با ورود به تونل، دیگر از هیاهوی همیشگی خبری نیست؛ نه صدای تشویق و نه صدای سوت و کف، تنها صدای همهمه تعدادی از دور می‌آید. آنهایی که استادیوم به‌خصوص آزادی می‌روند، به‌خوبی می‌دانند و حس کرده‌اند که بهترین لحظه ورود به ورزشگاه وقتی است که از تونل وارد ورزشگاه می‌شوند، صدای تشویق تماشاگران وقتی در تونل منتهی به ورزشگاه حرکت می‌کنند، در تونل می‌پیچد و این صدا به قدری دیوانه‌کننده و هیجان‌برانگیز است که بسیاری بی‌اختیار آن مسیر را می‌دوند.

اما دو یا سه فصلی می‌شود که سروصدا هرروز کمتر و کمتر می‌شود؛ به‌خصوص این فصل که این صدا دیگر به خاموشی رسیده است. افت تماشاگران فوتبال به‌قدری محسوس است که حالا کم‌کم به یکی از معضلات فوتبال ایران تبدیل شده است و بسیاری را به یاد ورزشگاه‌های خالی کشورهای عربی می‌اندازد؛ اتفاقی که می‌تواند یک فاجعه بزرگ برای ورزش ایران به‌خصوص فوتبال باشد.

تا چند سال پیش، تیم‌های تهرانی به غیراز پرسپولیس و استقلال نگران نبود تماشاگر بودند و به این وضع عادت کرده بودند؛ تا جایی که بعضی از این تیم‌ها تماشاگر اجاره می‌کردند و با وعده دادن لباس و بوق و پرچم و نقل و انتقال به ورزشگاه، حدود 200 یا 300 نفر را به ورزشگاه می‌کشاندند. اما حالا تماشاگران نه‌تنها برای بازی‌های شهرستان، بلکه برای بازی‌های سرخابی‌های پایتخت هم به ورزشگاه نمی‌روند. دو تیمی که در روزهای میانه هفته و در ساعات بعدازظهر حدود 30 تا 40‌هزار هوادار را به ورزشگاه می‌آوردند، حالا حتی در روزهای تعطیل هم نمی‌توانند 10‌هزار تماشاگر را به ورزشگاه بکشانند.

بازی پرسپولیس و ذوب‌آهن در بهترین ساعات یک روز جمعه برگزار شد اما تنها هشت‌‌هزار تماشاگر به ورزشگاه آمده بودند. ورزشگاه خالی آزادی، بسیار ترسناک به نظر می‌رسید. سکوهای خالی ورزشگاه باعث شده بود تا همه مسوولان تیم‌ها، فدراسیون فوتبال و خبرنگاران نگران وضع موجود شوند. کمبود تماشاگر، تنها باعث نگرانی مسوولان نشده است؛ حتی دستفروش‌ها هم بسیار ناراحت هستند. دستفروش جوانی که با تعدادی پرچم و کلاه قرمز کنار ورزشگاه در حال کاسبی است، با نگرانی می‌گوید: «افت تماشاگران بیشترین ضربه را به ما زده است. فروش ما به 30درصد گذشته رسیده. دیگر تماشاگران رغبتی به خرید وسایل هواداری ندارند.» او علتش را گرانی بلیت رفت‌وآمد به ورزشگاه می‌داند که باعث می‌شود کمتر مردم به ورزشگاه بیایند و به همین دلیل، او و برادرش که تخمه می‌فروشند، سهم کمی از سفره پهن یک بازی فوتبال ببرند.

بسیاری معتقدند که افت کیفیت بازی‌ها باعث شده تا تماشاگران در سال منتهی به جام‌جهانی کمتر به ورزشگاه بیایند. حمید درخشان، کاپیتان و مربی سابق پرسپولیس، در این مورد می‌گوید: «مردم وقتی بازی‌های لیگ‌های معتبر اروپایی را می‌بینند که با چه کیفیتی در حال برگزاری است و آنها در خانه‌هایشان با خیال راحت آن را می‌بینند، حاضر نمی‌شوند برای بازی‌های سرد و کسل‌کننده که با یک گل یا بدون گل به پایان می‌رسند، به ورزشگاه بیایند. فوتبال باشگاهی ایران نسبت به سال‌های گذشته به‌شدت افت کرده و در سالی که پایانش به جام‌جهانی می‌رسد و بازیکنان برای رفتن به جام‌جهانی، نهایت تلاششان را می‌کنند، این کیفیت را دارد؛ وای به سال‌های آینده که خبری از جام‌جهانی نیست.»

درخشان معتقد است نیامدن تماشاگران باعث می‌شود که بازیکنان هم از لحاظ روحی و روانی و هم از نظر فنی با افت زیادی روبه‌رو شوند. او می‌گوید: «من خودم بارها در مقابل تماشاگران پرتعداد بازی کرده‌ام و می‌دانم که بازیکن وقتی تماشاگر در استادیوم حضور دارد، بازی‌اش از نظر فنی 30‌درصد بهتر از موقعی است که تماشاگر در استادیوم حضور ندارد.»

