چرا بهای نفت کاهش یافت؟

 
غامعلی رحیمی در دنیای اقتصاد نوشت:
طي هفته گذشته به دنبال گمانه‌زني‌ها مبني بر تصميم بانک مرکزي آمريكا براي توقف برنامه خريد اوراق بهادار، كاهش 947 هزار بشكه‌اي واردات روزانه نفت خام آمريكا، كاهش ارزش شاخص‌هاي بورس در بازارهاي جهاني و اميدواري ليبي به بازگشايي پايانه‌هاي نفتي از يك سو و همچنين افزايش پيش‌بيني آژانس بين‌المللي انرژي و اداره اطلاعات انرژي آمريکا از تقاضاي جهاني نفت خام در سال 2014، آغاز به کار خط لوله نفتي كي استون و انتشار گزارش‌هاي مثبت درباره رشد اقتصادي آمريکا از سوي ديگر، بهاي نفت‌خام در بازارهاي جهاني از يك روند كاهشي همراه با نوسان برخوردار بود.

بر اين اساس بهاي نفت خام در بازار آمريكا (بورس نيويورك) طي هفته گذشته (6 الي 13 دسامبر) از يك روند کاهشي همراه با نوسان برخوردار بوده و از 65/97 دلار تا 6/96 دلار در هر بشكه کاهش يافت. طي هفته گذشته عمده‌ترين عوامل تضعيف‌كننده قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني عبارتند از:

• احتمال اصلاح سياست‌هاي پولي بانک مرکزي آمريكا و گمانه‌زني‌ها مبني بر تصميم بانک مرکزي اين كشور براي توقف برنامه خريد اوراق بهادار

• کاهش 947 هزار بشكه‌اي واردات روزانه نفت خام آمريكا طي دوره 29 نوامبر الي 6 دسامبر و رسيدن آن به سطح 862/6 ميليون بشكه در روز

• افزايش 64 هزار بشكه‌اي توليد روزانه نفت خام آمريكا طي دوره 29 نوامبر الي 6 دسامبر و رسيدن آن به سطح 075/8 ميليون بشكه در روز

• پيش‌بيني شرکت اکسان موبيل مبني بر افزايش 11 برابري توليد نفت از ميدان‌هاي نفتي شيل آمريكا تا پايان سال ٢٠٤٠

• پيش‌بيني آژانس بين‌المللي انرژي مبني بر افزايش صادرات نفت‌خام ايران در سال ٢٠١٤

• اميدواري ليبي به بازگشايي پايانه‌هاي نفتي از روز 15 دسامبر

• كاهش ارزش شاخص‌هاي بورس در بازارهاي جهاني طي دوره 13-9 دسامبر

• افزايش ارزش دلار در مقابل يورو طي دوره 13-11 دسامبر

• تداوم بحران مالي منطقه يورو و نگراني اقتصادي در اين منطقه

• اعلام شرکت ايتاليايي اني مبني بر راه اندازي دوباره جريان نفت در يک خط لوله مهم نفتي در نيجريه با ظرفيت 75 هزار بشكه در روز كه به علت خرابکاري تعطيل شده بود.

• افزايش 7/9 درصدي صادرات نفت خام عمان در ١٠ ماه نخست سال ٢٠١٣ بر اساس اعلام مرکز ملي آمار و اطلاعات عمان

البته طي هفته گذشته، انتشار برخي اخبار و اطلاعات مثبت موجب تقويت قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني شده و از کاهش بيشتر قيمت‌ها جلوگيري كرد. بر اين اساس طي دوره مذکور، عمده‌ترين عوامل تقويت کننده قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني عبارتند از:

• افزايش 240 هزار بشكه‌اي پيش‌بيني آژانس بين‌المللي انرژي از تقاضاي جهاني نفت خام در سال 2014 نسبت به برآورد قبلي اين سازمان و رسيدن آن به سطح 4/92 ميليون بشكه در روز، در پي سرعت گرفتن رشد تقاضاي نفت در آمريکا

• افزايش پيش‌بيني اداره اطلاعات انرژي آمريکا از تقاضاي جهاني نفت خام در سال 2014

• آغاز به کار خط لوله نفتي كي استون با ظرفيت ٧٠٠ هزار بشکه در روز ميان کوشينگ در ايالت اوکلاهاما به تگزاس (اين خط لوله منجر به کاهش ذخيره‌سازي‌هاي نفتي در کوشينگ شده است)

