نگاهی به پرفروش‌ترین فیلم‌های برنده نخل طلا

شاید جالب باشد بدانید پرفروش‌ترین فیلم برنده نخل طلا در تمام ادوار برگزاری جشنواره کن یک مستند است که از قضا پرفروش‌ترین مستند تاریخ سینما نیز است. «فارنهایت 9.11» نام این مستند معروف به کارگردانی «مایکل مور»، سینماگر سیاسی و سرشناس آمریکایی است که نگاهی انتقادی به عملکرد «جورج بوش»، جنگ با تروریسم و پوشش‌های خبری رسانه‌ها در آمریکا دارد.

این فیلم در سال 2004 در بخش مستند جشنواره کن به روی پرده رفت و موفق به کسب نخل طلا، ارزشمندترین جایزه این رویداد سینمایی شد و با تشویق 20 دقیقه‌ای حضار در سالن محل نمایش مورد تقدیر قرار گرفت. این مستند با بودجه شش میلیون دلاری بالغ بر 222 میلیون دلار در گیشه جهانی فروخت. گروهای محافظه‌کار آمریکایی بسیاری از سالن‌های سینما را جهت جلوگیری از نمایش این مستند تحت فشار قرار دادند که این امر نه تنها عامل بازدارنده در فروش فیلم نشد، بلکه مقاومت آنها نتیجه عکس داد و به نوعی موجب تبلیغ این فیلم نیز شد.

«مایکل مور» در سال 2012 در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الجزیره ادعا کرد این فیلم به فروش جهانی بیش از 500 میلیون دلار دست یافته است. پیش از این تنها مستند «دنیای سکوت» ساخته مشترک «لوئی مال» و «ژاک-ایو کوستو» در سال 1958 موفق به کسب نخل طلای کن شده بود.

«داستان عامه‌پسند»، برترین ساخته «کوئنتین تارانتینو» تا به امروز که وی را به اوج شهرت رساند یکی دیگر از برندگان پرفروش نخل طلایی جشنواره کن است. این فیلم محصول سال 1994 در حالی معتبرترین جازه سینمایی جهان را برای تارانتینوی جوان به ارمغان آورد که فیلم «قرمز» ساخته «کیشلوفسکی» دیگر نامزد کسب این جایزه بود. «داستان عامه‌پسند» با بازیگرانی چون «جان تراولتا»، «ساموئل ال.جکسون» و «اما تورمن» با فیلم‌نامه‌ای از تارانتینو شامل سه اپیزود با سه قصه مرتبط با هم است.

فیلم نخل طلای جشنواره کن را دریافت کرده و در این اثر بیش از هر چیزی جسارت کارگردان به چشم می‌خورد. «تارانتینو» در این فیلم تمام اشکال متعارف روایی سینما را کنار گذاشت و داستان خود را در ساختاری پیچیده با گذرهای زمانی و مکانی متناوب و غیرخطی به پیش برد. این فیلم با قصه‌ای پر فراز و نشیب و شخصیت‌های جذاب و ملموس‌، دوران اوج ادبیات سیاه در دهه 30 و سینمای سیاه دهه‌های 40 و 50 آمریکا را تداعی می‌کند که جایزه اسکار، گلدن گلوب و بافتای بهترین فیلمنامه را نیز برای «تارانتینو» به همراه داشت. «داستان عامه‌پسند» با بودجه 8.5 میلیون دلاری موفق به ثبت فروش نزدیک به 214 میلیون دلار در سراسر جهان شد.

«جین کمپیون»، کارگردان نیوزلندی با ساخت فیلم «پیانو» و کسب نخل طلای چهل و سومین دوره جشنواره کن نام خود را به عنوان تنها فیلمساز زنی ثبت کرد که در تمام ادوار برگزاری جشنواره کن موفق به کسب نخل طلا شده است. این فیلم با فیلمنامه‌ای از «کمپیون» که جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اصلی را بدست آورد، به مقطعی از زندگی یک بانوی پیانیست لال به‌ نام «آدا» در اواسط قرن نوزدهم میلادی می‌پردازد که به همراه دختر خردسالش به جزیره‌ای دوردست سفر می‌کند تا با مردی که هیچگاه او را ندیده ازدواج کند. این فیلم گرچه به هیچ عنوان یک فیلم تجاری محسوب نمی‌شود، اما با هزینه تولید هفت میلیون دلار در نهایت به فروشی بالغ بر 40 میلیون دلار دست یافت تا یکی ا ز موفق‌ترین برندگان جایزه نخل طلا نام گیرد.

«پیانیست» فیلمی که «رومن پولانسکی» آن را مهمتریین دستاورد سینمایی خود قلمداد می‌کند، در سال 2002 جایزه نخل طلای بهترین فیلم جشنواره کن را از آن خود کرد و پس از آن 120 میلیون دلار در سینماهای جهان فروخت. این فیلم بر مبنای داستان واقعی زندگی نوازنده پیانو به نام «ولادیسلاو اشپیلمن» در دوران جنگ جهانی دوم در لهستان و اشغال این کشور توسط آلمان به قلم خودش ساخته شده‌ است.

فیلم «راننده تاکسی» ساخته «مارتین اسکورسیزی»، کارگردان صاحب‌نام سینمای جهان با بازی «رابرت دنیرو» از جمله فیلم‌هایی است که منتقدین سینمایی آن را به عنوان یکی از برترین فیلم تاریخ سینما معرفی می‌کنند. گرچه این فیلم نامزد ۴ جایزه اسکار (بهترین فیلم، بهترین هنرپیشه مرد برای رابرت دنیرو، بهترین هنرپیشه مکمل زن برای جودی فاستر و بهترین موسیقی فیلم) شد ولی نتوانست هیچکدام را تصاحب کند. درعوض با درخشیدن در فستیوال فیلم کن (1976) توانست جایزه نخل طلا این جشنواره را از آن خود کند و نام اسکورسیزی را بر سر زبان‌ها انداخت. این فیلم با بودجه اندک 1.3 میلیون دلار در نهایت به فروشی بالغ بر 28 میلیون دلار دست یافت.