در بخش دیگری از این نشست پژمان جمشیدی با این سوال مواجه شد که «آیا ایده‌ای که دو سال پیش برای پیمان و مهراب قاسم‌خانی مطرح کرده است از همان موقع دغدغه‌اش بوده است یا نه؟»، گفت: همیشه به پایان فکر می‌کردم. برای همین خودم را آماده کرده بودم. این ایده ابتدا دغدغه‌ام نبود اما بعدها دغدغه‌ام شد. همیشه زمانی که با پیمان قاسم‌خانی تماس می‌گرفتم تا تولدش را تبریک بگویم، می‌گفتم که پیرمرد یک سال دیگر هم گذشت و او نیز می‌گفت که کار ما تازه از 40 سالگی شروع می‌شود. این کار شماست که 30 سالگی تمام می‌شود.

مهراب قاسم‌خانی نیز در خصوص فضای انتقادی این مجموعه پیرامون اینکه «آیا به فوتبالیست‌ها هم برخورده است یا نه؟»، گفت: نه، چون من خیلی به این اعتقاد دارم که فوتبالیست‌ها چیزی که می‌گیرند نه تنها زیاد نیست بلکه کم هم هست. به دلیل اینکه آنها میزان تاثیرگذاری زیادی بر مخاطب دارند، در نتیجه باید زندگی مرفهی داشته باشند. این در حالی است که گاهی اوقات وقتی یک تیمی بازی می‌کند تماشاگر می‌گوید پول گرفته است تا این‌گونه بازی کند اما در این سریال توانستیم در نوع نگاه مردمی که این فکر را داشتند، تغییر ایجاد کنیم و مخاطبان این احساس را داشته باشند که دوست دارند یک فوتبالیست موفق و مرفه باشند. این ورزشکاران به خاطر میزان شادی که در بینندگان ایجاد می‌کنند، حقشان است که خوب زندگی کنند و من به عنوان یک نویسنده نمی‌پذیرم که به فوتبال ضربه زدیم. ما کاری کردیم که مردم یک فوتبالیست را درک کنند.

اسم من را از «مهراب شاهرخی» گرفتند

وی افزود: زمان خداحافظی پژمان با فوتبال من دیدم که شیوه زندگی او تغییر کرد و ماشینی که حتی نمی دانستم نامش چیست جایش را به ماشین‌های دیگر داد. ایده اولیه این کار متعلق به او بود. پدر و مادر من از طرفداران همیشگی فوتبال بودند و حتی فدراسیون می رفتند. اسم من را هم از مهراب شاهرخی گرفتند اما ما پرسپولیسی‌های منطقی هستیم، برای همین حسادت جمشیدی به خسرو حیدری را نشان می‌دهیم.

او همچنین در خصوص فضای ممیزی‌ها اظهار کرد: فضا خیلی بسته است. در سریال دزد و پلیس بلاهایی به سرمان آمد که دلم نمی‌خواهد چیزی بنویسم که یک مامور انتظامی حتی از کنار این مطلب رد شود. به خاطر اینکه گفته می‌شود ما پولی گرفته‌ایم تا ضربه بزنیم به برخی‌ها، در حالی که اصلا این‌گونه نیست. ما در ایران زندگی می‌کنیم و ایرانی هستیم. دوست نداریم به کسی هم ضربه بزنیم اما این توهم توطئه در هر رده و سازمانی وجود دارد و فقط کم و زیاد می‌شود. انتظاری که از همه به‌ویژه تلویزیون داشتم همواره این بوده است که یک مقدار به ما بیشتر اعتماد کند و باور داشته باشد که خط قرمز‌ها را ما خودمان می‌دانیم.

او به جمله‌ای در این سریال اشاره کرد که خط قرمز محسوب می‌شد و گفت: نمی‌دانم جمله‌ «اگر من دوستتم برای این است که دوستت دارم»، چه مشکلی داشت و به چه چیزی تعمیم داده می‌شد و اشکال این جمله چه بود که حذف شد! متاسفانه از این دست اتفاقات زیاد داریم. مدیران تلویزیون نباید از طرف دیگر میزشان به ما نگاه کنند بلکه ما باید یک طرف میز قرار بگیریم و کسی که آن طرف میز است، مردم هستند که قرار است شادشان کنیم.

در این نشست همچنین به این نکته اشاره شد که رنگ پوست پژمان جمشیدی هم خط قرمز محسوب شد و او قرار بود در این سریال برنزه شود که نشد و تلویزیون اجازه نداد.

