دکانی به نام «تور جام جهانی»

 تور جام جهانی 2014 برزیل؛ فقط کافی است این عبارت را در «گوگل» جست‌وجو کنید، آن‌وقت با صفحات متعددی از تبلیغ آژانس‌های گردشگری بامجوز و گروه‌ها و سایت‌های بدون مجوز مواجه می‌شوید که قیمت‌های متفاوتی را با اختلاف حدود 40 میلیون تومان برای این تورها اعلام کرده‌اند.
 
اما هنگام خریدن این تورها، باید شش‌دانگ حواس‌تان جمع باشد که همه‌چیز را چک کنید و قرارداد با آژانس‌ یا شرکتی که مجوز تأییدشده از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دارد، داشته باشید که اگر احیانا مثل جام‌های جهانی قبل با موضوع کم‌فروشی، بدفروشی و کلاهبرداری مواجه شدید، کاغذ و سندی برای پیگیری حقوقی در دست باشد. این را هم بدانید که برای خریدن این تورها فقط خودتان هستید و خودتان، چون فدراسیون فوتبال و کمیته‌ی ملی المپیک، مسوولیتی در این زمینه قبول نکرده‌اند، البته سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده است بر آنچه در حوزه‌ی مسوولیتش است حتما نظارت می‌کند؛ اما فدراسیون فوتبال چند وقت پیش با اعلام این‌که هیچ مسوولیتی را در قبال این تورها، قیمت‌ها و همه‌ی جریانات مربوط به تور و سفر جام‌ جهانی نمی‌پذیرد، فقط هشدار داد و از مردم خواست که آگاه باشند، چون هیچ مجوزی را برای هیچ آژانسی صادر نکرده است. هرچند سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هم تا کنون هیچ گروه مشخصی را برای این کار معرفی نکرده و ظاهرا هر آنچه اتفاق می‌افتد خودجوش است.
 
به گزارش ایسنا، برزیل همیشه جزو گران‌ترین سفرهای گردشگری و تجاری آژانس‌های مسافرتی ایران بوده که بیشترین دلیل آن هم، طولانی بودن مسیر پروازی و قیمت بلیت‌های آن است حالا چه برسد به این‌که در این کشور دور، جام جهانی فوتبال هم برگزار شود و قرار باشد میلیون‌ها علاقه‌مند و هوادار برای تشویق تیم‌های محبوب‌شان به این سرزمین هزار رنگ و شاد سفر کنند در این صورت این‌که هتل‌ها برای مشتریان خواب‌هایی ببینند اصلا اتفاق عجیب و دور از انتظاری نیست؛ اما آنچه اکنون عجیب به‌نظر می‌آید قیمت‌های متفاوت و غیریکسانی است که آژانس‌های ایرانی برای تورهای جام جهانی از ماه‌ها پیش و حتی قبل از تعیین محل بازی‌های تیم ملی ایران اعلام کرده‌اند قیمت‌هایی که کم‌ترین آن‌ها از 7500 دلار شروع می‌شود و تا 15 هزار و 90 یورو برای هر نفر می‌رسد که اگر با دلار 2900 تومان و یورو 4000 تومان حساب شود رقمی از 21 میلیون و 750 هزار تا 60 میلیون و 360 هزار تومان می‌شود. برخی هم در تبلیغات خود این نکته را یادآور شده‌اند که این قیمت‌ها قطعی نیست و امکان تغییر وجود دارد (که قطعا منظور افزایش نرخ است)!
 
در خدمات آژانس‌هایی که تور جام‌ جهانی فوتبال برزیل را تبلیغ کرده‌اند بلیت رفت‌وبرگشت هواپیما، ترانسفر فرودگاهی همراه بلیت سه بازی تیم ملی ایران و ترانسفر بین ورزشگاهی و محل بازی‌های تیم ملی، اقامت و صبحانه و در بعضی موارد، راهنمای فارسی‌زبان و بیمه دیده می‌شود. مدت برپایی تورها هم از 6 تا 15 شب است، با قیمت‌های متغیری که پایین‌ترین آن‌ها 7500 دلار، 6290 یورو، 6690 یورو، 6590 یورو و... است و با اقامت در هتل‌های دو و سه ستاره و بالاترین قیمت آن‌ها با اقامت در هتل پنج ستاره، متغیر بین 8750 یورو، 9070 یورو، 11500 دلار، 11490 یورو، 15090 یورو و ... است.
 
