دهخدا در لغت نامه اش می گوید: تورم نام مرغی است که پاهای بلندی دارد و زیستگاه آن در دره نیل می باشد و در جرات و جسارت این پرنده می گوید این مرغ برای سدّ جوع و سیر نمودن خود ریسک و خطر حمله کردن به دهان تمساح و ربودن لقمه از دهان آن را هم می پذیرد.
به گزارش انتخاب، اگر بخواهیم با بهره گیری از استعاره و مجاز رشد بی رویه قیمت ها و آثار مخرب اجتماعی آن را با این معنی بسنجیم باید بپذیریم انسان گرسنه همواره در معرض خطر قرار دارد و در مواردی ممکن است همه معیارها و ملاک ها را زیر پا بگذارد و مرتکب اعمال و رفتاری شود که هیچگاه انتظار آن نبوده.
در این موارد اینگونه افراد به شدت قابل ترحم هستند و باید از هر راه ممکن به جای ملامت و خشونت برای نجات آنان سعی و تلاش کرد. دهخدا در ادامه می گوید تورم به معنی ورم کردن و آماسیدن و رشد بی رویه است که این معنی بر تورم مورد نظر ما یعنی گرانی افسارگسیخته و رشد بی رویه قیمت ها منطبق می باشد.
صادقانه بگویم وقتی تورم و بیماری سخت و کشنده گرانی را در لغت نامه دهخدا بررسی می کردم بیماری لاعلاج سرطان برایم تداعی شد.
تورم و گرانی موجب خلق و ایجاد آشفته بازاری می شود که در آن توده مردم قدرت خرید نسبت به بخش ضروری زندگی و مایحتاج عمومی را از دست می دهند. افراد صاحب نظر در بررسی علل و عوامل ناهنجاری های اقتصادی ضمن صحبت از عرضه و تقاضا و ضرورت هماهنگی آن برای تنظیم بازار و سلامت اقتصاد از برنامه ریزی صحیح و کارشناسانه برای تولید و ایجاد امکان برابری یا افزایش آن از مصرف و آمایش سرزمین و شناخت نیازها و تعیین اولویت ها و اعمال صرفه جویی و پرهیز از اسراف و تبذیر نسخه هایی تجویز می کنند و حسب مورد موفقیت هایی هم به دست می آورند.
ولی در کنار این همه به یکی از اصلی ترین علل که نابرابری در برخورداری از شرایط و امکانات و حمایت و پشتیبانی عادلانه از همگان است کمتر می پردازیم.
راستی سرمایه کشور برای همه در گردش است؟ ارزش افزوده به همه برمی گردد؟ بانک ها و نقدینگی برای عموم می چرخد؟ و بالاخره عمده نقدینگی قابل توجه و بخش اعظم چرخه اقتصاد در قالب صادرات و واردات در اختیار و در انحصار چه درصدی از جمعیت کشور است؟ کالبدشکافی این شایعه که بخش عمده نقدینگی کشور در اختیار کمتر از هزار نفر است از حقیقتی تلخ پرده بر می دارد که 75میلیون شمع در ایران می سوزند و آب می شوند تا به کمتر از هزار نفر نور و حرارت بدهند و در رفاه زندگی کنند؛ یعنی در عرصه کشور همه می دوند ولی هزار نفر برای هضم غذا می دوند و 75میلیون نفر شب و روز آرام و قرار ندارند تا غذایی به دست آورند. من به عنوان یک مسلمان افتخار نمی کنم که بیش از 10 میلیون نفر تحت پوشش کمیته امداد باشند.
من به عنوان فردی که نظام اسلامی را تنها حکومت مورد عنایت خداوند می شناسد از اینکه بیش از 70میلیون نفر برای ثبت نام یا دست یافتن به یارانه در صف بایستند رنج می برم.
با این حال قبول دارم که تورم مساله ای است اقتصادی با ابعاد پیچیده و باید کارشناسان صاحب نام و صاحب نظر در مورد آن به بحث و بررسی بپردازند.
