سینمای جهان در سال 2013 همچون هر سال تعدادی از برجستهترین و تاثیرگذارترین فعالان خود را در عرصههای گوناگون از دست داد؛ از «راجر ایبرت» و «پیتر اوتول» سالخورده و کهنهکار تا «پل واکر» جوان و جویای نام.
در فاصله چند روز مانده به پایان سال 2013 میلادی نگاهی خواهیم انداخت به مهمترین و سرشناسترین چهرههای سینمایی که در سال جاری دار فانی را وداع گفتند.
** «مایکل وینر»، کارگردان انگلیسی که سابقه ساخت 30 فیلم از جمله همکاری با «مارلون براندو»، بازیگر افسانهای سینمای آمریکا را در کارنامه داشت، روز 21 ژانویه پس از مدتها دست و پنجه نرم کردن با بیماری در خانهاش در جنوب لندن درگذشت. «وینر» در سال 1971 اولین فیلم خود را در هالیوود به نام «مرد قانون» با بازی «برت لنکستر» و «رابرت دوال» تجربه کرد و سال پس از آن فیلم «شبروها» را با بازی «مارلون براندو» کارگردانی کرد. اما بیشتر شهرت خود را با کارگردانی فیلمهای «آرزوی مرگ» به دست آورد که به ترتیب در سالهای 1974، 1982 و 1985 ساخته شدند. «وینر» در طول زندگی هنری خود بیش از 30 فیلم را کارگردانی کرد و در 20 سال گذشته به عنوان منتقد در روزنامه «ساندی تایمز » قلم میزد.
**«راجر ایبرت»، منتقد سرشناس آمریکایی که حضور فعالی در عرصه نقد آثار تلویزیونی و سینمایی داشت، پس از نزاع با بیماری سرطان غده تیروئید در روز چهارم آوریل 2013 و در سن 70 سالگی بدرود حیات گفت. ایبرت نخستین فردی بود که جایزهی «پولیتزر» را برای نقد فیلم از آن خود کرد. او منتقد شناخته شدهای بود که با آثار ماندگار «فدریکو فلینی» و «اورسن ولز» بزرگ شد. ایبرت فیلم «همشهری کین» را مهمترین، اما نه بهترین فیلم تاریخ سینما میدانست. ایبرت در طول عمر حرفهای خود بیش از 15 کتاب با موضوعات مختلف از جمله نقد آثار «مارتین اسکورسیزی» به نگارش درآورد که «بیدار در تاریکی» از معروفترین آنهاست. کتاب دوم دربردارنده مجموعهای از نقدهای منفی او محسوب میشود.
** «ری هری هاوزن»، از پیشگامان عرصه جلوههای ویژه در سینمای آمریکا روز هفتم می 2013 و در سن 92 سالگی درگذشت. این استاد جلوههای بصری هالیوود در فیلمهایی چون «جیسون و آرگوناتها» و «نبرد تایتانها» مدلهای خود را با دست ساخت و سپس با فیلمبرداری فریم به فریم توانسته بود بهترین و زندهترین سکانسهای انیمیشنی را در سینما رقم بزند. «هری هاوزن» منبع الهام بسیاری از کارگردانان سرشناس هالیوود چون «جیمز کامرون»، «استیون اسپیلبرگ» و «پیتر جکسون» بوده است.
** «جیمز گاندولفینی»، بازیگر مشهور سینما و تلویزیون آمریکا و ایفاگر نقشهایی در «30 دقیقه بامداد» و «خانواده سوپرانوس» در 19 ژوئن بر اثر حمله قلبی در سن 51 سالگی درگذشت. گاندولفینی متولد 1961 در فاصله سالهای 1997 تا 2007 با بازی در مجموعه تلویزیونی «خانواده سوپرانوس» در نقش رییس یک باند تبهکار مافیایی ششبار نامزد دریافت جایزه امی بهترین بازیگر مرد شد که سهبار موفق به کسب این جایزه شد. وی طی سالهای حضور در دنیای سینما در فیلمهای زیادی حضور یافت که از آن جمله میتوان به «مردی که آنجا نبود»، «گروگانگیری در پلهام»، «به ریلیز خوش آمدید»، «آنها را به آرامی بکش» و «برت واندرسون شگفتانگیز» اشاره کرد.
** «ری دالبی»، مهندس نابغه صدا و مخترع سیستم با کیفیت «دالبی اِن. آر» (سیستم کاهش نویز صدا) و همچنین رییس و موسس لابراتوارهای دالبی روز دوازدهم سپتامبر 2013 در سن سن 80 سالگی در خانهاش واقع در سانفرانسیسکو آمریکا درگذشت. «دالبی» به سبب نقش قابل ملاحظهاش در پیشبرد صدا در سینما، جوایز متعددی را از رویدادهای مهم سینمایی مانند جشنوارههای کن و برلین، جوایز اسکار و امی گرفت. همچنین کسب مدال «ادیسون» و مدال ملی فناوری آمریکا، از دیگر افتخارات او محسوب میشود. «ری دالبی» مالک بیش از 50 حق امتیاز محصولات آمریکایی است و در سال 2012 میزان دارایی او 4 / 2 میلیارد دلار تخمین زده شد.