در تبلیغات یکی از آژانس‌های مسافرتی هم که در سایتش خود را اسپانسر ویژه‌ی برنامه‌ی تلویزیونی «90» در مراسم قرعه‌کشی جام جهانی برزیل معرفی کرده، برای آن‌که حق انتخاب و گزینه‌های بیشتری به علاقه‌مندان و مشتاقان حضور در جام جهانی فوتبال بدهد، تورهایش را به شش گروه ارزان، اقتصادی، راحت، لوکس، ویژه و اختصاصی دسته‌بندی کرده که کم‌ترین قیمت هریک از این گروه‌ها برای هر نفر به ترتیب 6290، 6590، 7990، 9790، 11490 یورو اعلام شده و برای نوزاد هم رقمی بین 1400 تا 1600 یورو (یعنی پنج میلیون و 600هزار تا شش میلیون و 400هزار تومان) و همچنین برای کودکان 2 تا 12 سال نیز قیمت‌های جداگانه‌ای را اعلام کرده است. قیمت تورهای اختصاصی هم به‌خاطر اضافه شدن افتتاحیه و فینال در شهرهای سائوپولو و ریودوژانیرو کاملا ویژه است که برای هر نفر، کم‌ترین قیمت 11 هزار و 490 یورو و بیشترین آن، 14 هزار و 990 یورو تعیین شده است.
 
جدا از این آژانس‌های گردشگری و سایت‌هایی که تبلیغات پراکنده‌ای دارند تعدادی از شرکت‌های گردشگری شامل حدود 70 آژانس گردشگری در سراسر ایران نیز «گروه‌ تورهای ورزشی ایران» را تشکیل داده‌اند که ظاهرا معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری چندان از آن بی‌اطلاع نیست به‌طوری که مرتضی رحمانی‌موحد درباره‌ی تشکیل گروه‌هایی با موضوع جام جهانی به خبرنگار ایسنا گفت: از تشکل‌هایی که در قالب‌ها و عناوین مختلف برای توسعه‌ی گردشگری تلاش می‌کنند حمایت می‌کنم و این یکی از ارکان اصلی سیاست من و همین‌طور معاونت گردشگری به‌شمار می‌آید.
 
اکبر غمخوار به‌عنوان یکی از اعضای «گروه تورهای ورزشی ایران» به خبرنگار ایسنا توضیح داد: این گروه شامل حدود 60 تا 70 شرکت گردشگری در سراسر ایران است که اقدامات لازم را برای اجرای تورهای جام جهانی انجام داده، البته گروه هنوز تور را کامل نبسته و هر کسی تا به حال هر قیمتی داده، چندان قابل اعتماد نیست، چون شهرهای محل بازی تیم ملی ایران تازه مشخص شده است و ما در حال بررسی قیمت‌ها و تنظیم برنامه‌ی سفر هستیم.
 
او درباره‌ی اقداماتی که گروه تورهای ورزشی ایران انجام داده است گفت: مقدمات کار انجام شده، سفرهای پیش‌مقدماتی تعدادی از اعضا به برزیل برای شناسایی امکانات، خدمات و قیمت‌ها نیز صورت گرفته و با شرکت‌های هواپیمایی نیز مذاکراتی شده است، فقط منتظر مشخص شدن شهرهای محل بازی برای کامل کردن تور و قیمت آن بودیم.
 
غمخوار همچنین به این موضوع اشاره کرد که گروه این هفته با فدراسیون فوتبال جلسه‌ای خواهد داشت تا دیگر امور باقی‌مانده را نیز به نتیجه برساند.
 
وی رقم پایه‌ی تورهایی را که توسط «گروه تورهای ورزشی ایران» قرار است اجرا شود بدون احتساب هزینه‌ی بلیت بازی‌ها، حدود شش‌هزار و 500 یورو اعلام کرد و افزود: البته این رقم قطعی نیست و حتما تغییر می‌کند.
 
