برکناری رئیس دستگاه اطلاعاتی سعودی نشانه چیست؟

به گزارش «تابناک»، خبرگزاری فرانسه با نقل نظر کارشناسی فوق، ادامه داده است که ریاض مثل همیشه در مورد جابجایی بندر سلطان توضیحی نداده است و تنها اعلام شده است این دیپلمات پرسابقه تصمیم گرفته است از سمت خود کناره‌گیری کند.

ولی یک کارشناس سعودی خبر داده است که ایالات متحده از شیوه اداره پرونده سوریه در دولت عربستان بسیار ناراضی بوده است و از ماه آخر سال گذشته میلادی بر تغییر بندر اصرار داشته است.

شاهزاده بندر مسئولیت تامین مالی و تسلیحاتی و نیز متحد کردن شورشیان سوری به قصد ساقط کردن حکومت این کشور را بر عهده داشته است ولی به نظر می‌رسد که آنها، سه سال بعد از شروع حوادث این کشور، از هدف خود بسیار دور هستند.

تلاش‌های وی در این راستا به خصوص زمانی با مانع مواجه شد که ایالات متحده با برنامه تجهیز مخالفان دولت سوریه به تجهیزات پیشرفته برای برگرداندن مسیر تحولات نظامی مخالفت کرد و در نتیجه اکنون دولت سوریه در میدان جنگ دست برتر را دارد.

شاهزاده بندر در دوران سفارت خود در آمریکا روابط بسیار نزدیکی با خانواده بوش داشت و به همین سبب به بندر بوش مشهور شده است. انتقادات وی از شیوه مدیریت دولت دموکرات اوباما در سرنوشت وی تاثیر داشته است.

بندر به ویژه وقتی بسیار عصبانی شد که دولت اوباما تهدید حمله نظامی خود به سوریه پس از استفاده از سلاح‌های شیمیایی در این کشور را اجرایی نکرد. گفته می‌شود وی در حضور دیپلمات‌های غربی با عصبانیت گفته است که سعودی‌ها از این پس آمریکا را اصلی‌ترین متحد خود نمی‌دانند و بر فرانسه و دیگر قدرت‌ها تکیه خواهند کرد.

این شخصیت پرنفوذ خانواده حاکم سعودی که از سال 2012 به این مسئولیت منصوب شده بود در آخرین تلاش‌های ناموفق خود در اواخر سال گذشته میلادی به روسیه رفت تا پوتین را به دست کشیدن از حمایت از اسد ترغیب کند.

کارشناسان وی را از افراد دخیل در پر و بال دادن به جهادی‌ها در سوریه می‌دانند که از نگاه منابع امنیتی باعث گسترش خطر آنها برای پادشاهی سعودی نیز شده است.

امیل حکیم یک کارشناس موسسه بین‌المللی استراتژیک، روش تهاجمی بندر در سوریه را نمادی از فاصله عمیق بین انتظارات نهادهای اطلاعاتی سعودی و توانایی‌های عملیاتی آنها می‌داند. از نگاه آنها گرداندن یک برنامه کلان و پیچیده برای ساقط کردن حکومت سوریه که مورد حمایت ایران و روسیه قرار دارد به وضوح خارج از توان سعودی‌ها است. رسیدن به این هدف به خصوص با اکراه قدرت‌های غربی برای همراهی با سعودی‌ها و نیز برنامه‌های متفاوت دیگر کشورهای موثر همراه با عربستان یعنی ترکیه و قطر به مانع خورده است.

به نظر حکیم اگر چه عربستان برای شورشیان سوری سلاح و منابع مالی فراهم می‌کند ولی شرکای این کشور در سوریه، گروه‌هایی خطرناک و سازمان نیافته هستند در حالی که در طرف مقابل گروه‌هایی مانند حزب‌الله قرار دارد که نیروهایی به خوبی سازمان یافته و آموزش دیده دارد و از حمایت قاطع ایران نیز برخوردار است.

از ماه فوریه اعلام شده بود که پرونده سوریه از بندر گرفته شده و به شاهزاده محمد بن نایف وزیر کشور سپرده شده است که به مشت اهنین در مقابله با القاعده مشهور است و بلافاصله بعد از این اتفاق عربستان مجازات‌های شدیدی برای اتباع این کشور که در خارج از این کشور بجنگند اعلام کرد و آنها را به بیست سال زندان تهدید کرد.

حکیم رشد سریع تعداد عربستانی‌های در حال جنگ در سوریه را علامتی خطرناک برای این کشور دانست که منجر به تغییر مسئولیت‌ها در دولت این کشور شد.

البته کارشناسان مسائل عربستان تاکید دارند که کنار رفتن بندر به معنای تغییر سیاست عربستان برای ساقط کردن حکومت سوریه نیست.

جمال خاشقچی یکی از این کارشناسان تاکید دارد که ساقط کردن اسد سیاست تعیین شده توسط بندر نبود. سیاستی با این درجه از اهمیت سیاست دولت عربستان است و هر رئیس جدیدی که برای سازمان اطلاعاتی عربستان بر سر کار بیاید، خواسته ملک عبدالله از وی همین است.

در حال حاضر، یوسف الادریسی سرپرستی سازمان اطلاعاتی سعودی را بر عهده دارد و منابع سعودی می‌گویند به نظر می‌رسد به زودی یکی از اعضای خانواده پادشاهی به این سمت منصوب خواهد شد.