در این زمینه شقایق دهقان گفت: ما می‌خواستیم کسی را نشان دهیم که خیلی به ظاهرش می‌رسد و آرایش زیادی دارد و آن را با خانم دیگری که فقط تک‌بعدی است مقایسه کنیم. در حالی که این برای ما مساله است و نمی‌توانیم فردی که آرایش زیاد دارد را به عنوان یک شخص منفی نشان دهیم. متاسفانه تلویزیون چیزهایی را هم که با آن مخالف است، خط قرمز می‌داند.

مهراب قاسم‌خانی در ادامه این نشست با بیان اینکه فوتبال را نقد نکرده‌ایم، ‌گفت: پیش از این در دو کار شب‌های برره و مسافران، نقدهایی صورت گرفت اما در این سریال این‌گونه نبود.

چگینی نیز در بخش دیگری از این نشست با اشاره به اینکه این سریال قرار بود در سال 92 و در نوروز پخش شود، تصریح کرد: این مجموعه به دلایلی پخش نشد و این علتش برای ما نامفهوم بود وحتی بحث تلخی به وجود آمد که پژمان خوب نشده است و شرایط بدی برای ما ایجاد شد. به آینده موکول کردند. در نتیجه تصمیم گرفتیم این مجموعه را از آنجایی که جا داشت آن را از 13 قسمت به 25 قسمت برسانیم، آن را در مهرماه و با توجه به اینکه شرایط خوبی بود پخش کنیم.

«پژمان» در 15 قسمت تدارک دیده شده بود

سروش صحت نیز درباره سریال پژمان و بیشتر شدن قصه آن توضیح داد: این کار از همان ابتدا قابلیت این را داشت که یک داستان 40 قسمتی باشد و از همان ابتدا هم داستانی طولانی‌تر داشت اما با توجه به اینکه قرار شد تلویزیون این مجموعه را برای نوروز در نظر بگیرد آن را به 15 قسمت رساندیم و همه داستان‌های فرعی را کنار گذاشتیم. پس از اینکه در نوروز پخش نشد، دیدیم که فرصت وجود دارد تا تعدادی از کاراکترها را اضافه کنیم و هنوز هم این قابلیت وجود داشت تا بیشتر شود. البته از طرفی هم وسوسه می‌شدیم که آن را بیشتر از اینها کنیم ولی نشد.

مهراب‌ قاسم‌خانی در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه به پژمان به عنوان یک کار اپیزودیک نگاه کردیم و می‌توانیم آن را ادامه دهیم، گفت: می‌توانستیم قصه‌های زیادتری داشته باشیم و حتی سیزن بعدی هم برای این مجموعه داشته باشیم.

سروش صحت نیز با بیان اینکه سریال پژمان نه یک کار فوتبالی بود و نه صرفا زندگی پژمان جمشیدی،‌ گفت: ما سلیقه‌های مختلف را باید در نظر می‌گرفتیم. برخی‌ها بخش فوتبال این سریال را دوست دارند، برخی‌ها هم بخش مربوط به خانواده پژمان جمشیدی را دوست دارند.

فکری برای ساخت «پژمان 2» نشده است

در بخش دیگری از این نشست، تهیه‌کننده پژمان با این سوال مواجه شد که «آیا پژمان 2 ساخته خواهد شد یا نه؟» که او در پاسخ گفت: هیچ فکری تا کنون در خصوص ساخته شدن آن صورت نگرفته است. در حالی که این یک ایراد است. در دنیا می‌بینیم سریال‌ها تا 12 سری هم ساخته می‌شوند و خیلی هم سخت است، در حالی که ما یک جاهایی که مجموعه‌ای را که ساخته‌ایم، قطع می‌کنیم و به این فکر می‌کنیم که اگر سری بعد آن را بسازیم، بد خواهد شد؛ در حالی که اگر جدی گرفته شود، خوب و جذاب هم خواهد بود.

او همچنین به مجموعه ساختمان پزشکان اشاره کرد که نقدهایی به آن وارد شده بود که آنها را غیر منصفانه خواند و اظهار کرد: قرار بود سری دوم این سریال ساخته شود و این فرمول همه جای دنیا استفاده می‌شود ولی ما متاسفانه این‌گونه نیستیم.

در ادامه این نشست، سروش صحت با اشاره به پژمان جمشیدی گفت: این رشته سر دراز دارد. پژمان جمشیدی قرار است ما را در عرصه‌های مختلف شگفت‌زده کند.