براساس آنچه غمخوار اعلام کرده در حال حاضر برای حدود 500 نفر، ظرفیت اجرای تور وجود دارد که اگر جمعیت هواداران بیش از این باشد هواپیما چارتر می‌شود و ظاهرا مشکلی هم وجود ندارد.
 
اما در میان این همه تلاطمی که در بازار فروش تورهای جام جهانی به‌وجود آمده نباید «انجمن گردشگری ورزشی» را که چند وقت پیش تفاهم‌نامه‌ای را با معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری امضا کرد و یکی از اهداف آن،‌ اجرای «تورهای تشویق و تماشا در رویدادهای ورزشی» بود از قلم انداخت، چراکه درباره‌ی ماهیت انجمن نیز پرسشی مطرح است؛ انجمن گردشگری ورزشی که تا به حال دوبار هم نشست مشترکی با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری داشته، یکی در دوره‌ی محمدشریف ملک‌زاده و دیگری در دوره‌ی محمدعلی نجفی، چه نقشی در این رویدادهای ورزشی دارد و اصلا به چه منظور شکل گرفته است؟
 
رضا خوش‌سرور- رییس انجمن گردشگری ورزشی در این باره به خبرنگار ایسنا توضیح داد: انجمن از طرف فدراسیون ورزش‌های همگانی با معاونت گردشگری تفاهم‌نامه‌ای را امضا کرد که در آن ذکر شده، اعزام تماشاگران و حضور آن‌ها در رویدادهای ورزشی باید از طریق انجمن باشد. اداره کل امور مراکز و خدمات گردشگری آن معاونت هم یک‌ماه پیش به استان‌ها نامه‌ای فرستاد و ابلاغ کرد برگزاری هر توری در سطح ملی و بین‌المللی در این زمینه باید از طریق انجمن گردشگری ورزشی و با استفاده از راهنمایان این انجمن باشد.
 
به گفته‌ی او، در حال حاضر 226 راهنمای تور ورزشی از این انجمن گواهی‌نامه گرفته‌اند.
 
وی ادامه داد: یک‌ماه پیش هم از طرف فدراسیون ورزش‌های همگانی نامه‌ای به دبیرکل المپیک داده شد که به تمام فدراسیون‌ها و سازمان‌ها اعلام کردند، برگزاری هرگونه تور گردشگری ورزشی در سطح بین‌المللی و ملی از طریق انجمن گردشگری ورزشی باشد.
 
خوش‌سرور گفت: انجمن به استناد این نامه‌ها به معاونت گردشگری تقاضا داد که به‌منظور برنامه‌ریزی و مدیریت تورهای جام‌ جهانی ستاد اعزام تماشاگران به رویدادهای ورزشی را تشکیل دهد. نامه‌ی این تقاضا در زمان آقای جهانیان - معاون پیشین گردشگری - به رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری داده شد و اطلاع دارم که آقای نجفی نیز با تشکیل این ستاد موافقت کرده است.
 
وی اظهار کرد: این ستاد با حضور نمایندگانی از انجمن گردشگری ورزشی، معاونت گردشگری، وزارت امور خارجه، نیروی انتظامی، سفارتخانه‌های محل برپایی رویدادهای ورزشی و کمیته‌ی ملی المپیک باید تشکیل می‌شد؛ اما تا کنون حتی یک جلسه هم برگزار نشده است. برای همین یک روز پس از تعیین شهرهای محل بازی تیم ملی، به معاونت گردشگری نامه‌ای فرستادیم که این جلسه را بگذارد؛ ولی خبری نشده، این در حالی است که برخی شرکت‌ها و آژانس‌های گردشگری از دوماه قبل، ثبت نام در تورهای جام جهانی را آغاز کرده و مبالغی را هم به‌عنوان پیش ثبت نام گرفته‌اند.
 