** «پل واکر»، بازیگر مجموعه فیلمهای اکشن «سریع و خشن» روز سیام نوامبر در یک تصادف رانندگی در کالیفرنیا در سن 40 سالگی درگذشت. «واکر» نقشآفرینی در فیلمهای «سریع و خشن» را از سال 2001 آغاز کرد و در تمامی شش قسمت از این فیلم پرفروش مقابل دوربین رفت. وی در حالی که عازم یک مراسم خیریه با دوستش بود، دچار سانحه رانندگی شد و پلیس ماشین آنها را در حالی که در آتش میسوخت پیدا کرد و مرگ دو سرنشین آن تایید شد. «پل واکر» برای نقشآفرینی در پنج قسمت از شش قسمت فیلمهای اکشن و هیجانی «سریع و خشن» به محبوبیت فراوانی دست یافته بود و از او به عنوان نماد مسابقات رانندگی در خیابان یاد میشود. فیلم «ساعتها» آخرین نقشآفرینی «واکر» که درباره توفان کاترینا است از 13 دسامبر اکران خواهد شد و فیلم «خانههای آجری» که در مراحل نهایی تولید قرار است نیز سال آینده میلادی اکران میشود.
** «پیتر اوتول»، بازیگر هالیوودی و معروف فیلم «لاورنس عربستان» روز چهاردهم دسامبر در سن 81 سالگی در بیمارستان «ولینگتون» لندن درگذشت. وی که هشت نامزدی اسکار و کسب سه جایزه گلدن گلوب از جمله افتخارات سینمایی اوست، پس از یک بیماری طولانی دار فانی را وداع گفت. «اوتول» 50 سال پیش با بازی در فیلم «لاورنس عربستان» به اوج شهرت رسید؛ فیلمی که هفت جایزهی اسکار از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را برای «دیوید لین» به ارمغان آورد. جایزه اسکار افتخاری 20 سال پس از آخرین نامزدی اسکار برای فیلم «سال مورد علاقهی من» به او رسید. زمانیکه احتمال اینکه «اوتول» بتواند دوباره نامزد جایزه اسکار شود بسیار کم بود. وی در سال 2006 آخرین نامزدی اسکار را نیز برای بازی در فیلم «ونوس» کسب کرد، اما متاسفانه دوباره نتوانست جایزه اسکار را کسب کند و جایزه به «فارست ویتاکر» برای فیلم «آخرین پادشاه اسکاتلند» رسید. اما «اوتول» همچنان به خاطر دریافت اسکار افتخاری در هالیوود مورد احترام است. از افتخارات سینمایی «پیتر اوتول» میتوان به جایزه بافتا در سال 1963، چهار جایزهی دیوید دوناتلو معروف به اسکار سینمای ایتالیا و سه جایزه گلدن گلوب اشاره کرد.
** «جوآن فونتین»، بازیگر فیلمهای «ربکا» و «سوءظن» به کارگردانی آلفرد هیچکاک روز پانزدهم دسامبر در سن 96 سالگی در کالیفرنیا از دنیا رفت. فونتین در اوایل دهه 1940 با نقشآفرینیهای بهیادماندنی در دو فیلم آلفرد هیچکاک «سوءظن» (1941) - که به خاطر آن برنده اسکار شد - و «ربکا» (1940) که اولین نامزدی اسکار را برایش به همراه داشت، جایگاه یک ستاره را پیدا کرد و برای بازی در فیلم «دختر وفادار» (1943) برای سومین بار نامزد اسکار شد. حضور در نقش قهرمان فیلم «جین ایر» (1944) در مقابل اورسن ولز، بازی در تریلر رمانتیک «ماجرای سپتامبر» (1950) روبروی جوزف کاتن، بازی در فیلم تاریخی «آیوانهو» (1952) با رابرت تیلور و حضور در نقش زنی اشرافی در فیلم «جزیرهای در خورشید» (1957) مقابل هری بلافونته، از دیگر فعالیتهای سینمایی درخور توجه فونتین است.
** «جیم کلی»، هنرمند رزمیکار و همبازی «بروس لی» در فیلم «اژدها وارد میشود» در سن 67 سالگی بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت. وی سابقه حضور در بسیاری از فیلمهای رزمی در دهه 70 میلادی را داشت که از جمله مهمترین آنها میتوان به «جونز کمربند سیاه»، «سه راه سخت» و «سامورایی سیاه» اشاره کرد، اما پس از آن حرفه بازیگری را رها کرد و به صورت حرفهای به ورزش تنیس پرداخت. وی در سال 1971 چهار جایزه اصلی هنرهای رزمی را به صورت پیاپی دریافت کرد و به ستارهای در دنیا کاراته مبدل شد. در سال 1973 تهیهکنندهای به نام «فود ونتروپ» او را برای نقشی کوتاه در فیلم «اژدها وارد میشود» انتخاب کرد و بدین ترتیب وی پا به عرصه سینما گذاشت.
انتهای پیام