"طلا بخرید"، ضرر نمی کنید"!

 
قیمت های جهانی رو به نزول هستند اما در بازار ایران این صعود قیمت طلا است که هر روز خودی نشان می دهد. محمد ولی، رئیس هیئت مدیره اتحادیه تولید کنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهرات معتقد است که برای سامان دادن به نوسانات قیمت طلا باید یک هویت مستقل برای این صنعت پر ارزش در نظر گرفته شود.

چرا در چند هفته اخیر شاهد نوسانات قیمتی در بازار طلا بوده ایم؟

اقتصاد آنلاین: حدود ۴۳ سال است که در بخش تولید طلا و جواهر فعالیت دارم و همیشه شاهد این نوسانات قیمت در بازار بوده ام. تمام دنیا به طلا نگاه سرمایه ای دارد فلزی که می توان به راحتی بر رویش سرمایه گذاری های کلان کرد و به این دلیل است که قیمت واحدی نیز در تمام دنیا دارد. همه بازارهای دنیا موظف هستند که این قیمت واحد را رعایت کنند. بنابراین به دلیل خاص بودن طلا اگر کوچکترین اتفاقی در دنیا بیفتد باعث دگرگونی و نوسان قیمت در بازار طلا می شود. مثلا همین بحران اخیر اوکراین و لشکرکشی روسیه و آمریکا در این کشور باعث شدکه بازار طلا ملتهب و متشنج شود.

آشفتگی در اوضاع سیاسی کشورهای که در راس اقتصاد جهان هستند باعث می شود که سرمایه گذارانی که در این کشورها داد و ستد می کنند سرمایه های خود را تا زمانی که آرامش دوباره به اوضاع سیاسی برگردد، از بورس آمریکا و روسیه خارج کنند و همین امر باعث می شود که قیمت طلا سیر نزولی داشته باشد. کشمکش های سیاسی که در چند وقت اخیر بین ناتو و روسیه اتفاق افتاده است باعث شده که قیمت طلا دچار نوسانات شدیدی شود و می توانیم این مسائل سیاسی را یکی از دلایل نوسانات قیمت طلا در خارج از کشور بدانیم.

اما درداخل کشور اوضاع کاملا  بر عکس شده است. قیمت داخلی طلا با قیمت خارج هم پای یکدیگر پیش نمی رود. قیمت جهانی رو به پایین است در حالی که قیمت داخل رو به بالا است و این نشان دهنده ای این موضوع است که در داخل کشور تعدادی از مردم به دنبال خرید طلا هستند. در بازار عرضه و تقاضا نامتعادل است. تقاضا زیاد و عرضه کم و از طرفی ارزش ریال در مقابل دلار کاهش پیدا کرده است که همین امر باعث شده است که نوسانات قیمتی و تناقض در قیمت طلای داخل کشور با خارج به وجود بیاید و این موضوع از استانداردهای جهانی کمی به دور است. اینکه در دنیا شاهد کاهش قیمت و در داخل روند رو به صعود را شاهد باشیم نشان دهنده ناهماهنگ بودن بازار طلا در ایران با دنیا است.

نتیجه اینکه تمام این نوسانات به بازی های سیاسی که در دنیا در حال وقوع است بر می​گردد. طلا هم به دلیل خاص بودنش و هم به دلیل اینکه مردم این فلز را خریداری می​کنند و متقاضی بی شماری نیز دارد و به عنوان یک سرمایه و تامین امنیت خانواده است و حجم گردشش نیز در دنیا بالا است تاثیر بسیاری در بازارهای جهانی و تک تک افراد جامعه دارد. با محاسبه که در طول یک سال صورت گرفته است طلا بالغ بر یک میلیارد و دویست میلیون دلاردر دنیا نوسان و گردش دارد.

این نشان دهنده ای این موضوع است که مردم در حال طلا خریدن هستند. در خرید و فروش طلا افراد زیادی دست دارند و این حجم گردش نشان دهنده استراتژیک بودن و خاص بودن طلا است. همه دنیا یک نگاه ویژه به این فلز پرارزش دارند و چقدر خوب است که کشور ما نیز در زمینه ساخت طلا و جواهر سرمایه​گذاری کند و یک نگاه محوری به این فلز گران بها داشته باشد تا در جامعه نهایت بهره برداری  از این صنعت خاموش داشته باشیم.