او در پاسخ به این پرسش که این انجمن زیر نظر فدراسیون ورزش‌های همگانی تشکیل شده است پس چرا این فدراسیون و کمیته‌ی ملی المپیک پیگیر کار نبوده‌اند؟ بیان کرد: کمیته‌ی ملی المپیک حتی با وجود دریافت نامه‌ی فدراسیون ورزش‌های همگانی هنوز این انجمن را به فدراسیون فوتبال معرفی نکرده است. لازم است در اجرای این تورها نظارت و مدیریت باشد برای همین ما از معاونت گردشگری خواستیم ستادی تشکیل شود.
 
وی کم‌کاری‌ برای تشکیل ستاد ویژه‌ای برای تورهای جام جهانی را از طرف معاونت گردشگری دانست و افزود: اگر این معاونت درباره‌ی تشکیل ستاد و قیمت‌ها که اکنون در بازار متغیر و بی‌ثبات است اقدامی نکند، انجمن خودش کمیته‌ی ویژه‌ای را تشکیل می‌دهد و پذیرش و ثبت‌ نام در تور را انجام می‌دهد و مدیریت کار را برعهده می‌گیرد، چون بیش از این نمی‌توان صبر کرد، نظارتی هم روی قیمت‌ها و تورها انجام نمی‌شود و هر کسی هر قیمتی که خواسته، داده است.
 
این‌که گروه‌هایی از طرف شرکت‌های گردشگری برای پاسخ دادن به نیاز هواداران و علاقه‌مندان جام جهانی فوتبال تشکیل شده یا انجمن گردشگری ورزشی می‌خواهد کمیته‌ی ویژه‌ای را راه بیندازد که البته همان کار آژانس‌های گردشگری را انجام می‌دهد، خوب است، چون دست‌ کم جایی هست که مردم برای خریدن تور به آنجا مراجعه کنند و میان آسمان و زمین سرگردان نمانند؛ اما شاید بهتر باشد در این اوضاع، دستگاه‌های متولی نظارت‌های خود را که جزو وظایف لاینفک و اجتناب‌ناپذیر آن‌ها به‌شمار می‌آید، تشدید کنند تا از مافیابازی‌ها و ایجاد بازار سیاه احتمالی جلوگیری شود و مردم هم خیال‌شان راحت باشد که برای این سفرها، جایی هوای‌شان را دارد تا اگر اتفاقی افتاد بتوانند حقوق‌شان را احیا کنند نه این‌که فقط اطلاعیه‌های هشدارآمیز بدهند و همه‌ی مسوولیت به دوش مردم واگذار شود و مثل جام‌ها و المپیک‌های قبلی، بعد از بازگشت هواداران و علاقه‌مندان و وقایع نامناسبی که در فروش بلیت‌ها رخ داد، خود را کنار بکشند، بدون آن‌که مسوولیتی را بپذیرند و نگران احقاق حقوق مردم باشند و دست‌ آخر هم هیچ نهادی نباشد که آن‌ها را به‌خاطر نظارت نکردن‌شان و شانه خالی کردن از مسوولیت‌ها و وظایف‌های‌شان زیر سوال ببرد.
 
البته مرتضی رحمانی‌موحد - معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - به‌عنوان متولی بخشی از این جریان، درباره‌ی نظارت‌هایی که روی فعالیت دفاتر خدمات مسافرتی فروشنده‌ی تورهای جام جهانی باید باشد، این اطمینان را داد که نظارت وجود دارد و در این‌باره تأکید کرد: مسلم است ما در معاونت گردشگری، مسوولیت نظارت بر همه‌ی تأسیسات و واحدهای گردشگری را از جمله دفاتر خدمات گردشگری برعهده داریم و امیدوارم این مراکز همه‌ی چارچوب‌ها را رعایت کنند که دیگر به اعمال ضوابط نیازی نباشد.
 
او درباره‌ی برگزاری تور به بهانه‌ی رویدادهایی مانند جام جهانی فوتبال، گفت: در این موضوع، دستگاه‌های مختلفی دخیل هستند. اگر این سفر همراه با حضور در استادیوم‌ها و تماشای از نزدیک رویدادهای ورزشی نباشد، پس دیگر با خانه نشستن و تماشای آن رویداد از تلویزیون چه فرقی می‌کند. بنابراین می‌طلبد که وزارت ورزش و امور جوانان به‌عنوان متولی این رویداد، این امکان را هم فراهم کند و باید این سوال از آن‌ها پرسید که برای تماشگران جام جهانی فوتبال در برزیل چه تمهیداتی را پیش‌بینی کرده‌اند.
 