و اینکه افرادی مثل من وارد این مقوله می شوند به علت عریان شدن اقتصاد و سقوط طشت آن از بام است.
هر چند آنچه در این مقام و مقال به آن می پردازم چیزی در حدود مایحتاج عمومی و مربوط به نان و آب جامعه و به تعبیر رایج روز سبد کالای خانواده است و این مقوله را همه خوب می فهمند و آن را با تمام وجود لمس می کنند در فرهنگ دیانت و در احکام شرع علمای دین می فرمایند فقیر به کسی اطلاق می شود که قدرت تامین هزینه های اولیه و ضروری خود و خانواده و افراد تحت تکفل را برای یک سال آماده و در اختیار ندارد، ولی مسکین آن کسی است که با تامین هزینه جاری روزانه خود با مشکل مواجه است. من فقیر و مسکین نیستم، ولی در میان آنان زندگی می کنم و با آنان در ارتباطم و صدای ناله و ضجه خود و فرزندانشان را خوب می شنوم و این دلنوشته ادای تکلیفی در انعکاس شمه ای از آن است که فرمودند: «من سمع مسلما ینادی یا للمسلمین فلم یجبه فلیس بمسلم.» در شرایطی که افرادی برای تامین مایحتاج روزمره در مضیقه اند با سخنرانی، مقاله و موعظه نه مشکل ازدواج و تشکیل خانواده به سامان می رسد و نه می توان جلو بحران طلاق را گرفت. وقتی دانش آموخته دانشگاه از خیر استخدام در سیستم اداری گذشته و امکان استفاده درست از مدرک و معلومات و اندوخته های خود در بخش آزاد هم برایش فراهم نیست و خود را به سرایداری و نگهبانی مجموعه ای دلخوش کرده ولی تحت تاثیر عوامل اقتصادی جامعه و کسادی و عدم رونق کسب و کار یکباره لغو قرارداد و اخراج می شود، چگونه باید در او ایجاد شوق کرده او را به شور و نشاط تشویق کرد که او حق دارد در پاسخ بگوید: «تو قدر آب چه دانی که در کنار فراتی.»
توجه داشته باشیم نمونه های ملال آوری که بیان شد تنها بخشی از یک روی سکه تورم و آن روی آشکار تورم است. یعنی قسمتی که به راحتی قابل شناسایی است.
مثلا قیمت نان و آب و گوشت و حبوبات و لبنیات و میوه و تره بار و حامل های انرژی در سال 1393 را با قیمت این کالاها در سال 1392 مقایسه می کنند و ما معمولا به روی پنهان تورم نمی پردازیم و آن خسارتی است که از ناحیه تنزل کیفیت یا کم فروشی بر مصرف کنندگان تحمیل می شود. انگلیسی ها ضرب المثل معروفی دارند تحت این عنوان «به اندازه ای پولدار نیستم که جنس ارزان و دست دوم بخرم.»
در باب کم فروشی شیر، ماست، پنیر و مقدار موجود در ظرف هایی دربسته و با پلمب به مشتری تحویل می شود و مقایسه وزن اسمی و اعلامی با وزن واقعی و تحویلی و نیز دورریزهای مرغ و گوشت که قیمت آن را از مصرف کننده دریافت می کنند روشن می سازد که بخشی از وجه پرداختی غیرعادلانه و فریبکارانه رد و بدل شده است و به قول مردم کوچه و بازار «نم کشیده و آب رفته.»
این در حالی است که برای محاسبه نرخ تورم نه تنها شباهتی بین نرخ های اعلامی بانک مرکزی و سایر مراجع ذی ربط با قیمت بازار وجود ندارد، که تفاوت فاحش آن در جای جای زندگی مصرف کنندگان موج می زند.
مساله وقتی رخ می نماید که قیمت عدم کیفیت و کم فروشی نیز به تورم آشکار اضافه شود و در یک کلمه در محاسبه نرخ تورم باید فاکتورهای تعیین کننده را تماما شناسایی کرد تا شاید این معادله قدری به شناساندن نرخ واقعی تورم نزدیک تر باشد.
منبع: شرق