یکی از بازیکنان پرسپولیس که نمی‌خواهد نامش ذکر شود هم معتقد است نیامدن تماشاگر باعث شده تا تیمش در بازی‌های خانگی در ابتدای بازی با افت شدید روحی روبه‌رو شود و ضربه سنگینی به تیمش زده، چون بازیکنان این تیم به عدم حضور تماشاگران عادت ندارند.

دلیل دیگری که برای کم‌شدن تماشاگران بیان می‌شود، نبود خدمات مناسب در ورزشگاه‌های فوتبال است. در بسیاری از ورزشگاه‌های مدرن دنیا، برای حضور تماشاگر در استادیوم ارزش زیادی قایل می‌شوند و سعی می‌کنند که بهترین امکانات را در اختیار هواداران تیم‌ها قرار دهند، اما منتقدان می‌گویند در ایران اینگونه نیست و بیشتر از اینکه جذب تماشاگر از اهداف مسوولان فوتبال ایران باشد، مشکلات به گونه‌ای پیش می‌رود که تماشاگران فرار می‌کنند.

نبودن بوفه‌های بهداشتی و سرویس بهداشتی مناسب در ورزشگاه‌ها از یک‌سو و دوربودن ورزشگاه به شهر از سوی دیگر، از مشکلات اصلی تماشاگران است. یکی از تماشاگران میانسال می‌گوید: «بلیت ‌گران شده اما سرویس‌دهی همان سرویس‌دهی دهه‌های گذشته است. هنوز به همان روش و همان ترتیب وارد استادیوم می‌شویم و به ما سرویس می‌دهند که در دهه60 می‌دادند.» فحاشی و نداشتن امنیت لازم، یکی دیگر از مسایلی است که باعث افت 60‌درصدی تماشاگران نسبت به فصل گذشته شده است.

دیگر کمتر فردی را می‌توان دید که با فرزندش به استادیوم بیاید و افراد نهایتا با دوستان خود به ورزشگاه می‌آیند. یکی از هواداران می‌گوید: «من با فرزندم به استادیوم می‌آمدم اما از وقتی پسرم کمی بزرگ شد، دیگر خجالت می‌کشم با او بیایم. او جدا می‌رود و من هم جدا می‌روم.» نداشتن امنیت اخلاقی و روانی و فحاشی تماشاگران به حدی زیاد شده که این فصل کمیته انضباطی به دلیل فحاشی تماشاگران، بعضی تیم‌ها را جریمه کرد اما این کار هم فایده نداشت و همچنان تماشاگران به فحاشی خود ادامه می‌دهند.

گرانی بلیت و حمل‌ونقل هم یکی از مواردی است که باعث کمبود تماشاگران فوتبال در ایران شده است؛ دوبرابر شدن ناگهانی قیمت بلیت‌ها باعث شده تماشاگرانی که اغلب آنها نوجوان و جوان هستند و هنوز استقلال مالی ندارند، با مشکل مواجه شوند. در حالی که آنها در سال‌های گذشته با 10 تا 12تومان می‌توانستند یک نیمروز خوبی را برای خود بسازند، حالا با گرانی بلیت و حمل‌ونقل باید قدرت مالی خود را حداقل دوبرابر کنند. از دلایل دیگر فقر تماشاگر در استادیوم‌ها، می‌توان به برگزارنشدن بازی‌ها در اوایل شب و سرمای هوا در زمستان اشاره کرد.

 هرچند بازیکنان تیم‌های مختلف، به خصوص پرسپولیس و استقلال، سعی می‌کنند با توجیه هوای سرد علت نیامدن تماشاگران را به آن نسبت دهند، اما وقتی بازی‌های اروپایی را می‌بینید که تماشاگران با وجود هوای سرد و بارش برف و باران استادیوم‌ها را پر می‌کنند، نبود تماشاگر را می‌توان به همان دلیل اول، یعنی نبود کیفیت در بازی‌ها، ارجاع داد. یکی از مسوولان سازمان لیگ می‌گوید: «حتی اگر تمام مسایل حل شود اما کیفیت بازی‌ها بالا نرود، بازهم نمی‌توانیم مردم را به ورزشگاه بکشانیم. باید مساله کیفیت بازی‌ها حل شود.»

بعضی از کارشناسان معتقدند با وجود وضع آموزش بازیکنان و مربیان در تیم‌های ایران، امید چندانی به پیشرفت کیفیت فنی تیم‌ها نیست و نباید تا چند سال آینده منتظر افزایش کیفیت و به دنبال آن افزایش تماشاگران بود. اما در این میان، راه میانبری وجود دارد تا شاید کمکی به فوتبال کند و آن هم حضور بانوان در ورزشگاه‌های فوتبال است. شاید اینگونه قهر تماشاگران با فوتبال به اتمام برسد؛ اتفاقی که بارها صحبت از آن بوده اما هیچ‌گاه به سرانجام نرسیده است.

تنها فوتبال باشگاهی ایران نیست که این روزها با فقر تماشاگر روبه‌رو است؛ تیم‌ملی ایران هم در بازی‌هایی که میزبان است، با کمبود هوادار روبه‌رو است. در بعضی بازی‌ها مربیان و بازیکنان تیم‌ملی با خواهش و التماس از تماشاگران می‌خواهند به ورزشگاه بیایند.

منبع: روزنامه شرق