رحمانی‌موحد بیان کرد: اگر دفاتر خدمات مسافرتی که مجوز این سازمان را گرفته‌اند، به ثبت نام در این تورها اقدام کرده‌اند قطعا تحت نظارت ما (معاونت گردشگری) قرار می‌گیرند و اگر قولی داده باشند و توانایی تحقق آن را نداشته باشند قطعا روی آن نظارت می‌کنیم.
 
وی همچنین درباره‌ی موضوع انجمن گردشگری ورزشی که تشکیل نشدن ستاد ویژه‌ای را برای تورهای جام جهانی ناشی از کم‌کاری معاونت گردشگری دانسته است اظهار کرد: از زمانی که در معاونت گردشگری هستم، با انجمن‌ها و تشکل‌های گردشگری جلساتی داشته‌ام، البته هنوز درباره‌ی این‌که بخواهیم موضوع ملی را به یک انجمن یا گروه خاصی منحصر کنیم، تصمیم‌گیری نشده است.
 
معاون گردشگری ادامه داد: قصد ما بسترسازی برای حضور فعال، موثر، متناسب و بدون چالش همه‌ی فعالان در عرصه‌های مختلف گردشگری است. گردشگری ورزشی و بهره‌برداری از رویدادهای ورزشی به نفع گردشگری در داخل یا خارج از کشور از سیاست‌های این معاونت به‌شمار می‌آید و قصدمان هم حمایت از این جریان‌ها است.
 
اما رحمانی پس از پاسخ دادن به ابهاماتی که درباره‌ی نظارت داشتن یا نداشتن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در تورهای جام جهانی و آژانس‌های فروشنده‌ی این تورها مطرح است، به موضوع دیگری هم اشاره کرد که همواره نقطه‌ی چالش‌برانگیزی برای این سازمان در رویدادهای بین‌المللی ورزشی بوده و آن هم معرفی و تبلیغ ایران است، فرصتی که بسیاری از کشورها در حاشیه‌ی حضور تیم‌های ورزشی خود از آن برای تبلیغ گردشگری کشورشان استفاده می‌کنند و ایران تقریبا در تمام رویدادهای ورزشی که تا به حال برگزار شده، از این فرصت غافل مانده است.
 
معاون گردشگری به آثار و تبعات ملی که حضور در این جام جهانی به‌دنبال دارد اشاره کرد و در ادامه از نامه‌ای حاوی پیشنهاداتی برای رییس‌جمهور خبر داد و به خبرنگار ایسنا گفت: با توجه به بُعد رسانه‌ای این رویداد، پرسشی مطرح است که چگونه می‌توان از این فرصت استفاده کرد؟ فکر می‌کنم برای بهره‌برداری از موقعیت حضور ایران در جام جهانی فوتبال 2014، در یک مشارکت جمعی و همکاری با دستگا‌های ذی‌ربط می‌توانیم موفق‌تر باشیم. این مسیر را از طریق بالاترین مقام دستگاه اجرایی کشور (رییس‌جمهور) سامان‌دهی می‌کنیم.
 
رحمانی‌موحد اعلام کرد: نامه‌ای با امضای دکتر نجفی همراه با پیشنهاداتی درباره‌ی این ضرورت ملی در رویدادی مانند جام جهانی به رییس‌جمهور داده‌ایم و منتظر جواب هستیم.
 
او جام جهانی را پنجره‌ی جدیدی دانست و افزود: ما باید توزیع فرصت کنیم، هرچند ضرورت‌هایی برای هماهنگی وجود دارد تا از این فرصت بین‌المللی به‌خوبی استفاده شود که باید آن‌ها را تبیین کرد. منتظر تصمیم‌گیری در چرخه‌ی مربوط هستیم تا در این جریان، هماهنگ‌تر ظاهر شویم.