کارمندان زن بیشتر آسیب می‌بینند یا مرد؟

کارمندان دولت و مؤسسات خصوصی و به‌طور کلی پشت میزنشین‌ها چون بخش مهمی از ایام زندگی خود را در یک چاردیواری محصور و گاهی به دور از نور خورشید، هوای آزاد، در حالت نشستن مداوم بر روی صندلی و به ویژه قرار گرفتن در یک استرس عاطفی شدید می‌گذرانند، در صورت رعایت نکردن دستورهای پزشکی و بهداشتی، برای مبتلا شدن به بیماری‌های روحی، روانی، قلبی، عروقی و ضایعات ستون فقرات مستعدتر از افراد دیگر هستند.

بدن افراد پشت میزنشین برای ابتلا به بیماری‌های ستون فقرات به صورت آرتروز گردن، کمر، زانو یا ضایعات دیسکی کمر مستعد است. از طرفی از آنجا که کارمندان در طول ساعات متوالی به‌طور خمیده در پشت میزها مشغول به کار هستند، عضلات شانه متحمل خستگی مفرط می‌شود و این فشار وارده به طرف زانوها نیز کشیده می‌شود و ضایعات زانو را به دنبال خواهد داشت. در حالیکه مفصل زانو بزرگ‌ترین مفصل بدن است که محکم‌ترین و قوی‌ترین استخوان بدن، یعنی لگن را پشتیبانی می‌کند.

پشت میزنشینی و آرتروز

بر همین اساس به افراد پشت میز نشین توصیه می‌شود برای اینکه به دردهای منتشر شانه، گردن و دست‌ها مبتلا نشوند، در فواصل مختلف، بین ساعات کار، تغییر وضعیت دهند و از طریق قدم زدن در محیط کار یا با جابه‌جا شدن از شکل ثابت، خون رسانی عضلانی و استخوانی بدنشان را نیز متعادل سازند چراکه یکی از دلایل بروز آرتروز زانو، قطع ارتباطات خونی در استخوان زیر غضروف مفصلی در اثر تحمل فشار غیر متعادل بر زانوها است. به همین علت نیز بیشتر افراد پشت میزنشین در طول روزهای کاری به دردهای زانو، عضلات ساق و ران به‌طور پراکنده مبتلا می‌شوند که در آینده می‌تواند تهدید کننده باشد.

استانداردهای نشستن

طرز نشستن روی صندلی نیز بسیار مهم است.همیشه باید از یک صندلی با نشیمن‌گاه سفت و با تکیه گاه مستقیم استفاده شود، پاها به‌طور مسطح در روی زمین قرار گیرد و مفاصل لگن و شانه نیز در مقابل پشتی صندلی قرار گیرد. باید از نشستن بر روی صندلی‌های چرخدار، دوار و کوتاه یا خیلی نرم پرهیز شود چراکه در آرتروز خرابی مفاصل و سپس به صورت تغییرات دژنراتیو و مخرب عمل می‌کند. استقرار ناجور بدن در نشستن روی صندلی، از عوامل بسیار مهمی در تخریب دیسک کمر است، زیرا فشار وارده در طول سالیان متمادی در وضعیت نشستن به مهره‌های کمری که بیشترین وزن بدن را تحمل می‌کند، زمینه‌ای برای بروز این بیماری مزمن یعنی آرتروز است.

سلامت زنان کارمند بیشتر از مردان در خطر است

در کتاب «ورزش، درمان بیماری‍‌ها»، پورکاظمی آورده است: از آنجایی که استعداد به آرتروز و چاقی در زنان سه برابر مردان است، زنان کارمند باید حداکثرتلاش خود را در متعادل نگهداشتن وزن بدن خود و رعایت مراقبت‌های پزشکی در ساعت کار اداری بکنند زیرا زنان کارمند به دلیل وضعیت آناتومیکی بدنشان که در اثر دوران حاملگی به وجود می‌آید و مسئوولیت‌های اجتماعی و خانوادگی سنگینی که معمولاً پس از پایان کار اداری نیز نسبت به مردان کارمند دارند، به پیدایش عوارض حاصله مستعدتر هستند. بنابراین بهتر است از نظر ساعات کاری و نوع مسئوولیتی که به آنها واگذار می‌شود، حداکثر تخفیف را قائل شد تا بتوانند افزون بر وظیفه کاری که به عهده دارند، به امور فرزندان و زندگی زناشویی خود نیز به شیوه مطلوب و با روحیه مناسبی رسیدگی کنند.