از نظر من باید تمام توان و قدرت را برای پیشرفت هر چه بیشتر بر روی صنعت بگذاریم و از ارمغان های مانند اشتغال آن استفاده کنیم. کشور ۷۷ میلیونی ما میتواند فقط در بخش صنعت و تجارت یک جایگاه و یک رقم ۳۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار نفر نیروی کار به صورت مستقیم در بحث صنعت داشته باشد. در صنعت طلا حدود ۴۰ رسته وجود دارد. مشاغل خانگی، مشاغل سنتی، مشاغل نیمه صنعتی و صنعتی که در ۴ ضلع است که به راحتی می تواند چرخ های صنعت ما را به تکاپو بیندازد. دولت باید از این مزیت به خوبی و فرصت طلبانه استفاده کند. بر اساس پیش بینی​های که شده است در سال ۱۴۰۵ ما رقمی بالغ بر ۱۵ میلیارد گردش صنعت طلا وجواهر را در داخل ایران خواهیم داشت و من فکر نمی​کنم که این فقط یک رویا باشد و قطعا قابل دسترسی است.

با حمایت های که دولت می تواند از این بخش داشته باشد با اطمینان می توانم بگویم که یکی از دغدغه ای دولت که بحث بیکاری است را این صنعت تا حدودی نجات خواهد داد اما شرط این پیشرفت این است که یک عنایت ویژه به این صنعت داشته باشند. این صنف درخواست مالی ندارد و نیازی هم به کمک های مالی ندارد تنها درخواست ما این است که فقط صنعت طلا را مستقل کند.کشورهای که تا چند دهه قبل بسیار از صنعت ما عقب تر بودند اما با حمایت دولتمردانشان امروز به بهترین جایگاه در کل دنیا در بخش طلا رسیده اند.

 مثلا کشور تایلند در ۱۵ سال اخیر در بحث طلا و جواهر بسیار خوب کار کرده و به اهمیت این فلز گران بها پی برده است. بخش عظیمی از طلا و جواهر دنیا را تایلند تامین می کند و جالب است که تقریبا جمعیتی برابر با کشور ما دارد. تایلند امروز دومین صادر کننده جواهر در کل دنیا است و رقمی بالغ بر ۸ یا ۹ میلیارد دلار در سال گذشته ارزش افزوده و چرخش اقتصادی داشته است.

یکی دیگر از کشورهای که کشوردر زمینه طلا و جواهر کشوری تقریبا نا آشنا بود و امروز حرف های بسیاری برای گفتن در سطح بین المللی دارد کشور ترکیه است که با مدیریت مناسب و هوشمند عمل کردن قدرت صنعتی به دست آورده است. ترکیه با فرستادن نیروهای انسانی اش به ایتالیا و استفاده کردن از صنعت معکوس صنعت ایتالیا را وارد کشور خودش کرد و امروز به عنوان سومین صادر کننده طلا و جواهر در دنیا درآمدی میلیاردی کسب می کند. این دو کشور چیزی حدود ۳۵۰ هزار نفر از همین صنعت طلا نیروی کار به صورت مستقیم و فقط در بخش تولید طلا وارد بازار کار کرده اند و کاش کشور ما با داشتن منابع طبیعی عظیم از این فرصت ها همانند این کشورها استفاده می کرد.

چرا ما در این زمینه یعنی صنعت طلا و جواهرسازی پیشرفتی نداشتیم؟

۱۸ درصد از منابع طبیعی دنیا در کشور ایران است و این رقم بسیار بالای است و تقریبا حدود ۲۰۰ نوع سنگ را به تازگی در کشور شناسایی کرده ایم و شاید حدود ۲۰۰ نوع دیگر سنگ وجود دارند که در حال شناسایی شدن هستند. بیش از ۵۰۰ معدن سنگ را در کشور شناسایی کرده ایم اما چرا نتوانسته ایم در صنعت طلا و جواهرات پیشرفت های خوبی داشته باشیم سوالی است که برای همه پیش خواهد آمد.