• انتشار گزارش مثبت درباره رشد اقتصادي آمريکا

• افزايش 5/1 درصدي تقاضاي نفت خام چين در ماه نوامبر و رسيدن آن به بالاترين سطح خود در 5 ماه گذشته

• عدم موافقت عربستان سعودي براي کاهش يکجانبه توليد نفت خام در واکنش به افزايش عرضه نفت در جهان و براي ايجاد تعادل عرضه و تقاضاي نفت اوپک

• كاهش 6/10 ميليون بشکه‌اي سطح ذخيره سازي‌هاي نفت خام آمريكا طي دوره 29 نوامبر الي 6 دسامبر و رسيدن آن به سطح 2/375 ميليون بشكه

• كاهش ارزش دلار در مقابل يورو طي دوره 11-9 دسامبر

• ترديد در توانايي ليبي براي افزايش قابل توجه توليد نفت خام در پي تهديد صنعت نفت اين كشور به‌واسطه اختلافات داخلي

• نگراني‌ها در مورد عرضه نفت در پي خشونت‌ها در ميدان‌هاي نفتي و گازي عراق

• ناآرامي‌هاي سياسي در منطقه خاورميانه و نگراني معامله گران از بروز اختلال در مبادي استراتژيک حمل و نقل نفت خام.

براساس آمار دبيرخانه سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك)، قيمت سبد نفتي اوپك طي دوره 6 الي 12 دسامبر، از يك روند کاهشي همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود 108 دلار تا 96/106 دلار در هر بشكه کاهش يافت. ميانگين هفتگي بهاي سبد نفتي اوپک در هفته منتهي به 12 دسامبر، با 91 سنت کاهش نسبت به هفته پيش از آن به هر بشکه 107 دلار و 8 سنت رسيده است.

ميانگين هفتگي بهاي سبد نفتي اوپك در هفته منتهي به 6 دسامبر معادل 107 دلار و 99 سنت بود. همچنين ميانگين ماهانه بهاي سبد نفتي اوپک طي ماه دسامبر (تا 12 دسامبر) با 2 دلار و 62 سنت افزايش نسبت به ميانگين ماه نوامبر، به هر بشکه 107  دلار و 59 سنت رسيده است. ميانگين بهاي سبد نفتي اوپک در ماه نوامبر معادل 104 دلار و 97 سنت در هر بشکه بود.

روند تغييرات روزانه قيمت نفت خام در بازارهاي مختلف
در این میان متوسط قيمت نفت خام سنگين ايران طي دوره 6 الي 12 دسامبر از يك روند کاهشي همراه با نوسان برخوردار بوده و از 36/109 دلار تا کمتر از 55/108 دلار در هر بشكه كاهش يافت.
قيمت نفت خام برنت درياي شمال نيز در بازار بورس لندن(ICE) براي تحويل در ماه ژانويه 2014، از يك روند کاهشي همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود 61/111 دلار در هر بشكه در تاريخ 6 دسامبر تا 32/108 دلار در تاريخ 13 دسامبر کاهش يافت.

 همچنين در روز 13 دسامبر، نفت خام برنت از حق مرغوبيت 72/11 دلاري نسبت به نفت خام WTI برخوردار بود. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژي آمريکا ميزان ذخاير نفت خام اين کشور در هفته منتهي به 6 دسامبر  معادل 2/375 ميليون بشکه بوده است که در مقايسه با هفته قبل (29 نوامبر) به ميزان 6/10 ميليون بشكه كاهش يافته است و معادل 6/2 ميليون بشكه از ميزان مشابه سال قبل در تاريخ 7 دسامبر 2012 بيشتر است.طي دوره مذكور، سطح خوراك پالايشي آمريكا نیز به ميزان 25 هزار بشكه در روز افزايش يافته و در سطح 131/16 ميليون بشکه در روز قرار گرفته كه به ميزان 764 هزار بشكه در روز بيشتر از ميزان مشابه سال قبل است. توليد نفت خام آمريكا نیز طي دوره 29 نوامبر الي 6 دسامبر به ميزان 64 هزار بشكه در روز افزايش يافته و در سطح 075/8 ميليون بشكه در روز قرار گرفته است که معادل 223/1 ميليون بشكه در روز بيشتر از ميزان مشابه سال قبل در تاريخ 7 دسامبر 2012 است.

 در همين زمان ميزان واردات نفت خام آمريكا از 809/7 ميليون بشكه در روز به 862/6 ميليون بشكه (معادل 947 هزار بشكه در روز) کاهش يافته است كه معادل 637/1  ميليون بشكه كمتر از ميزان مشابه سال قبل است.