در کل اینکه افراد برای پیشگیری از ابتلا به آرتروز نباید هرگز در وضعیت ثابت به مدت طولانی بنشینند. افراد باید در فواصل کاری قدم بزنند و توجه داشته باشند که هنگام نشستن زانو تا حدی از مفصل ران بالاتر باشد. برای این کار می‌توان  پله کوچکی زیر پاها قرار داد و گاهی نیز باید یک زانو روی زانوی دیگر قرار گیرد، تا از افزایش قوس کمر پیشگیری شود.

پشت میز نشینی و بیماری‌های قلبی و عروقی

از عوارض نشستن پشت میز در چند ساعت طی روز و برای سال‌های متمادی - در صورتیکه ورزش و تحرکات جسمانی صورت نگیرد -  این است که غذای مصرفی که به صورت قندها، چربی‌ها، پروتئین‌ها و ویتامین‌ها وارد بدن می‌شود، از نظر هضم و جذب دچار اختلال می‌شود و قندهای مصرفی به صورت چربی در بافت‌های بدن از جمله در داخل عروق کرونر قلب، اطراف معده، سطح روده‌ها و زیر پوست رسوب می‌کنند.

چرخه ابتلا به سکته قلبی و مغزی

در این میان وخیم‌ترین عارضه رسوب چربی در بدن مربوط به عروق قلبی است چرا که این ذرات چربی در آغاز، به‌طور میکروسکوپی و سپس به صورت پلاک‌های بزرگ چربی در عروق قلب و مغز رسوب کرده و باعث اسکلروز و سفتی عروق و در نتیجه ازدیاد فشار خون ‌می‌شوند؛ این شرایط در آینده‌ای نزدیک منجر به انسداد عروق کوچک و سرانجام سکته قلبی و مغزی می‌شود. این چرخه به ویژه در افراد سیگاری، دارای فشار خون بالا، مستعد به چاقی، مبتلا به بیماری قند و در کل مردان بسیار شدیدتر است. خطر ابتلا به سکته قلبی و مغزی در افراد کوتاه قد و چاق و کسانی که همیشه زندگی پر اضطراب و پرکشمکش دارند هم زیاد است.

کارمندان به جای ورزش، پیاده روی کنند

بهترین راه برای پیشگیری از همه این بیماری‌ها و عوارض آنها، انجام تمرینات ورزشی سبک به‌ صورت عادت روزانه است. از آنجا که برای کارمندان، رفتن به یک مکان ورزشی با توجه به مشکلات زندگی و اجتماعی که دارند از نظر زمانی و مکانی کمتر میسر می‌شود، بهترین روش این است که مسیرهایی از منزل تا اداره را که در حد فقط چند کیلومتر باشد، به پیاده روی یا آهسته دویدن بپردازند و در حال انجام این نرمش و ورزش سبک، با انجام تنفس عمیق و بازدم مناسب، تهویه ریوی خوبی نیز برای خود ایجاد کنند.

دیگر اینکه کارمندان می‌توانند در محیط اداره با قدم زدن‌های گاه به گاه در بین ساعت کار، به نرمش روزانه بپردازند تا از این طریق هم از افزایش کلسترول و تری گلیسیریدهای جاری در خون که در جدار عروق رسوب می‌کنند، جلوگیری شود و هم از بروز دردهای گوارشی و عضلانی ناشی از عدم تحرک ممانعت به عمل آورند.