دلیل پیشرفت نکردن ما در این صنعت این است که در ایران به صنعت طلا و جواهر به عنوان یک صنعت درجه دو و یا سه نگاه می کنند. یعنی به صنعت طلا به عنوان یک کار خدماتی نگاه می کنند و حتی این صنعت را زیر پوشش اتحادیه فروشندگان قرار داده اند. یعنی نه تنها به عنوان یک تشکل صنفی رسمیتی به این صنعت نداده اند بلکه به عنوان یک رسته در دل اتحادیه فروشندگان قرار داده اند. این در حالی است که در ۵۰ سال گذشته هیچ اتحادیه مستقلی بر روی طلا تا به الان کار نکرده است و این بزرگترین مشکل ما است. پس بنابراین به این صنعت و تولید کنندگان این حق را بدهید که هیچ پیشرفتی نداشته باشند. صنعتی به این بزرگی که حدود ۱۰ هزار واحد تولیدی در سر تا سر ایران دارد در قالب یک اتحادیه خدماتی قرار گرفته است بدون اینکه متولی خاصی را برایش تعریف کنند.  بنابراین مردم نباید انتظار داشته باشند که تولید طلا در ایران رشد کند و جان بگیرد و حرفی برای گفتن در جوامع بین المللی داشته باشد. آن هم در شرایطی که رقبای ما با سرعت بسیار بالایی در حال پیشرفت کردن هستند. اما در ایران کوچکترین اتفاقی در رابطه با تولید طلا و صنعت طلا صورت نگرفته است.

به هر حال در چند سال اخیر کارهای مقدماتی بسیاری صورت گرفته است و یک تشکل در اتاق ایران تشکیل داده ایم زیرا اتاق ایران به عنوان تنها بخش خصوصی و به عنوان مشاوره ۳ قوه در حال انجام دادن کارهای بزرگی است. تشکلی در راستای تولید و صادرات در اتاق ایران تشکیل داده ایم که شاید بتواند بخشی از دغدغه های بخش تولید را برطرف کند و علاوه بر اتاق انجمنی در وزارت کار نیز تشکیل داده ایم.

اما در این چند سالی که در حال مدیریت و برنامه ریزی این صنعت بودیم بیشترین چیزی که ما را از پیشروی نگه داشت حاشیه های بود که در راستای تاسیس این دو واحد برایمان پیش آمد. زیرا عده ای تلاش می​کنند که در بخش تولید افراد دیگری وارد نشوند. زمانی که در یک صنف خط قرمزهای فراوانی پا به میان می گذارد دیگر نباید انتظار معجزه از آن صنعت را داشت. تا زمانی که در وزارت صنعت، معدن و تجارت برای این صنعت یک سند راهبردی نیندیشند مطمئن باشید صنعت طلا رو به افول خواهد رفت و تا چند صباح دیگر هم نامی از این صنعت نخواهید شنید.

این خط قرمزهای که شما از آنها نام بردید چه چیزهای هستند؟

بگذارید به صورت شفاف بگویم که بخش مهمی از طلای این مملکت به صورت قاچاق وارد کشور می شود و بسیاری هم تلاش کرده ایم که بتوانیم مانع این مسئله شویم. اما به دلیل اینکه منافع بسیار زیادی به جیب عده​ای می رود نتوانستیم به صورت محسوس مانع قاچاق طلا شویم. این افراد نمی​گذارند که صنعت طلای کشور جان دوباره بگیرد و باید عنوان کرد که این دلالان این صنف هستند که مانع تراشی می​کنند و این موانع در بطن خود صنف طلا و جواهرات کشور است.

ما به دنبال این موانع در خارج از صنف نمی​گردیم. این افراد به دلیل اینکه می​خواهند به سودهای کلان برسند مطمئنا اجازه نمی دهند که تولید طلا سامان بگیرد و همچنان به واردات طلا به صورت قاچاق ادامه می دهند. این افراد را شناسایی کرده ایم و امیدواریم که روزی از این کار خود پشیمان شوند. .برای خود من هم جای سوال است که مقام معظم رهبری تاکید بسیار زیادی بر سامان دادن به بخش تولید طلا دارند اما این افراد همچنان کار خود را انجام می دهند و هیچ اعتنایی به سخنان رهبری ندارند. اما ما سرسختانه به دنبال این خواهیم بود که هر چه زودتر یک هویت مستقل برای صنعت طلا فراهم کنیم و پای هدفمان نیز ایستاده ایم.

از لحاظ قانونی همه چیز برای مستقل شدن مهیا است یعنی بر اساس قانون صنفی ۳۰۰ واحد تولیدی مجوز دار می توانند تشکیل یک اتحادیه را بدهند که این صنف این شرایط را دارد.همه چیز مهیا است اما زمانی که برای تشکیل این اتحادیه گام بر می داریم به در بسته می خوریم و اجازه نمی دهند که این اتحادیه مستقل شود.

