این گاهشمار، وقایع مهم زندگی نلسون ماندلا را نشان میدهد و میتواند به عنوان یک زندگینامهٔ مختصر و کاربردی، مورد استفاده قرار گیرد.
• ۱۸ جولای ۱۹۱۸: رولیهلاهلا ماندلا در دهکدهٔ کوچک «موزو» در کیپتاون آفریقای جنوبی به دنیا آمد. پدرش «گادلا هنری مفاکانیسوا» و مادرش «نوسکنی فنی» نام داشتند. رولیهلاهلا پس از آغاز تحصیل «نلسون» نام گرفت.
• ۱۹۲۷: پدر نلسون از دنیا رفت و سرپرستی او را «جونگینتابا دالیندیبو» رییس قبیلهٔ تمبو بر عهده گرفت.
• ۱۹۳۷: پس از تحصیل در کالج وسلی، در دانشگاه فورت بیوفورت در رشته هنر و علوم انسانی مشغول به تحصیل شد. در آنجا بود که دوستی نزدیک و صمیمانهاش با «اولیور تامبو» شکل گرفت.
• ۱۹۳۹: ماندلا به دلیل تحریم سیاستهای دانشگاهش از ادامهٔ تحصیل در آن دانشگاه منع شد.
• ۱۹۳۹: ماندلا از یک ازدواج از پیش تعیین شده سر باز زد و به ژوهانسبورگ گریخت.
• ۱۹۳۹: ماندلا مدرک کارشناسیاش را از طریق مکاتبهای اخذ کرد و سپس به تحصیل در رشتهٔ حقوق دانشگاه «ویتواتراستند» پرداخت.
• ۱۹۴۳: ماندلا به عضویت کنگره ملی آفریقا درآمد.
• ۱۹۴۴: با همراهی اولیور تامبو، اتحادیهٔ جوانان «کنگره ملی آفریقا» را بنا نهاد.
• ۱۹۴۴: ماندلا با «اولین میس» ازدواج کرد. حاصل این ازدواج ۴ فرزند بود که یکی از آنها در دوران نوزادی درگذشت.
• ۱۹۴۸: سیاست جدایی نژادی «آپارتاید» در آفریقای جنوبی اعمال شد.
• ۱۹۵۲: ماندلا و اولیور تامبو شرکت حقوقی تاسیس کردند. این نخستین بار بود که یک شرکت حقوقی در آفریقای جنوبی توسط سیاهپوستان تاسیس میشد.
• ۱۹۵۲: ماندلا مشاورههای حقوقی مجانی و یا ارزان را برای سیاهپوستان فراهم کرد و در عین حال عضو فعال مبارزات «کنگره ملی آفریقا» بود.
• ۱۹۵۵: «منشور آزادی» با هدف برابری حقوق در کنگره خلق تهیه شد.
• ۵ دسامبر ۱۹۵۶: ماندلا و ۱۵۰ نفر از فعالان سیاسی به اتهام خیانت دستگیر شدند. دادگاه ریوونیا تا سال ۱۹۵۶ ادامه یافت و تمامی متهمین تبرئه شدند.
• ۱۹۵۷: ماندلا از همسر اولش طلاق گرفت.
• ۱۹۵۸ : ماندلا با «وینی» ازدواج کرد. او از این ازدواج ۲ فرزند دارد.
• ۱۹۵۹: قانونهای جدیدی برای جداسازی زمینهای سیاهپوستان اعمال شد و جداسازی نژادی شدت گرفت.
• ۱۹۵۹: «کنگره پان آفریکانیست»ها شکل گرفت. این گروه جدید باعث شد «کنگرهٔ ملی آفریقا» تعداد زیادی از اعضا و حامیان مالیاش را از دست بدهد.
• ۱۹۶۰: در کشتار «شارپویل»، ۶۹ سیاهپوست آفریقای جنوبی در یک تظاهرات آرام توسط پلیس کشته و بیش از ۱۵۰ نفر نیز زخمی شدند.
• ۱۹۶۰: «کنگره ملی آفریقا» منحل شد و ماندلا گروه مبارزات مخفیانهای با نام «نیزهٔ ملت» را بنیان گذاشت.
• ۱۹۶۱: ماندلا دعوت به مبارزهٔ مسلحانه کرد و رهبری مبارزان مسلح «اومخونتو وسیزوه» را بر عهده گرفت.
• ۵ آگوست ۱۹۶۲: ماندلا دستگیر و به زندان ژوهانسبورگ منتقل شد.
• ۲۵ اکتبر ۱۹۶۲: ماندلا به ۵ سال زندان محکوم ولی موفق به فرار شد.
• ۱۹۶۴: ماندلا دوباره دستگیر و به اتهام خیانت و خرابکاری عمدی، به حبس ابد محکوم شد. او که در آن زمان ۴۶ سال داشت به زندان جزیرهٔ روبن منتقل شد و ۱۸ سال از ۲۷ سال زندانش - پیش از آزادی در سال ۱۹۹۰- در آنجا سپری شد.