پژمان جمشیدی نیز از استرس‌هایی که در ابتدای این مجموعه برایش پیش آمده بود گفت و خاطرنشان کرد:‌ این استرس‌ها برمی‌گشت به شوخی‌هایی که خودم می‌کردم و برایم سخت بود که چه عکس‌العملی از سوی فوتبالیست‌ها یا مخاطبان خواهم داشت اما دلیل اصلی حضورم در این سریال و موفق‌ بودنم، کارنامه موفق این تیم بود و دلیل دیگر آن علاقه مردم به فوتبال.

در بخش دیگری از این نشست، پیمان قاسم‌خانی با این سوال مواجه شد که «آیا سریال پژمان به جذب مخاطب کمک کرد یا نه؟».

او توضیح داد: به عنوان کسی که از بچگی پای تلویزیون بزرگ شده‌ام و اکنون تلویزیون نگاه نمی‌کنم و فقط مشتری فوتبال و نود هستم، باید بگویم زمانی که این قابلیت وجود دارد که اقدامی صورت بدهیم که بیننده را پای تلویزیون خودمان بنشانیم، چرا تلویزیون این کم‌لطفی را دارد و هیچ فکری به حال مخاطبان نمی‌کند؟

چگینی نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه تصورش این بوده است که این مجموعه بیننده زیادی داشته است‌، گفت: مجموعه دزد و پلیس از قسمت دوازدهم بود که بیننده خودش را پیدا کرد اما پژمان به دلیل فوتبال‌محوری از همان ابتدا بیننده خودش را جذب کرد.

تلویزیون باید متخصصان را نگه دارد

او همچنین با بیان اینکه پتانسیل زیادی داریم تا بتوانیم بیننده را پای تلویزیون خودمان نگهداریم،‌ گفت: متاسفانه مدیران، سلیقه‌های خودشان را لحاظ می‌کنند و به سلیقه‌های مخاطب فکر نمی‌کنند. مهم‌تر از این آن است که معتقدم تلویزیون باید آدم‌های متخصص را نگه دارد.

سروش صحت نیز در خصوص بازخوردهای این مجموعه تصریح کرد: بازخوردها برای من خوب بود. خیلی‌ها می‌گفتند مدتی بود تلویزیون نگاه نمی‌کردیم، عده‌ای می‌گویند غیر از ماهواره آنتن خودمان را هم به خاطر دیدن این سریال نصب کرده‌ایم و بسیاری از افراد در خارج از ایران این مجموعه را به صورت آنلاین می‌بینند و همه اینها برای من خوشحال‌کننده و انرژی‌بخش است و توقعم از تلویزیون این است که گروه‌هایی که برای تلویزیون این‌گونه کار می‌کنند مورد حمایت و اعتماد قرار گیرند. همچنین پول زیاد که همه به دنبال آن هستند.

به جای خریدن جومونگ، «پژمان» بسازید

در بخش دیگری از این نشست، رضا کریمی مدیرتولید سریال پژمان لب به انتقاد از تلویزیون گشود و گفت: تلویزیون به جای اینکه مجموعه جومونگ را با دلالی بخرد، می‌تواند پژمان بسازد.

وی ادامه داد: به جای خرید این سریال‌های آب دوغ خیاری می‌شود «پژمان» ساخت که مردم با تلویزیون آشتی کنند. نه می‌توانیم اسپانسر بیاوریم و نه خود تلویزیون مشکل مالی را برطرف می‌کند. ما اکنون مشکل ممیزی نداریم و فضای خط قرمز را می‌توانیم تحمل کنیم. تنها چیزی که برای ما شرایط سختی ایجاد کرده است، مشکلات مالی و نبود بودجه است.

شقایق دهقان نیز در خصوص دیده شدن سریال خارجی جومونگ گفت: به هر حال داستان دنباله‌دار همیشه جذاب است.

مهراب قاسم‌خانی هم اظهار کرد: یکی از علت‌هایی که سریال‌های ما دیده نمی‌شوند این است که ما همیشه همه چیز را با خودمان مقایسه می‌کنیم و آن را در رقابت با خودمان قرار می‌دهیم؛ در حالی که باید فیلم‌های خارجی هم در تلویزیون ما نمایش داده شود. سریال‌های دنیا بر اساس محبوبیتی که دارند در همه جا پخش می‌شوند اما متاسفانه باید بگویم ما در این خصوص خیلی عقب هستیم.