آیا اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها بر قیمت طلا تاثیر گذار بوده است؟

ما تابع قیمت جهانی هستیم اما چند نکته را باید بازگو کنم. اگر ما به اوایل انقلاب برگردیم می بینیم که ما در طول این ۳۴ سال گذشته شاهد موج های بوده​ایم که همه این عوامل باعث شد که مملکت ما بسیار عقب بیفتد. زمانی که این کشور بخواهد دوباره به شرایط آرمانی برگردد ناچار است یک جراحی در خودش انجام دهد. شرایط بسیار سخت است و من هم نمی خواهم شعار بدهم و بگویم امروز شرایط مطلوبی داریم اما چه باید کرد. دولتمردان درحال حل مشکلات جامعه و مردم هستند. تولید است که می تواند کشور مار ا نجات دهد و هیچ راه دیگری نیز نداریم. اگر دولت تدبیر و امید می خواهد امیدواری در جامعه شکل گیرد به اعتقاد من باید به سمت احیای صنعت برود و همه ای تلاشش را برای اینکه به سمت یک کشور صنعتی پیش رویم انجام دهد. زیرا ما نیروی کار تحصیل کرده بسیار زیادی پرورش داده ایم و وقت آن رسیده که از این سرمایه ها به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم.

رشد صنعت می تواند ما را از صدمات تحریم ها و داشتن اقتصاد تک قطبی نفت نجات دهد. اگر ما به سمت این موضوع برویم که ایران را در ۱۰ سال آینده کشوری صنعتی ببینیم آن زمان است که مردم این موج های سهمگین را می توانند تحمل کنند. دولت باید به بخش خصوصی و مردم اعتماد کند و بسیار از امور کشور را به مردم واگذار کند و خودش مدیریت و نظارت عالیه داشته باشد و در سیاست گذاری های کلان نقش خود را به خوبی ایفا کند. از دیدگاه من دولت هر چقدر از کارهای اجرایی دور تر شود تصمیم های مناسب تری خواهد گرفت.

 بسیاری از فعالان صنف طلا بر این باورند که مالیات بر ارزش افزوده باعث شده که مردم کمتر خرید کنند و طلا محبو بیتش را از دست داده است در این زمینه چه اقدامی صورت گرفته است؟

اگر بخواهیم بحث مالیات را از نگاه کارشناسانه ببینیم به جهت همین عدم ساختارسازی در  گذشته و عدم کار به این معنا که در گذشته باید در بخش های زیر ساختاری انجام می داده ایم و این کار را انجام نداده ایم.زمانی که ارزش افزوده وارد جریانات اقتصادی می شود فکر می​کنیم که یک امر نامعقول در صنف انجام می شود اما من این اعتقاد را ندارم. نداشتن تعریف جامع و کامل باعث این تفکر غلط شده است.آوردن مواد اولیه به بازار طلا یکی از مشکلاتی است که با آن دست و پنجه نرم می کنیم.

صنف طلا ۳ حلقه دارد تولید کننده، فروشنده و بنک دار. تولید کننده طلا را از بنکدار می گیرد و این مواد اولیه را به محصول تبذیل می کند و آن را دوباره به بنکدار باز می گرداند و حق الزمه می گیرد. بنکدار نیز به فروشنده نهایی می دهد و از ان یک حق الزمه می گیرد و در واقع همه ما در مورد یک محصول یک کار واحد را انجام می دهیم. قابل ذکر است که این گردش طلا و سرمایه است و جنبه مصرفی در آن وجود ندارد از این لحاظ که طلای مصرف شده دوباره به یک محصول دیگر تبدیل می شود.  اگردولت برای مواد اولیه این محصول تعریف و تدبیری بیندیشد اگر بانک مرکزی یک موسسه مالی برای این صنف تاسیس کند بسیاری از مشکلات ارزش افزوده حل خواهد شد. بنابراین اگر در این بخش بتوانیم مواد اولیه را برای تولید کنندگان تامین کنیم، مواد اولیه که وارد بازار می شود کاملا کنترل شده خواهد بود. زمانی که تولید کننده یا بنکدار اولین گام را برای تولید طلا بر می دارد ارزش افزوده را پرداخت می کند. چون مواد اولیه ما معلوم نیست که چطور تهیه می شود و تعریف خاصی نیز ندارد فعالان این بخش باید ارزش افزوده را بپذیرد و این قانونی است که در همه دنیا وجود دارد. اما در فرایند اجرایی کردنش باید شفاف سازی صورت گیرد و تا زمانی که شفاف سازی صورت نگیرد این سوالات برای من فعال و برای کل مردم پیش خواهد آمد. از نظر من اگر جای مناسبی برای این صنف تعریف شود که تولید کننده و بنک دار مواد اولیه را با نرخ های استاندارد تحویل بگیرند و زمان تحویل مواد اولیه هم یک بار ارزش افزوده آن را پرداخت کنند دیگر یک حلقه هستیم نه چندین حلقه مختلف. بنابراین تا زمانی که بحث مواد اولیه ما مشخص نیست این مجهولات در صنف ما باقی خواهد ماند.