• ۱۹۶۵: «رودزیا» اعلام استقلال کرد در حالی که همهٔ نمایندگان دولت سفیدپوست بودند.
• ۱۹۶۸: بزرگترین فرزند ماندلا در تصادف اتومبیل جانش را از دست داد و مادرش نیز در همان سال از دنیا رفت. اجازهٔ شرکت در مراسم خاکسپاری به ماندلا داده نشد.
• ۱۹۶۸: سازمان ملل «رودزیا» را به دلیل اعمال سیاستهای آپارتایدیاش به رسمیت نشناخت.
• ۱۹۷۶: ناآرامیها در «سووت» و «شارپویل» (به رهبری استیو بیکو) مرگ بیش از ۶۰۰ نفر را در پی داشت.
• ۱۹۷۷: «استیو بیکو» در حالی که توسط پلیس حبس شده بود، به قتل رسید.
• ۱۹۸۰: اولیور تامبو (که در تبعید به سر میبرد) کمپین جهانی برای آزادی ماندلا را آغاز کرد.
• ۱۹۸۰: زیمبابوه به استقلال رسید.
• ۱۹۸۳: به کشاورزان آفریقای جنوبی اجازه داده شد تا مسلح شوند. دولت اتهام قتل و تجاوز و دزدی را به مخالفان سیاهپوستش نسبت میداد.
• ۱۹۸۶: تحریمها علیه آفریقای جنوبی شدت یافت و میلیونها دلار به این کشور آسیب زد.
• ۱۹۸۸: عفو عمومی برای مخالفان حکومتی اعلام شد.۱۲۲ نفر تسلیم شدند.
• ۱۱ فوریه ۱۹۹۰: ماندلا پس از تحمل ۲۷ سال حبس از زندان آزاد شد.
• ۱۹۹۰: «فردریک دکلرک» رئیسجمهور آفریقای جنوبی فرمان پایان ممنوعیت فعالیت «کنگره ملی آفریقا» را صادر کرد.
• ۱۹۹۱: ماندلا ریاست «کنگره ملی آفریقا» را برعهده گرفت. قانون منع مسابقات المپیک لغو شد.
• ۱۹۹۲: «وینی ماندلا» به آدمربایی و همکاری در جنایت محکوم شد.
• ۱۹۹۳: جایزهٔ صلح نوبل به نلسون ماندلا و فردریک دکلرک تعلق گرفت.
• ۱۹۹۳: نلسون و وینی طلاق گرفتند.
• ۲۷ آوریل ۱۹۹۴: اولین انتخاباتی که سیاهپوستان در آن حق رای داشتند، برگزار شد. «کنگره ملی آفریقا» با ۲۵۲ کرسی از مجموع ۴۰۰ کرسی، پیروز انتخابات شد و ماندلا، به عنوان رهبر کنگره، به عنوان نخستین رئیسجمهور سیاهپوست کشور برگزیده شد.
• ۱۹۹۵: آفریقای جنوبی میزبانی جام جهانی راگبی را برعهده داشت و ماندلا لباس تیم «اسپرینگ بک» را به تن کرد. این عمل او نشانگر تلاش برای ایجاد ارتباط و اطمینان میان سفیدپوستان و سیاهپوستان بود.
• ۱۹۹۸: نلسون ماندلا در ۸۰ سالگی با «گراسا میشل» ازدواج کرد. میشل بیوهٔ رئیسجمهور سابق موزامبیک است.
• ۱۹۹۹: ماندلا ریاست جمهوری آفریقای جنوبی را به «تابو امبکی» واگذار کرد.
• ۲۰۰۰: ماندلا برای میانجیگری در نبردهای داخلی کشور آفریقایی بوروندی انتخاب شد.
• ۲۰۰۱: ماندلا به دلیل بیماری سرطان پروستات، تحت درمان قرار گرفت.
• ۲۰۰۳: ماندلا از جمعآوری کمکهای مالی برای مبارزه با بیماری ایدز توسط بنیاد ۴۶۶۶۴ حمایت کرد. (این بنیاد نام خود را از شمارهٔ سلول ماندلا در زندان وام گرفته است.)
• ۲۰۰۴: ماندلا در سن ۸۵ سالگی، از مناسبات رسمیاش کنارهگیری کرد؛ در حالی که شهر ژوهانسبورگ آزادیاش را مدیون او میداند.
• ۶ ژانویه ۲۰۰۵: «ماگاتو» پسر ماندلا بر اثر ابتلا به بیماری ایدز از دنیا رفت.
• ۲۰۰۹: مجمع عمومی سازمان ملل متحد در گرامیداشت کمکهای نلسون ماندلا برای پیشبرد آزادی در جهان، ۱۸ جولای را «روز جهانی ماندلا» نامگذاری کرد.
• ۵ دسامبر ۲۰۱۳: ماندلا در منزل مسکونیاش در ژوهانسبورگ درگذشت.
*تاریخ ایرانی