پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : برخی از کارشناسان شهری می گویند: تهران به دلیل احاطه شدن توسط رشته
کوههای البرز و عوامل تشدید کننده ای مانند بلندمرتبه سازیها حدود دو سوم
روزهای سال ( بیش از200 روز) را با پدیده وارونگی دما روبروست .
هوای
تهران در یک ماهه اخیر دوبار به دلیل وارونگی و ایستایی هوا و افزایش
آلودگی به مرحله هشدار رسیده است که این امر سبب شد تا مراکزمهدهای کودک
،پیش دبستانی و دبستان این شهر تعطیل شود.براساس گزارش های سازمان هواشناسی
هوای اکثر روزهای پایتخت در امسال در شرایط ناسالم قرار داشته است.
***وارونگی دما چیست؟
«وارونگی
دما» یا همان لفظ غلط «وارونگی هوا» زمانی رخ می دهد که لایه ای از هوای
گرم بالای هوای سرد مجاورت کره زمین قرار می گیرد .
درچنین شرایطی
پایداری هوا ایجاد می شود و به جای آنکه با افزایش ارتفاع کاهش دما داشته
باشیم تا چند صد متر از سطح زمین با افزایش ارتفاع افزایش دما خواهیم داشت .
عواملی چون وجود هوای سرد و خشک که باعث جذب تشعشع جزئی حرارت
زمین می گردد ، آسمان صاف و بدون ابر که عمل تشعشع را سرعت می بخشد و هوای
آرام و بدون باد که باعث عدم تداخل هوای سرد و گرم می شود در تشدید دفع
تشعشع از زمین نقش بسزایی ایفا کرده و بدین شکل سطح زمین بیشتر از آنچه که
از خورشید حرارت دریافت می کند ، حرارت از دست می دهد و پدیده وارونگی هوا
شکل می گیرد.
علاوه بر تهران شهرهای بزرگی در دنیا نظیر بمبئی
درهند ، لس آنجلس در آمریکا، مکزیکوسیتی مکزیک، سائوپائولو برزیل ،
سانتیاگو در شیلی از جمله کلان شهرهایی هستند که در فصول سرد سال همواره در
معرض شکل گیری این پدیده قرار دارند.
*** عواقب وارونگی دما
از
جمله عوارض وارونگی دما می توان به تیرگی هوا ، تراکم ذرات معلق و مه ،
شکست در زاویه انتشار امواج الکترومغناطیس ، باقی ماندن بیشتر امواج صوتی
در جو ( به عنوان مثال صدای یک انفجار تا چند برابر تقویت می شود) نام برد.
مشاور پیش بینی سازمان هواشناسی کشور در گفت وگو با
خبرنگار ایرنا در مورد علت بروز این پدیده در تهران گفت : کوه های توچال در
شمال تهران به منزله دیواری مانع حرکت بادهای جنوبی می شوند و همین امر
یکی از عوامل اصلی پایداری هوا در تهران است.
«پرویز رضا زاده»
افزود: در مقابل هنگام شب باد ضعیفی از کوه به دشت می وزد که توان
بازگرداندن این جریان را ندارد و در نهایت پایداری هوا بعلاوه آلودگی هایی
که روز به روز بر آن اضافه می شود وضعیت بحران را ایجاد می کنند.
وی
ادامه داد: بلند مرتبه سازی در تهران نیز به عنوان موانع شکننده بادهای
مسیر غرب و به شرق باعث می شود ،تهویه تهران به خوبی صورت نگیرد و علت
مضاعفی بر پایداری هوا شود.
وی تاکید کرد : تهران در روزهای
تابستانی بیشتر در معرض پدیده وارونگی دما قرار می گیرد اما به دلیل آنکه
شرایط زمستانی برآن حاکم نیست ، عموم متوجه آن نمی شوند.
این
درحالی است که گزارش سازمان هواشناسی حاکی از آن است که شهر تهران در فصول
پاییز و زمستان با بیشترین روزهای وارونگی و آلودگی هوا به ویژه در سال
جاری روبه رو بوده است.
بنابر این با یک حساب سرانگشتی باید اذعان داشت که تهران بیش از دوسوم ایام سال را در پدیده وارونگی قرار دارد.
***چه می توان کرد؟
در
مواقعی که وارونگی دما و به تبع آن تشدید آلودگی ها به اوج خود می رسد و
امکان تهویه افقی وجود ندارد ، جز آنکه سعی کنیم شرایط آلودگی را تشدید
نکنیم، کاری زیادی از افراد بر نمی آید و این تغییر و تحولات جوی است که
بساط این وضعیت را برمی چیند.
کارشناسان شهری، بهداشتی راهکارهایی که برای این روزها ارائه می کنند عبارت است از:
- باید تردد با خودرو را به حداقل ممکن رساند.
- از تردد خودروها با آلایندگی بالا جلوگیری کرد.
- کودکان و سالمندان و کسانی که دچار مشکلات قلبی و عروقی هستند درحد امکان از منزل بیرون نروند.
- استفاده از گلدان های متعدد در خانه برای ایجاد یک سیستم تهویه طبیعی و حفظ اکسیژن مورد نیاز.
-نوشیدن مایعات زیاد و شیر.
- ورزش نکردن .
- استفاده از سبزیجات و میوه های فراوان.
- استفاده نکردن از غذاهای سنگین ، پرحجم و چرب
- مصرف ماهی، تخم مرغ و روغن زیتون.