پیش بینی شما از قیمت طلا چیست؟

امروز می خواهم به مخاطبان شما این را اعلام کنم که طلا هیچ وقت خیانت نمی​کند. هر کسی که به سمت طلا می​آید مطمئنا بعد از مدتی به خاطر این سرمایه گذاری که بر روی این فلز کرده است یک اطمینان خاطری به دست می آورد. در جامعه ما اگر امروز فردی حتی یک النگو یا ۱۰ عدد النگو  داشته باشد خود را سرمایه دار می داند و امنیتی از لحاظ مالی احساس می کند.

 از نظر من در هر شرایطی که باشید طلا بخرید ضرر نخواهید کرد. پیش بینی من از قیمت طلا این است که در کشور و شرایط فعلی که قیمت ها رو به افزایش و در حال تغییر است نباید انتظار داشت که فلز طلا با توجه به حساسیت های که نیز در دنیا بر روی این فلز وجود دارد با سیر نزولی مواجه شود و قیمت ها کاهش پیدا کند.مردم ما اگر از ولخرجی های که می کنند دست بکشند و طلا بخرند مطمئنا یک آینده نسبتا خوبی را خواهند داشت زیرا طلا فلزی است که ماندگار خواهد بود و می توانند به عنوان یک سرمایه همیشگی به آن نگاه کنند زیرا در سریعترین زمان ممکن هم تبدیل به پول و سرمایه می شود و هم می تواند بسیاری از دغدغه مالی خانواده ها را از میان بردارد.

مردم ما یک مردم آگاه و فکور هستند و دیگر نیازی نیست بسیاری از مسائل را برایشان بازگو کرد و تقریبا در جریان اخبار طلا هستند. اگر بخواهم راجع به صنعت طلا چند نکته را بازگو کنم باید بگویم که با توجه به فرهنگ بدی که در جامعه و بازار نسبت به صنعت کشور وجود دارد مردم متاسفانه تمایل به خرید کالاهای خارجی دارند.

امروز تولیدات ما می تواند هم پای تولیدات خارجی رقابت منطقی را داشته باشد و چیزی هم کم ندارند. از لحاظ ظرافت، ماندگاری، کیفیت و عیاری بسیار بهتر از کالاهای خارجی است که وارد بازار ما شده است. ما صنعتی داریم که به اندازه ۷  هزارسال قدمت دارد. علاوه بر بخش داخلی که در حال حمایت شدن است نگاهی به صادرات نیز داریم با علم به اینکه می دانیم باید نگاهی علمی و عمیق به این موضوع داشته باشیم. اگر بتوانیم یک هویت مستقل داشته باشیم می توانیم بخش عظیمی از نیازهای مردم را بر طرف کنیم و من از مصرف کنندگانی که پشتوانه و سرمایه اصلی ما هستند می خواهم که بدانند ما چیزی کمتر از رقبای خودمان نداریم و از ایرانیان عزیز تقاضا دارم که تولیدات و محصولات ایرانی بخرند و مطمئن باشند که به هویت خودشان کمک خواهند کرد و سهمی در پیشرفت کشورشان داشته باشند.

بیشتر از هر چیز دیگری ثبات در بازار طلا برای ما مهم است و باید از حواشی این فلز زرد رنگ دوری کنیم. ما تمام تلاشمان را خواهیم کرد که به ثبات برسیم و همین ثبات نسبی که در چنذ وقت اخیر داشتیم نشان دهنده مدیریت درست در شرایط بحرانی است. دولت و ملت باید دست در دست هم دهند تا این سرمایه خدادادی را به صورت بهینه استفاده کنیم.